شهرام ناظری پس از اجراهایش در آمریکا:
روی ساز ایرانی کار نشده است
نگاه سوم- شهرام ناظری شوالیه آواز ایران از اجرای کنسرت‌هایش در آمریکا سخن گفت و اذعان داشت: بدون حمایت، توانستیم اشعار شاهنامه را مطرح کنیم و آن را به اجرا بگذاریم.
این هنرمند در جریان بازدید از موزه موسیقی درباره کنسرت‌های اخیرش در آمریکا گفت: مشخصه اصلی این اجراها شاهنامه فردوسی بود که طبیعتا بخشی است که کمتر به آن پرداخته شده است و این موضوع ناشی از برخی مشکلات تاریخی‌ما است. مانند منسوخ‌شدن برخی سازها، از بین رفتن ریتم‌های متنوع ایران و بسیاری از لحن‌های آوازی مثل لحن حماسی با دشواری‌هایی که در اجرای آن همراه است.
او تصریح کرد: در مجموع آثار برجای مانده از صدوچند سال پیش کلا جای فردوسی خالی است و نمی‌بینیم که خواننده‌های بزرگ و سرشناسی به آن پرداخته باشند. در نتیجه، انجام این نوع کار درباره فردوسی به فنون دیگری نیاز داشت که بسیار برای خواننده سنتی دشوار بود، چون نمی‌توانست چگونه به سمت فردوسی برود و با اقیانوس خروشان او برخورد کند.
شهرام ناظری با اشاره به سابقه طولانی استفاده از اشعار سعدی در موسیقی ایرانی اذعان داشت: غزل او تزئین‌بخش موسیقی ایرانی است و این‌گونه سابقه‌ها باعث می‌شود که خواننده با آسودگی خاطر آن را اجراکند. ولی ناگهان در مورد فردوسی چون دیگران با آن کار نکرده‌اند و آثاری نداریم که راهگشا باشند مشکلی به وجود می‌آورد.
وی با تاکید بر اینکه اجرای اشعار فردوسی نیازمند شناخت و اطلاعات است،گفت:خواندن اشعار شاهنامه تنها شامل آن نمی‌شود که خواننده صدایش عالی و ردیف‌دان خوبی باشد.اجرای اشعار فردوسی نیازمند شناخت در تاریخ ایران‌باستان و اسطوره‌های آن است و باید با بسیاری از مطالب تاریخی به آنچه که در تاریخ ایران گذشته است، آگاه بود.
شوالیه آواز ایران در ادامه اذعان داشت: با داشتن این اطلاعات نیز باز هم سند موسیقیایی زنده از اشعار فردوسی دردسترس نیست و کار باز دچار مشکل می‌شود، بنابراین اجرای چنین کنسرتی نیاز به کسی دارد که جسارت حرکت در این اقیانوس را داشته باشد و قدم اول را در آن بردارد. شهرام ناظری یادآور شد: دو سال پیش برای اولین‌بار قدم اول را برای کنسرتی که در پاریس داشتیم برداشتیم و امسال نیز در کنسرتی در آمریکا در سالن «کارنگی‌هال» که مهم‌ترین سالن نیویورک به‌شمار می‌رود این کنسرت را با نام «صلح» اجرا کردیم. دراین اجرا دو بخش مخصوص مولانا و شاهنامه فردوسی داشتیم که در مجموع این دو برنامه را به‌نام «صلح» ارائه کردیم.
وی متذکر شد: ورود و اجرای برنامه در این سالن دشوار است و پیش از این، هنرمندانی مثل «راوی شانکار» که حمایت‌های بسیاری پشت سر آنها بوده است، در این سالن اجرا داشته‌اند و ما توانستیم بدون حمایت، اشعار شاهنامه را مطرح کنیم و در این سالن آن را به اجرا بگذاریم. شهرام ناظری که در بازدید از موزه موسیقی سخن می‌گفت، تصریح کرد: موزه موسیقی، موزه مهمی است چون به هرحال هنر هر کشور، مظهر فرهنگ آن است و سازهای ایرانی مظهر تاریخ و تمدن بزرگ ما هستند و زنده‌کردن آنها بازکردن دریچه در ابعاد مختلف است تا بتوانیم درباره این سازها صحبت کنیم.
وی اذعان داشت: موزه موسیقی نیازی بوده است که باید پیش از این ساخته می‌شد و حالا با حمایت مسوولان این موزه در حال پایه‌ریزی شدن است. از زمانی که از نزدیک با این موزه آشنا شدم کارهایی در زمینه‌سازسازی و شناخت موسیقی در آن انجام شده است که راهگشا برای موسیقی و فرهنگ و تمدن موسیقی ایران است.
ناظری گفت: در این موزه ما نیز می‌توانیم بیشتر با اصول سازسازی آشنا شویم و در طرح‌هایی که برای تحول سازهای ایرانی تا آنجا که امکان دارد قدم برداریم و سرمنشا شروعی برای سازهای جدید شویم. وی با بیان اینکه موزه موسیقی نیازمند حمایت است، گفت: با حمایت می‌توان دست افرادی را که دست‌اندرکار موسیقی هستند بازگذاشت تا بتوانند کار کنند، اما متاسفانه در بخش موسیقی و کارهای هنری آن‌طور که شایسته است حمایت نشده و من فکر می‌کنم ساخت این موزه دریچه خوبی برای حمایت از موسیقی است.
او توضیح داد: این موزه اگر حمایت‌های لازم را داشته باشد، می‌تواند در سطح جهانی به کار خود ادامه دهد و در سطوح مختلف برای ایران می‌تواند کارآمد باشد. البته طبق گفته آقای علی مراد‌خانی، مدیر موزه موسیقی، شهرداری تاکنون حمایت‌های خوبی از موزه موسیقی کرده است.
وی با اشاره به بخش‌های مختلف موزه موسیقی اذعان داشت: در این موزه بخش‌هایی مثل آرشیو، کارگاه و کتابخانه وجود دارند که می‌توانند در زمینه شناخت تاریخ و وضعیت سازهای ایرانی، سازهای کلاسیک و سنتی ایران کمک کنند و این موزه می‌تواند از موزه‌های دیگر کشورهای جهان کمک بگیرد به شرطی که حمایت‌های خوبی را در این زمینه داشته باشد تا بتواند به عنوان یک مظهر از تاریخ و تمدن سازهای ایرانی راهگشایی برای آینده و ادامه حرکت و تکنیک سازسازی قدیم عمل کند. او درباره اینکه موزه موسیقی چگونه می‌تواند در ورود خلاقیت و نوآوری به سازهای ایرانی کمک کند گفت: در مورد سازهای ایرانی کار نشده است و به همان صورتی که در گذشته بوده‌اند باقی مانده‌اند، اما در سال‌های اخیر با همت ساز‌ند‌گان سازها و برخی از اساتید کارهایی در این زمینه انجام شده است که اگر توسط یک مرکز بزرگ حرکت داده شود، این روند با سرعت مناسبی پیش خواهند رفت.
ناظری اذعان داشت: کارهایی مانند اضافه‌کردن سیم روی سازها را نمی‌توان با دیدگاهی نوآوری به آنها نگاه کرد، بلکه تکنیک نوازندگی است تا نوازنده بتواند از ساز خود بهره لازم را ببرد و موزه موسیقی می‌تواند در راهبرد این موضوع و هدایت اساتید فن موثر باشد و در حرکت دادن آنها در این بخش به عنوان نقطه ثقل جایگاهی شایسته داشته باشد و این مسیر را به جلو حرکت دهد.
ارسال نظر