دنیای‌اقتصاد- درحالی که بعضی کشورهای اروپایی طی هفته‌های گذشته همواره تاکید کرده‌اند که در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای، تحریم‌های بیشتری را علیه ایران به ویژه در حوزه انرژی اعمال خواهند کرد، هفته نامه آمریکایی تایم طی گزارشی تحلیلی با بی‌اثر دانستن طرح تحریم بنزینی ایران، این تحریم را به شمشیر داموکلس تشبیه کرده است. شمشیری که به ایران کمک می‌کند زودتر در تولید بنزین خودکفا شود. به گزارش خبرگزاری فارس، مجله تایم تصریح کرده است که این اهرم نمی‌تواند ایران را مجبور کند فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند.

مهمترین کالایی که تحریم آن مورد نظر دولتمردان آمریکا قرار دارد و از آن به اصطلاح به پاشنه آشیل ایران یاد می‌شود، بنزین است.

اما تایم با ابراز تردید در مورد این عقیده نوشته است: آیا این تهدید ایران را مجبور می‌کند بر سر میز مذاکره بنشیند؟

بر اساس این گزارش، بیشتر تحلیلگران ایران به چنین چیزی عقیده ندارند. اگرچه ارائه‌دهندگان طرح تحریم صدور بنزین به ایران در کنگره آمریکا از این طرح با عنوان «شمشیر داموکلس»، شخصیت افسانه‌ای یونان باستان یاد کرده‌اند، تهران به گونه‌ای متفاوت به این موضوع می‌نگرد. یک تحلیلگر ایرانی در این زمینه نیز به تایم گفته است: «ممکن است تهران از این شمشیر داموکلس به عنوان فرصتی برای دستیابی به خودکفایی در بخش بنزین استفاده کند».

بر اساس این گزارش، در حالی که دولت اوباما فکر می‌کند تحریم بنزین ایران حتی اگر جزئی و محدود باشد رژیم ایران را به توقف فعالیت‌های هسته ای خود وادار خواهد کرد، تهران ممکن است از این فرصت برای دستیابی به یکی از اهداف بلندمدت خود یعنی کاهش مصرف بنزین استفاده کند.

به علاوه دولت ایران که سال‌ها با تحمل بار سنگین مالی برای مصرف بنزین یارانه می‌پردازد از این استقبال خواهد کرد که هزینه سیاسی حذف یارانه بنزین را به دوش آمریکا بیندازد.

تایم همچنین در بخشی دیگر از گزارش خود تصریح کرده است: به رغم سهمیه‌بندی بخش مهمی‌ از مصرف بنزین ایران از خارج تامین می‌شود. تولید بنزین در ایران ۴۵‌میلیون لیتر در روز است، اما مصرف آن به ۶۷میلیون لیتر رسیده است. هم‌اکنون در پارلمان ایران بحث‌هایی برای کاهش حجم سهمیه خودروها در جریان است و اگر تصمیم آمریکا برای تحریم بنزین به ایران جدی شود این بحث‌ها هم با جدیت بیشتری دنبال خواهد شد و دولت ایران می‌تواند آمریکا را عامل این کاهش و افزایش احتمالی قیمت بنزین برابر با ارقام بین‌المللی معرفی کند.

از سوی دیگر دولت ایران با سرمایه‌گذاری‌های چین، روسیه و هند در حال توسعه ظرفیت پالایشگاهی خود است و پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۱۳ در تولید بنزین خودکفا شود.

تایم تاکید کرده است: شاید خودکفایی ایران در تولید بنزین در آینده نزدیک کمی‌ خوشبینانه باشد، اما بحث جدی‌تر آمریکا برای تحریم صادرات بنزین، به ایران کمک می‌کند تا کمی‌ زودتر به این هدف درازمدت دست پیدا کند.

در تحولی دیگر، جان بولتون، نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل گفته است که اعمال تحریم علیه ایران کارساز نخواهد بود و بی‌فایده است. بولتن در گفت‌و‌گو با روزنامه وال‌استریت‌ژورنال، گفته است: باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا ظاهرا به این مساله پی برده است که ازسرگیری مذاکرات گروه ۱+۵ (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان) با ایران برای توقف برنامه هسته‌ای ایران غیرممکن است. با وجود چنین شرایطی اوباما در حال آماده‌سازی دو گزینه است. یکی از این گزینه‌ها این است که آمریکا می‌تواند «توقف» برنامه هسته‌ای ایران در همین سطح کنونی را به عنوان یک «موفقیت» توصیف کند که چنین امری نمایانگر تسلیم شدن در برابر ایران است و این مساله هسته‌ای شدن ایران و قابلیت این کشور برای تولید سلاح هسته‌ای را به دنبال دارد. راه دیگری که در برابر دولت اوباما وجود دارد، «تحریم‌های شدید» است که باید توسط آمریکا و کشورهای دیگر علیه ایران اعمال شود. این امر در صورتی که برای دولت اوباما مدعی پیروزی شود یک موفقیت محسوب می‌شود، اما اعمال این گونه تحریم‌ها در واقع ایران را از هسته‌ای شدن باز نمی‌دارد.

به گفته نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل، یکی از دیدگاه‌هایی که برای تحریم شدید علیه ایران در نزد کنگره در نظر گرفته شده است، ممنوعیت صادرات محصولات نفتی پالایش شده مانند بنزین به ایران است. از دیگر ایده‌ها برای تحریم علیه ایران تحریم‌های مالی و بیمه‌ای بین‌المللی است.

به ادعای بولتون، اگر این تحریم‌ها علیه ایران اعمال شود منجر به ایجاد کمبود‌هایی می‌شود که افزایش نارضایتی‌های مردم ایران از نظام جمهوری‌ اسلامی‌ ایران را به دنبال خواهد داشت، اما هیچ‌کس نباید بر این امر معتقد باشد که اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران مانع از ادامه فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌شود.

به گفته بولتون، اولین دلیل ناکارآمدی این گونه تحریم‌ها علیه ایران این است که شورای امنیت سازمان ملل، امروزه دیگر همانند گذشته تمایلی به اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران ندارد. انتظار حمایت چین و روسیه برای اعمال تحریم علیه ایران تقریبا ناچیز و در حد صفر است، زیرا اعمال تحریم علیه ایران منجر به وارد آمدن خساراتی به منافع سیاسی و اقتصادی این دو کشور در ایران می‌شود. بیشترین چیزی که از شورای امنیت سازمان ملل انتظار می‌رود، صدور قطعنامه دور چهارم تحریم‌ها است که این تحریم‌ها نسبت به تحریم‌های گذشته ضعیف‌تر و ناکارآمدتر است و صدور چنین قطعنامه‌ای تنها هفته‌ها یا ماه‌ها پس از ناموفق بودن مذاکرات امکان‌پذیر است.

دلیل دوم برای افرادی که واقعیت شورای امنیت سازمان ملل را درک می‌کنند این است که بیشترین سخن از تحریم‌های شدید علیه ایران تصور تمایل به یک ائتلاف که از آمریکا، ژاپن و اتحادیه اروپا تشکیل شده است را به وجود می‌آورد، اما سابقه اتحادیه اروپا تا زمان حال و سیاست محتمل ژاپن تحت رهبری دولت جدید این کشور که به زودی با پیروزی حزب دموکرات این کشور معین می‌شود منجر خواهد شد تا در زمینه تشکیل چنین ائتلافی تلاش پایدار، جدی و مستحکم صورت نگیرد.