جزئیات طرح‌ دولت برای یارانه‌ها

وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه اصلاح قیمت در هدفمندکردن یارانه‌ها اجتناب‌‌ناپذیر است، گفت: روش اصلاح قیمت‌ها با جهت‌گیری‌های ترجیحی، تبعیضی و مرحله‌ای انجام می‌شود. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی سید شمس‌الدین حسینی در خصوص نحوه بهره‌مندی دهک‌های مختلف از یارانه‌ها در روش فعلی گفت: توزیع میزان اصابت یارانه کالاهای مختلف در دهک‌های مختلف متفاوت است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: یارانه به قیمت مصرفی به این معنی است که هر که بیشتر مصرف کند، بیشتر بهره‌‌مند می‌شود و وقتی مصرف تابعی از درآمد باشد، هرچه درآمد بالاتر باشد، بهره‌مندی یا به عبارتی اصابت یارانه بیشتر است.

وی افزود: درخصوص یارانه‌های نان وضع بهتر است، ولی در مقابل برای حامل‌های انرژی به ‌ویژه نفت، گاز و بنزین وضع به‌مراتب بدتر است، البته در همین نان، قدر مطلق یا حجم یارانه‌ای که دهک‌های بالا می‌برند از دهک‌های پایین بیشتر است، آنچه که گاه مطرح می‌شود، سهم نان در هزینه‌های خانوارهای فقیر است که از رقم مشابه برای خانوارهای ثروتمند بیشتر است.

وی با بیان اینکه دو مرکز آماری مستقل از هم یعنی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران سال‌ها است که این آمار را براساس نمونه‌‌گیری و بررسی بودجه خانوار منتشر می‌کنند، اظهار داشت: استناد آماری کارشناسان همین منبع است و ما منبع معتبر دیگری سراغ نداریم.

حسینی با اشاره به امکان پرداخت یارانه هدفمند به ‌صورت غیرنقدی افزود: البته این نکته مورد توجه گروه‌های کارشناسی بوده است، ولی پرداختن به طرح‌های رفاه اجتماعی چون هزینه‌های بیمه، آموزش یا حتی زیرساخت‌های حمل و نقل نیز مورد توجه بوده است.

وی یکی از این طرح‌ها را مشارکت دولت در بیمه‌های خدمات درمانی که ۵۰‌درصد آن را (برای کسانی که تحت پوشش نیستند) متقبل شده است و وزارت رفاه اقدام کرده و دیگری را توسعه حمل‌و‌نقل و ناوگان عمومی آن که از تبصره ۱۳ شروع شد و هم‌اکنون در قالب قانون در حال انجام است دانست و گفت: اما این‌ها همه معیشت مردم نیستند.

وی یکی دیگر از گزینه‌ها را توزیع برخی اقلام مصرفی خانوارها به‌ قیمت‌های یارانه‌ای اعلام کرد و افزود: البته چند ایراد به این گزینه وارد است؛ اولا این با هدفمندی چندان قرابت ندارد، ثانیا مشکل اصلی یعنی برهم‌خوردن قیمت‌های نسبی همچنان پا برجاست و قیمت ارزان و غیرواقعی، مواردی چون مصرف بالا، پایین ‌بودن بهره‌وری یا همان اسراف را به‌دنبال دارد، همچنین این روش‌ها همچنان سبب بزرگ‌ماندن دولت و تصدی‌گری‌ها و دخالت‌های غیرمفید دولت در اقتصاد می‌شود و در نکته بعدی باید این سوال مطرح شود که این جهت‌گیری با سیاست‌های کلی اصل۴۴ منطبق‌تر است یا اصلاح قیمت؟

وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص اصلاح قیمت‌ کالاهای یارانه‌ای با بیان اینکه اصلاح قیمت در هدفمندکردن اجتناب‌‌ناپذیر است، اما روش‌های اصلاح قیمت متفاوت است، تصریح کرد: روش اصلاح قیمت یا به‌عبارتی هدفمندکردن یارانه با جهت‌گیری‌های ترجیحی، تبعیضی و مرحله‌ای انجام می‌شود.

وی در تشریح این جهت‌گیری‌ها گفت: در جهت‌گیری ترجیحی، در حامل‌هایی به‌طور مثال گاز که مصرف واسطه‌ای آنها در تولید و مصرف نهایی آنها به‌وسیله مصرف‌کننده صورت می‌پذیرد، درصورت امکان وضع قیمت‌های متفاوت، بهای تولیدکننده از تخفیف برخوردار می‌شود و در جهت‌گیری تبعیضی، در مواردی که امکان جداسازی بازارها وجود داشته باشد، براساس دو معیار بهره‌وری مصرف و حاشیه سود، تبعیض قیمت البته تاحد امکان محدود، اعمال می‌شود؛ اما در جهت‌گیری مرحله‌ای، اصلاح قیمت‌ها نه یکباره و نه تدریجی، بلکه مرحله‌ای است که برای مرحله‌بندی به معیارهای اثر روی قیمت‌ها، هزینه تولید، بودجه خانوارها و بودجه توجه شده است.