واکنش‌ها درباره شایعه تخریب آرامگاه رودکی:
تاجیک‌ها همه چیز را تکذیب می‌کنند
نگاه سوم- در روزهای گذشته برخی از رسانه‌های کشورهای منطقه، شایعه‌هایی درباره تخریب و سرقت برخی از آثار فرهنگی تاجیکستان از جمله تندیس و سنگ مقبره «ابوعبدالله جعفر بن محمد رودکی» بنیان‌گذار شعر فارسی، منتشر کردند. مطرح شدن این خبر نگرانی‌های زیادی را برای اهالی فرهنگ و علاقه‌مندان میراث فرهنگی کشور ایجاد کرده است، هر چند مسوولان فرهنگی تاجیکستان تاکنون تمامی شایعات را رد کردند. در همین رابطه رییس مرکز گسترش زبان فارسی ضمن بعید توصیف کردن خبر «تخریب آرامگاه رودکی» از پیگیری این موضوع در اسرع وقت خبر داد.
قهرمان سلیمانی در پاسخ به این پرسش که «آیا خبر تخریب آرامگاه رودکی صحت دارد یا خیر؟» گفت: این شایعه را برای اولین بار می‌شنوم و با توجه به اینکه من به صورت مداوم اخبار فرهنگی مربوط به حوزه آسیای میانه از جمله تاجیکستان را پیگیری می‌کنم، تا این لحظه هیچ خبری مبنی بر تخریب مقبره رودکی نشنیده‌ام.
رییس مرکز گسترش زبان فارسی با بیان اینکه «هیچ اطلاعی از این اقدام ندارم و نمی‌توانم چنین خبری را تایید یا تکذیب کنم»، در عین حال چنین اقدامی را «بسیار بعید» توصیف کرد و افزود: متولی آرامگاه رودکی حکومت تاجیکستان است که سال گذشته، هم ساختمانی برای این آرامگاه ساخت و کتاب‌های متعددی درباره او منتشر و جشنی هم به یاد او برپا کرد و در مجموع رویکرد بسیار مثبتی به مفاخری مانند رودکی دارد. به همین جهت انجام چنین اقدامی تحت چنین تدابیر ویژه‌ای، بسیار بعید است.
سلیمانی با اشاره به فعالیت برخی گروه‌های دینی مخالف دولت تاجیکستان اضافه کرد: برخی از این گروه‌های دینی مخالف دولت مرکزی هستند و این مخالفت را به شیوه‌های مختلف از جمله تخریب برخی مکان‌ها آشکار می‌کنند. با این وجود نوع گرایش‌شان اجازه توهین به مفاخری مانند رودکی را به آنها نمی‌دهد.
رییس مرکز گسترش زبان فارسی تاکید کرد: باید با اخباری که برخی رسانه‌ها در این زمینه منتشر می‌کنند با احتیاط و تامل برخورد کرد. به هر حال من از طریق رایزنی فرهنگی کشورمان در تاجیکستان پیگیر این موضوع خواهم شد و چنانچه اخباری در این رابطه وجود داشته باشد، اطلاع‌رسانی خواهد شد و اگر خبرهای مطرح شده تایید شود، واکنش شدید نشان خواهیم داد.
هیچ خبری نیست
از طرف دیگر مسوولان فرهنگی تاجیکستان هم درباره شایعات مطرح شده موضع گرفتند و ضمن تکذیب این خبر، اعلام کردند که انتشار چنین شایعه‌هایی بیشتر شبیه طنز است. آنها با رد شایعه‌هایی درباره تخریب و سرقت تندیس و سنگ مقبره رودکی، گفتند که آرامگاه بنیان‌گذار شعر فارسی توسط مردم و مسوولان تاجیکستان به شدت محافظت می‌شود.
یکی از مسوولان فرهنگی تاجیکستان در گفت‌وگو با فارس، احتمال و امکان هر نوع اقدام توهین‌آمیز به آرامگاه ابوعبدالله رودکی ملقب به آدم‌الشعرا را تقریبا غیرممکن دانست و گفت: آرامگاه استاد رودکی مکانی بسیار محترم و حتی مقدس برای مردم تاجیکستان است و جدای از اقدامات دولتی، مردم نیز به شدت از آن محافظت می‌کنند.
مدیر شعبه حفظ آثار و یادگاری‌های تاریخی وزارت فرهنگ تاجیکستان در این باره گفت: بیش از ۵۰ سال از بازسازی آرامگاه استاد رودکی می‌گذرد و تاکنون کوچکترین بی‌احترامی نسبت به آرامگاه این بزرگمرد ادبیات فارسی صورت نگرفته است، چه رسد به اینکه اشیای موجود در این مقبره ربوده شود.
مظفر عزیزاف افزود: در سال ۱۹۵۸ میلادی برای اولین بار در چارچوب برنامه گرامیداشت یکهزار و صدمین سالگرد تولد رودکی، این آرامگاه بازسازی و مرمت شد و دو بار دیگر نیز در سال‌های پس از آن مقبره این شاعر بزرگ فارسی‌سرا بازسازی شد.
وی تصریح کرد: آرامگاه استاد رودکی با حمایت‌های مالی جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۸ میلادی نیز، مجددا مرمت و بازسازی شد. این مقام دولتی تاجیک افزود: آرامگاه استاد رودکی محل بازدید دوستداران شعر و ادب فارسی و جهانگردانی است که به تاجیکستان سفر می‌کنند.
مروری بر زندگی شاعر بلند آوازه
رودکی شاعر بلندآوازه آغاز قرن چهارم هجری ایران است که در کتاب‌های ایرانی نام و نسبش را ابوعبدالله جعفربن محمد رودکی سمرقندی نوشته‌اند. زادگاهش در «پنج» از قرای رودک سمرقند بوده و از همین رو به رودکی معروف شده است. همین موضوع در جلد اول کتاب تاریخ ادبیات در ایران نوشته ذبیح‌اله صفا نیز آمده است. رودکی در اواسط قرن سوم هجری در این روستا متولد شد و در سال ۳۲۹ در همین محل خرقه تهی کرد. به دنبال کشفیات صدرالدین عینی، آرامگاه رودکی در نیمه قرن بیستم از روی شواهد مندرج در تذکره‌ها و تواریخ نوشته شده از سمرقند پس از مدتی گم‌گشتگی شناسایی شد. استخوان‌های رودکی که نشانه کوری هم در آن بود، یافته‌های عینی را تثبیت کرد.
رودکی نقش بسزایی در پرورش و گسترش زبان پارسی در جهان داشته است. مهمترین اثر رودکی به نظم درآوردن کلیله و دمنه است. رودکی به روایتی کور مادرزاد و به روایتی دیگر در جوانی نابینا شده است.
در پی آن بقعه‌ای شبیه به آرامگاه عطار به مساحت تقریبی ۵۰ مترمربع بر بالای قبر وی در باغی مصفا بر دامنه کوه زرافشان ساخته شد. این آرامگاه هم‌اکنون در روستای پنجرودک یا پنجکنت در ۱۷۰ کیلومتری شمال شهر دوشنبه و در خاک جمهوری تاجیکستان قرار دارد و بقعه آرامگاه رودکی دارای پلانی هشت ضلعی و گنبدی دایره‌ای شکل در بالای آن است که روی قبر چند تکه سنگ سپید قرار گرفته و بر سقف رواق گنبد اشعاری از این شاعر توانا نوشته شده است. در محل ورودی باغ این شعر زیبا که شعار تمامی مردمان اهل رودک است، چشم و جان را می‌نوازد:
هیچ شادی نیست اندر این جهان
برتر از دیدار روی دوستان
استادان ایرانی مقبره را مرمت کردند
سال گذشته به دعوت وزارت فرهنگ تاجیکستان چند تن از استادان کاشیکار نیشابور به نمایندگی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی برای مرمت آرامگاه رودکی سمرقندی به تاجیکستان اعزام شدند.
کارگروه ایرانی در این مرمت که یک ماه طول کشید، تنها بازسازی گنبد بقعه رودکی به مساحت یکصد متر مربع به سبک افلاک‌نما، با بهره‌گیری از کاشی فیروزه‌ای بوده است.
ارسال نظر