راهکارهای هاشمی برای مسائل کشور

عکس: دنیای اقتصاد، حمید جانی‌پور. هاشمی رفسنجانی در خطبه‌های نماز جمعه دیروز تهران مطرح کرد:

پیشنهادهایی برای عبور از شرایط فعلی

امیدوارم خطبه‌های نماز جمعه شروعی برای تحولات جدید باشد

دنیای اقتصاد- رییس مجلس خبرگان رهبری در سخنان مهمی در نماز جمعه تهران با بیان اینکه وضعیت به وجود آمده بعد از انتخابات را می‌توان به عنوان بحران تلقی کرد، برای برون‌رفت از آنچه که وی بحران نامید، چندین پیشنهاد از جمله آزادی زندانیان سیاسی و دلجویی از آسیب‌دیدگان، آزاد گذاشتن رسانه‌ها طبق قانون، حرکت صداوسیما برای مطرح شدن مباحث هر دو طرف و دلجویی از مراجع و علمایی که در این جریانات دلگیر شده‌اند را ارائه کرد.

هاشمی رفسنجانی در عین حال ابراز امیدواری کرد که خطبه‌های نماز جمعه او شروعی برای تحولات سیاسی جدید باشد. به گزارش ایلنا، آیت‌ا... اکبر هاشمی رفسنجانی در خطبه‌ دوم نماز جمعه تهران به انتخابات ریاست‌جمهوری اشاره کرد و با بیان اینکه انتخابات را خیلی خوب شروع کردیم و رقابت خوبی شکل گرفت و مقدمات هم به نحو مناسبی انجام شد، گفت: رقابتی که چهار نفر از افرادی که از نظر شورای نگهبان صالح تشخیص داده شده بودند خوب انجام شد و مردم به آزادی در انتخابات امیدوار شدند. حضور بی‌سابقه‌ای هم از خود نشان دادند و در این شرایط همه چیز آماده یک افتخار بزرگ برای کشور ما بود و این افتخار را باید به مردم داد که خوب آمدند و رکورد در پای صندوق‌ها شکسته شد. باید از مردم تشکر کرد که آزادانه آمدند و در انتخابات شرکت کردند.

وی ادامه داد: ای کاش همان شرایط ادامه پیدا می‌کرد و می‌توانستیم سربلندترین شرایط را در دنیا داشته باشیم، ولی متاسفانه آنگونه که می‌خواستیم نشد.

رییس مجلس خبرگان با اشاره به انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری تصریح کرد: این انتخابات اگر مشکلاتی در آن پیش نمی‌آمد ما در ۳۰ سالگی انقلاب بهترین گام را در جهت تحقق جمهوری اسلامی برمی‌داشتیم. من نمی‌گویم که این اتفاق نیفتاده است، اما ما از اواخر دوران تبلیغات دچار تردید شدیم. افرادی تردید کردند، تبلیغات نادرست و عمل نادرست صداوسیما باعث شد، بذر تردید در دل مردم به وجود بیاید که مثل خوره به جان ما افتاده است. ما تردید را بدترین مصیبت می‌دانیم.

رییس مجلس خبرگان رهبری در ادامه به اهداف انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: حرف‌هایی که امروز می‌شنوید از زبان کسی است که از پیش از شروع انقلاب لحظه‌به‌لحظه همراه انقلاب و امام بود و می‌دانم که امام چه می‌خواست، امام در مبارزات خود بارها تاکید می‌کردند که مردم اصل هستند. دل مردم را با مبارزه آشنا کردند و به ما طلبه‌ها می‌گفتند رسالت این است که به منبر برویم و بگوییم که در آن مقطع چه می‌خواهیم، اگر مردم با ما باشند همه چیز خواهیم داشت.

وی با تاکید بر اینکه هدف انقلاب همان راه پیغمبر بود، که معتقد بودند مردم باید با اعتقاد خود پای کار بیایند، ‌اظهار کرد: این هنر بزرگ امام (ره) بود که موفق شدند مردم را به صحنه بیاورند و در کمتر از ۲۰ سال مردم آگاه شدند و انقلاب به پیروزی رسید. هر چند هزینه‌هایی داده شد و شهدایی هم تقدیم انقلاب گردید، ولی سود زیادی هم به دست آوردیم.

هاشمی ‌رفسنجانی با اشاره به سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب گفت: در آن زمان همه خیابان‌ها پر از ازدحام مردمی بود که همراه امام بودند و توانستند کمر دولت بسیار مغرور رژیم پهلوی که از شرق و غرب کمک می‌گرفت و به خاطر گران شدن نفت انبانش پر بود شکستند و مردم آن ابهت را از آنها گرفتند.

وی در ادامه به پیروزی انقلاب در سال‌های بعد از آن اشاره کرد و گفت: بعد از انقلاب هم امام معتقد بودند اگر مردم مد نظر قرار نگیرند آن حکومت انجام نمی‌شود.

هاشمی با ذکر روایتی که امام (ره) از کتاب منتسب به «سیدبن‌طاووس» در باره رای و نظر مردم در حکومت نقل کرد، اشاره کرد و گفت: در آن کتاب از قول علی‌بن‌ابیطالب داریم که این ولایت متعلق به مردم است و تاکید شده است که اگر مردم شما را قبول کردند که متولی امر شوید آن زمان مسوولیت را بپذیرید و به ولایت خود ادامه دهید.

وی با تاکید بر اینکه مبنای حکومت پیغمبر هم بر محور اسلام و مردم بنا شده بود، به معرفی مهندس بازرگان از سوی امام به عنوان نخست‌وزیر اشاره کرد و گفت: امام در معرفی مهندس بازرگان به عنوان نخست‌وزیر و در حکمی که من آن را قرائت کردم تاکید شده بود که دوران شورای انقلاب کوتاه شود و قانون اساسی سریعا نوشته شود و معتقدم از لحاظ قانون اساسی همه چیز در کشور ما وابسته به رای مردم است. از رهبری گرفته که با رای مردم به نمایندگان مجلس خبرگان انجام می‌پذیرد تا انتخاب رییس‌جمهور، نمایندگان مجلس، شوراها و افرادی که بعد از اینها سمت می‌گیرند، همگی با اتکا به رای مردم است.

جمهوریت و اسلامیت همیشه باید با هم باشند

رییس‌ مجمع‌ ‌تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: جمهوری اسلامی یک لفظ تشریفاتی نیست (این سخنان، شعار مردم در حمایت از هاشمی را به همراه داشت) و جمهوری اسلامی یک واقعیت است که ریشه در اندیشه پیغمبر دارد و این دو جمهوریت و اسلامیت همیشه باید با هم باشند و اگر به یکی از این دو آسیب برسد ما دیگر انقلاب نخواهیم داشت. اگر اسلامی نباشد به بیراهه خواهیم رفت و اگر جمهوری نباشد حکومت به اهداف خود نمی‌رسد.

وی با تاکید دوباره به رای و نظر مردم در ساختار حکومت با ذکر مثالی از بیعت مردم با حضرت علی گفت: اهمیت رای و نظر مردم زمانی بیشتر برای ما عینیت دارد که حضرت علی ۱۹ سال خانه‌نشین بود و وقتی مردم به در خانه او آمدند و آن تراکم جمعیتی به وجود آمد، ایشان پذیرفتند که عهده‌دار حکومت شوند. هاشمی ‌رفسنجانی با اشاره به انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: اگر مشکلات بعد از انتخابات پیش نمی‌آمد در ۳۰ سالگی‌مان در جهت تحقق اصولی اساسی اسلام گام برمی‌داشتیم. وی در آسیب‌شناسی حوادث بعداز انتخابات و در علت چرایی مسائل به وجود آمده، گفت: برخی از این مسائل به اواخر دوران تبلیغات برمی‌گردد که فضای تردید بوجود آمد و افرادی پیدا شدند که تردید پیدا کردند. من معتقدم بذر این تردید در برخی مواقع با اعمال نادرست صداوسیما به وجود آمد. (این سخنان نیز شعار مردم را به همراه داشت که آیت‌ا... هاشمی بار دیگر نمازگزاران را به آرامش و شعار ندادن دعوت کرد) و این مثل خوره به جان مردم افتاد و افرادی گفتند ماتردید داریم و معتقدم که برای رفع تردیدها باید چاره‌ای اندیشیده شود که این کار در دراز مدت امکان‌پذیر است.

در مسائل اخیر همه ضرر کردیم

رییس‌مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه در مسائل اخیر همه ضرر کردیم، با تاکید بر وحدت و همدلی که وی آن را جزو الزامات کنونی کشور دانست، خاطرنشان کرد: دشمنان در صدد هستند که از برخی اختلافات سوء‌استفاده کنند و بعضی دستاوردهای ما را از جمله انرژی هسته‌ای از ما بگیرند.

وی با مخاطب قرار دادن همه گروه‌ها و جریانات سیاسی و با بیان اینکه من همیشه فراجناحی حرف می‌زنم و به هیچ طرفی نظر ندارم، گفت: ما باید تلاش کنیم آثار بدی که در بعد از انتخابات به وجود آمد از بین برود و دشمنان را مایوس کنیم.

هاشمی در همین باره پیشنهاداتی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی که وی آن را بحران نامید، ارائه کرد و در همین باره با بیان اینکه پیشنهاداتی با همفکری نمایندگان مجلس خبرگان و اعضای مجمع به ذهنم رسیده است، اظهار کرد: مساله مهم این است که آن اعتمادی که از دست رفت به کشور برگردانیم و همه ما چه نظام، حکومت، دولت، مجلس، نیروهای امنیتی و نظامی و مردم که جزو معترضان هستند باید در چارچوب قانون حرکت کنند و همه قانع باشیم. حتی کسانی که از برخی قوانین هم دلخوشی ندارند باید تلاش کنند قوانین اصلاح شود.

وی ادامه داد: باید به گونه‌ای عمل کنیم که فضایی به وجود آورده شود که همه اطرافیان این مساله حرف‌های خود را بدون دعوا و با منطق بزنند و رسانه‌ها به خصوص صداوسیما باید در این خصوص گام موثری بردارد.

از فرصت شورای نگهبان خوب استفاده نشد

رییس مجمع تشخیص‌مصلحت‌نظام با یادآوری فرصتی که از سوی رهبر انقلاب به شورای نگهبان برای بررسی شکایت کاندیداهای معترض داده شده بود، گفت: متاسفانه از فرصتی که به شورای نگهبان داده شد که عقلا جمع شوند و در جهت اعتماد مردم حرکت کند، استفاده خوبی نشد.

وی با بیان اینکه باید برای آینده بر اساس وحدت و اتحاد و حفظ ارزش‌هایی که انقلاب آن را خلق کرده و بر اساس مجاهدت‌های مردم صورت گرفته تلاش کنیم، پیشنهاد کرد راه برای مناظره و مذاکره باز شود و گفت: شاید در مدت کوتاهی در این خصوص به قناعت برسیم.

هاشمی ‌رفسنجانی یکی دیگر از پیشنهادات خود را منوط به آزادی زندانیان سیاسی دانست و با بیان این‌که «اگر این دو کار را بپذیریم که قانونی باشد و راه برای مناظره و مذاکره، مباحثه و استدلال باز باشد، شاید در مدت کوتاهی به قناعت برسیم» خاطرنشان کرد: در این فاصله باید کارهای دیگری هم بکنیم؛ لازم نیست در این شرایط ما افرادی را به این نامی که الان است در زندان داشته باشیم. اجازه بدهیم این‌ها بیایند و به خانواده‌های‌شان برسند. نگذاریم به خاطر زندانی بودن یک عده، دشمنان ما، ما را سرزنش و شماتت کنند. به ما بخندند و برای ما نقشه بکشند. ما باید این‌قدر رشادت، حلم و صبر داشته باشیم که همدیگر را تحمل کنیم.

رییس‌ مجمع‌ ‌تشخیص مصلحت‌نظام پیشنهاد بعدی خود را به دلجویی از آسیب‌دیدگان اخیر مرتبط دانست و گفت: باید از آسیب‌دیدگان حوادث اخیر دلجویی کنیم و سراغ آنها رفت و با آنها ابراز همدری کرد. وی در ادامه با اشاره به محدودیت‌هایی که برای رسانه‌های مستقل به وجود آمده، گفت: باید با سعه‌صدر با رسانه‌ها برخورد کرد و آنها را محدود نکنیم. باید آنها نیز در چارچوب قانون حرکت کنند و نظام هم به گونه‌ای رفتار نکند که حق قانونی آنها نادیده گرفته شود. باید در این خصوص فضای آزاد برای آنها به وجود آورد. هاشمی ‌رفسنجانی با بیان اینکه چرا باید بگذاریم از راه‌های دور برای ما نسخه بپیچند به تجربه ۳۰ ساله انقلاب اشاره کرد و گفت: علمای ما همیشه پشتیبان مردم و نظام بودند چرا باید آنها اکنون برنجند، ما باید در مقطع فعلی متکی بر آنها باشیم. ‌امام‌جمعه موقت تهران با اظهارامیدواری نسبت به بازگرداندن اعتماد به مردم گفت: امیدوارم راهی که در انقلاب شروع کردیم در آینده هم به خوبی ادامه دهیم و بتوانیم از وضعیت فعلی که می‌توان نام آن را بحران گذاشت عبور کنیم و رقابت سالمی داشته باشیم.

هاشمی سپس با اشاره به کشتار مردم مسلمان چین گفت: در مقطع فعلی روزهای سختی بر مسلمانان چین می‌گذرد و انتظار می‌رود دولت چین بتواند نسبت به مظالمی که بر مسلمانان این کشور می‌رود واکنش نشان می‌دهد. عده‌ای از نمازگزاران شعار مرگ بر چین سر دادند که هاشمی رفسنجانی گفت: شعار ندهید. به دلایلی که شما هم می‌دانید و شرایط خاصی که در خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران حاکم است، از شما می‌خواهم که شعار ندهید. وی در ادامه بحث مربوط به مساله کشور چین گفت: دولت چین دولت عاقلی است و در جهت توسعه حرکت می‌کند و مسائل به وجود آمده به نفع آنها نیست. در همه دنیا مسلمانان هویت دارند و اکنون همه آنها دلشان مرتبط با مسلمان‌های چین است که مورد ستم قرار می‌گیرند. رییس ‌مجمع‌ تشخیص مصلحت نظام خطاب به دولت چین گفت: دولت چین ملاحظه کند و منافع خود را در ارتباط با مسلمانان در نظر بگیرد. انشاءا... در آینده شاهد چنین مظالمی در هیچ کجایی از دنیا نباشد.

وی همچنین با اشاره به مسائلی که در افغانستان، عراق و فلسطین می‌گذرد و آنچه که هاشمی آن را خون‌ریزی در این کشورها نام برد، اظهار امیدواری کرد روند موجود در این کشورها اصلاح شود.

نماز جمعه امروز یادآور نماز جمعه اوایل انقلاب است

همچنین رییس مجلس خبرگان رهبری در خطبه اول نماز جمعه تهران با یادآوری نماز جمعه اوایل انقلاب و اقامه آن توسط آیت‌ا... طالقانی گفت: نماز جمعه امروز بی‌شباهت با نماز‌جمعه اوایل انقلاب نیست که در آن سلایق مختلفی شرکت می‌کردند.

هاشمی رفسنجانی در بخشی از خطبه‌ اول نماز جمعه تهران در واکنش به برخی شعارها که از سوی حاضرین مطرح می‌شد، گفت: من در ابتدای سخنان خود باید یک تذکر اساسی به همه نمازگزاران بدهم که مراقب باشند که قداست نماز جمعه با اظهارنظرهایی که جنبه عمومی و اصولی ندارد، آلوده نشود. این جایگاه مقدس سرمایه عظیم دوران است و امروز جزو مهم‌ترین فضایل انسانی و اسلامی است.

وی با اشاره به در پیش بودن سالگرد اولین نماز جمعه تهران به امامت آیت‌ا... سید محمود طالقانی گفت: نماز جمعه امروز بی‌شباهت با نماز جمعه هفته‌های اول انقلاب نیست که در آن زمان آیت‌ا... طالقانی نماز جمعه را اقامه کردند و حجم زیادی از سلایق مختلف مردم در آن شرکت کردند و انشاءا... از اجتماعات امروز برای حل مشکلات و نیز ایجاد همدلی و همیاری و حرکت در جهت اهداف انقلاب اسلامی که همان حرکت در جهت راهی است که پیامبر اکرم از طریق آسمان برای ما آورده‌اند، حرکت کنیم و انشاءا... این مهم از طریق هوشیاری به دست آید.

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان محورهایی که وی در نمازجمعه امروز تهران بیان خواهد کرد،‌ گفت: دشمنان اسلام امروز در صدد هستند حقانیت اسلام را زیر سوال ببرند، ولی موفق نخواهند شد و به همین دلیل ما باید اصول اساسی اسلام را توضیح و تبیین کنیم. هاشمی ‌رفسنجانی یکی دیگر از محورهایی که در نماز جمعه امروز از سوی او مورد بحث قرار می‌گیرد را در مورد اهداف انقلاب اسلامی عنوان کرد و گفت: امیدواریم با همان ابهت، محبت و همدلی که در اوایل انقلاب آغاز کردیم و پیروز شدیم در آینده نیز بر همین اساس حرکت کنیم.

ایجاد وحدت پایه و اساس الگوی حکومت‌داری

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در خطبه اول نماز جمعه روز گذشته تهران به ذکر تاریخ اسلام در ایام تشکیل حکومت اسلامی در مدینه پرداخت و به چگونگی شکل‌گیری نخستین حکومت اسلامی در تاریخ اشاره کرد. هاشمی ‌رفسنجانی تشکیل یک حکومت اسلامی در آن برهه از تاریخ رااز ویژگی‌های شخص پیامبر دانست و افزود: ایشان در عصر جاهلیت مکتبی را پایه‌گذاری کردند که هنوز قوی‌ترین مکتب انسانی در جهان است تا ابد نیز به اداره تمامی جهان خواهد پرداخت.

وی دوره ۱۳ ساله حضور پیامبر در مکه را به دوران سازندگی کادر پیامبر و یاران ایشان تشبیه کرد و افزود: در آن دوران زمینه حکومتی و اجتماعی وسیعی وجود نداشت. از این رو پیامبر به تعلیم افکار الهی به مردم می‌پرداختند. هاشمی ساخت مسجد قبا و سپس مسجدالنبی در مدینه را نخستین پایگاه‌های ارتباط پیامبر با مردم دانسته و افزود: پیامبر در این پایگاه حکومتی خود از مردمی که گروه‌گروه به دیدارشان می‌آمدند استقبال می‌کرد. مردم در این دیدارها شروط‌شان را به پیامبر می‌گفتند و پیامبر نیز مطالباتشان را به مردم می‌گفتند تا افکار اصیل اسلام در این بیعت‌ها به مردم منتقل شود.

رییس مجلس خبرگان به دو نکته در تشکیل حکومت اسلامی تاکید کرد و افزود: نخستین نکته «خداوند» و دیگری «مردم» است. واسطه میان آنها انسانی از جنس مردم است و آن کسی نیست جز پیامبر که پیام خدا را به مردم می‌رساند.

حکومت پیامبر همراه با ایجاد الفت بود

وی با تاکید بر اینکه سر و کار پیامبر در تشکیل حکومت اسلامی با زور و قدرت نبود، ادامه داد: ایشان با مردم وفادار خود کشور را اداره می‌کرد و دشمن را سر جای خود می‌نشاند. مهم‌ترین کار پیامبر ایجاد وحدت و الفت بود.

هاشمی ‌رفسنجانی با تاکیدبر اینکه هدف از بیان این خطبه تاکید بر موضوع اداره حکومت با حفظ وحدت والفت است، ادامه داد: پیامبر با پیمان‌هایی که با قبایل مختلف و ادیان دیگر بستند، وحدت مثال‌زدنی را در مدینه ایجاد کردند. دومین گام ایشان که اقدامی عمیق بود، مساله اخوت اسلامی و پیمان برادری میان مسلمانان اعم از قبایل مختلف و مهاجرین و انصار بود که مدینه را به شهری متحد و نیرومند تبدیل کرد.

به گفته وی، همین اتحاد بود که سبب شد مدینه از شهر کوچک به امپراتوری‌های بزرگ ایران و روم و حبشه طعنه بزنند. در آن دوران حکومت‌ها بر اساس زور و فشار و تحمیل قدرت به وجود آمده بودند، اما پیامبر مبانی جامعه مدنی خود را بر احکام الهی به تربیت مردم بر اساس آن قرار داده بودند. هاشمی رفسنجانی با اشاره به آیاتی از کلام‌ا... مجید که اخطار می‌کند انسان‌ها با احساس بی‌نیازی، اهل طغیان می‌شوند، خاطرنشان کرد: خداوند اخطار می‌کند که انسان‌ها باید در مقابل خود داوری عادلانه خدا را ببینند که در زمین و آسمان در مقابل آنها قرار خواهد گرفت.

حلالیت‌طلبی پیامبر در پایان عمرشان

رییس‌مجمع تشخیص مصلحت نظام در تشریح آخرین حرکت پیامبر در ساعات پایانی عمرشان یادآور شد: ایشان به زحمت در منبر نشستند و گفتند اگر وعده‌ای به مردم داده‌ام و به آن عمل نکرده‌ام به من بگویید تا خلف وعده نکرده باشم اگر طلبی هم است بگویید تا بپردازم تا مطالباتم به آخرت نرسد.

وی که با بغض این سخنان پیامبر را در راستای خداحافظی ایشان از امت خود معرفی می‌کرد، گفت: این شخصیت با این شیوه، چنین بنیادی را در ادامه حکومت گذاشت که امروز یک میلیارد و ۶۰۰‌میلیون انسان عاشق این دین هستند. هاشمی‌ رفسنجانی ایجاد وحدت در بنیان‌گذاری حکومت اسلامی را مورد تاکید قرار داد و با اشاره به آیاتی در سوره‌های آل‌عمران و انفال تاکید کرد: اگر خداوند نعمت وحدت را به مردم عطا نمی‌کرد، آنها در لبه گودال جهنم بودند و این خدا بود که آنها را نجات داد و سرمایه الفت را برای ایجاد اتحاد برای مردم در اختیار پیامبر قرار داد. وی افزود: پیامبر جامعه متحدی ساخت و در سایه این اتحاد، پیروزی‌های بزرگی را کسب کرد، اما در روزهای آخر عمر خود احساس کرد که این سرمایه در حال از بین رفتن است و امتش از یکدیگر جدا می‌شود. وی با اشاره به حادثه غدیر و معرفی وصی پیامبر، یادآور شد که زمینه‌های تفرقه در ماه محرم و صفر میان امت پیامبر دیده شد که برگرفته از هوی و هوس‌هایی بود که امت را در مقابل هم قرار می‌داد. رییس مجلس خبرگان از گفت‌وگوی پیامبر و حضرت علی سخن گفت که رسول اکرم با اشک از ابرهای فتنه سخن گفته و ابراز نگرانی کرده بودند. هاشمی رفسنجانی در پایان خطبه‌های اول خود تاکید کرد که ایجاد وحدت پایه و اساس الگوی حکومت‌داری و امت‌سازی و اداره ملت در حکومت اسلامی است.

محور پیشنهادهای هاشمی

۱- وضعیت به وجود آمده بعد از انتخابات را می‌توان به عنوان بحران تلقی کرد

۲- همه باید در چارچوب قانون حرکت کنند

۳- بازگرداندن اعتماد به مردم ضرورت دارد

۴- برای اعتمادسازی باید زندانیان سیاسی آزاد و از آسیب‌دیدگان دلجویی شود

۵- نظام باید آزادی رسانه‌ها در چارچوب قانون را محترم شمارد

۶- صداوسیما به دو طرف فرصت دهد

۷- از علما دلجویی شود

عکس: دنیای اقتصاد، حمید جانی‌پور