خدمت بزرگی کرد

امین فقیری

نسلی از کتابخوانی با خواندن کتاب‌های اسماعیل فصیح شکل گرفت. من بین سال‌های ۴۰ تا ۵۰ با خواندن کتاب «شراب خام»، با اسماعیل فصیح آشنا شدم. این اثر را دارای تخیل قوی دیدم؛ چون خود کتاب مایه‌های پلیسی و جنایی داشت.

کتاب‌های فصیح نثر خیلی روان و ساده‌ای داشتند؛ از جمله «ثریا در اغما». هرچند در کتاب‌های آخرش به تکرار مضامین گذشته و همان قهرمانان می‌پرداخت، با این حال، او را همیشه در ذهنم نویسنده‌ای بالاتر از حسینقلی مستعان می‌دانستم؛ نویسنده‌ای که مثل پاورقی‌نویس‌ها می‌نویسد؛ اما با نثری قوی، اندیشه و فکر بیشتر.

فصیح کسی بود که به ادبیات ایران خدمت بزرگی کرد و قشر خاصی را به خواندن کتاب و رفتن به سمت مطالعه کتاب‌های سنگین‌تر و مهم‌تر وادار کرد. مستعان و فصیح برای به وجود آوردن چنین فضایی برای کتاب‌خوان‌ها بسیار راهگشا بودند. او در ادبیات ما شخصیت مثبتی بود و هر شخصی که از جامعه ادبیات می‌رود، درد بزرگی برای جامعه هنرمندان است.