منوچهر متکی پس از دیدار با امامعلی رحمان، رییس‌جمهوری تاجیکستان به خبرنگاران گفت: جمهوری اسلامی ایران عضو ناظر سازمان شانگهای است و ما اخیرا برای عضویت در این سازمان درخواست ارائه کردیم که دولت تاجیکستان نیز از آن حمایت کرد. وزیر امور خارجه کشورمان روز پنجم فروردین ماه گفت: سفر اخیر امامعلی رحمان، رییس‌جمهوری تاجیکستان به تهران و همین‌طور مذاکرات روسای جمهوری دو کشور در حاشیه اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی در سنگال درباره روابط دو جانبه، زمینه‌های جدیدی را برای توسعه همکاری‌ها بین تاجیکستان و ایران فراهم کرده است.

وزیر خارجه کشورمان افزود: در دیدار اخیر جزییات همکاری دو کشور در زمینه انرژی، ارتباطات و حمل و نقل مورد بررسی قرار گرفت.

وی تصریح کرد: تقویت و ایجاد زیرساخت‌های مواصلاتی بین ایران و تاجیکستان به تحکیم روابط کشورهای آسیای مرکزی می‌انجامد و همکاری‌های بین کشورهای این منطقه را تسهیل می‌کند.

وزیر خارجه ایران تبادل نظر در زمینه همکاری‌های دو کشور در چارچوب سازمان‌های منطقه‌ای مثل اکو، سازمان همکاری شانگهای را از موضوعات مورد مذاکره خود با مقامات تاجیک ذکر کرد و گفت: دو کشور همان‌گونه که از روابط دو جانبه و همکاری خوب در سازمان‌های مختلف برخوردارند در چارچوب سازمان همکاری شانگهای نیز همکاری سودمند خواهند داشت.

وی گفت: ما امیدوار هستیم با همکاری و نظر موافق دیگر کشورهای عضو سازمان شانگهای، جمهوری اسلامی ایران بتواند مشارکت و فعالیت بیشتری را در قالب این سازمان داشته باشد.

وزیر امور خارجه ایران تقویت همکاری‌های سه جانبه ایران، تاجیکستان و افغانستان را از دیگر محورهای گفت‌وگو با امامعلی رحمان و دیگر مقامات تاجیکستان عنوان کرد.

متکی، رشد همکاری‌های مشترک را زمینه‌ساز گسترش همکاری و تعمیق روابط سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان و نیز کشورهای منطقه به ویژه کشورهای آسیای مرکزی، چین و روسیه دانست.

وزیر خارجه ایران اجرای طرح‌های حمل و نقل ریلی و جاده‌ای، ساخت نیروگاه‌ها و شبکه انتقال نیروی برق بین سه کشور و همکاری‌های فرهنگی بین سه کشور را از دیگر موضوعات مورد پیگیری در نشست دوشنبه اعلام کرد.

متکی آماده‌سازی برنامه دیدار سه جانبه روسای‌جمهوری ایران، تاجیکستان و افغانستان را که همزمان با نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که قرار است ظرف دو ماه آینده در دوشنبه برگزار شود را از دیگر اهداف نشست وزرای خارجه سه کشور دانست. وی گفت: ما تلاش خواهیم کرد در پایان نشست سه جانبه در دوشنبه پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای را در زمینه همکاری‌های سه کشور فارسی زبان تهیه و به امضا برسانیم.

استقبال چین از قصد ایران

چین از تمایل جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در سازمان همکاری شانگهای استقبال کرد.

به گزارش ایرنا، چین گانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین درباره تمایل ایران برای عضویت در سازمان همکاری شانگهای گفت: ایران هم‌اکنون عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای است و عضویت ایران در این سازمان برای چین مایه خوشحالی و خرسندی است.

وی گفت که عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای موجب تقویت همکاری‌های ایران در ابعاد مختلف با این سازمان اقتصادی خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: سازمان همکاری شانگهای اصل مشورت و مذاکره را دنبال می‌کند، لذا این مساله باید درمیان کشورهای عضو این سازمان مورد بررسی قرار گیرد.

سازمانی در برابر آمریکا

سازمان همکاری شانگهای که شش سال پیش تاسیس شد، افزون بر آن که سرزمینی پهناور از میادین روزافزون و حائز اهمیت نفت و گاز در روسیه و آسیای میانه است، چین را نیز به عنوان یک غول اقتصادی در حال ظهور، در بر دارد.

بسیاری از تحلیلگران سازمان همکاری شانگهای را پایگاهی بر ضد توسعه‌طلبی و دخالت‌های آمریکا در آسیای میانه می‌دانند.

بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند اصل مورد نظر سازمان همکاری شانگهای، همگرایی در برابر اعمال نفوذ آمریکا در سراسر آسیای میانه است که به دنبال حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در نیویورک و واشنگتن آغاز شد. الکساندر کنیازوف، یک استاد علوم سیاسی در قرقیزستان می‌گوید که مقابله با طرح‌های آمریکا در زمینه سلطه بر جهان بخش عمده‌ای از اهداف این سازمان است.

علاوه بر این، برخی تحلیلگران از سازمان همکاری شانگهای به خاطر حفظ ثبات در منطقه‌ای راهبردی و دارای وضعیت دشوار، ستایش می‌کنند.

اوسکانا آنتوننکو، عضو «انستیتوی بین‌المللی مطالعات راهبردی» مستقر در لندن سازمان همکاری شانگهای را نهادی جدی خواند و گفت که بستری مناسب برای رشد و شکوفایی این سازمان فراهم شده است.