یادداشت
مقدمهای بر مبارزات انتخاباتی
مبارزات انتخاباتی، شامل سه گروه از بازیگران است که هر کدام، اهداف متفاوتی را دنبال میکنند: دستاندرکاران رقابتهای انتخاباتی (داوطلبان انتخاباتی، مدیران و کارکنان حزبی) که درصدد ترغیب رایدهندگان هستند، رسانهها که به کار انتقال پیامهای داوطلبان انتخاباتی مشغولند و رایدهندگان که تصمیم میگیرند چگونه از سهم اندک خود در قدرت سیاسی استفاده کنند.
محبوب شهبازی
مبارزات انتخاباتی، شامل سه گروه از بازیگران است که هر کدام، اهداف متفاوتی را دنبال میکنند: دستاندرکاران رقابتهای انتخاباتی (داوطلبان انتخاباتی، مدیران و کارکنان حزبی) که درصدد ترغیب رایدهندگان هستند، رسانهها که به کار انتقال پیامهای داوطلبان انتخاباتی مشغولند و رایدهندگان که تصمیم میگیرند چگونه از سهم اندک خود در قدرت سیاسی استفاده کنند. مقدمهای بر مبارزات انتخاباتی
محبوب شهبازی
در این نوشتار دیوید.ای.بوتلر به تجزیه و تحلیل مقوله مهم انتخابات به مثابه هسته مرکزی و مفهوم اساسی دموکراسی پرداخته و آن را از منظر غربی کالبدشکافی میکند.
وی حضور گسترده فرهنگ غربی، به طور عام و فرهنگ آمریکایی، به طور خاص را در فرآیند رقابتهای انتخابی بهطور ویژه برجسته نموده است. با این حال تاملات مولف از آن حیث که به تبیین خطوط قرمز «رقابتهای انتخاباتی» در قالب دیدگاه غربی منجر میشود؛ میتواند برای خوانندگان ایرانی مورد توجه و استفاده قرار گیرد.
اصطلاح رقابت یا مبارزه انتخاباتی برای توصیف فعالیتهایی بهکار میرود که به منظور ترغیب رایدهندگان، در مرحله پیش از انتخابات صورت میگیرد.
تاریخچه رقابتهای انتخاباتی، به آغاز پیدایش دموکراسی باز میگردد (گرچه به نظر نمیرسد که اصطلاح مبارزات انتخاباتی تا پیش از سال ۱۸۷۰ میلادی به کار رفته باشد). داوطلبان انتخاباتی که در پی کسب آرا هستند، شخصا یا به کمک دوستان یا استخدام افراد دیگر، همواره روشهای اصولی و منظمی را به کار میگیرند تا بدین وسیله به هدف خود نایل آیند. جمعآوری آرا با تبلیغ و تشویق رو در رو، سخنرانیها و نوشتارهای دیواری، از زمان آتن باستان متداول بوده است؛ اما از قرن هیجدهم به بعد، تحول محسوس و مستمری که به پرهزینه شدن این فرآیند انجامیده، در رقابتهای انتخاباتی به چشم میخورد. به علاوه قوانین فراوانی نیز برای جلوگیری از سوءاستفاده وضع شده است.
رقابتهای انتخاباتی، شامل سه گروه مشخص از بازیگران است که هر کدام، اهداف متفاوتی را دنبال میکنند: دستاندرکاران رقابتهای انتخاباتی (داوطلبان انتخاباتی، مدیران و کارکنان حزبی) که درصدد ترغیب و به فعالیت واداشتن رایدهندگان هستند، رسانهها که به کار انتقال پیامهای داوطلبان انتخاباتی مشغولند و رایدهندگان که تصمیم میگیرند چگونه از سهم اندک خود در قدرت سیاسی استفاده کنند.
الف ـ چارچوب و مدت زمانی مبارزات انتخاباتی
از آنجا که تمایل به انتخاب مجدد، از مشخصات بارز سیاستمداران است، عملا همه فعالیتهای آنها را میتوان ناشی از رقابت بر سر قدرت دانست. چنین نیست که با پایان یافتن یک انتخابات، نمایندگان و رقبای بالقوه آنها از منصب خود بگذرند و از آن غافل شوند. با این وصف، دوره رقابتهای انتخاباتی بسیار کوتاه است. در اغلب رژیمهای سیاسی پارلمانی، بیش از یک ماه بین پایان دوره مجلس قانونگذاری و آغاز انتخابات برای دوره بعدی فاصله نیست. کانادا (با در نظر گرفتن حداقل ۵۴ روز فاصله بین دو دوره مجلس) بیشترین مدت و مالزی با (۱۴ روز فاصله) کمترین مدت را به خود اختصاص دادهاند. در بیشتر کشورها، رقابتهای عمده انتخاباتی، بر دو هفته آخر متمرکز است، البته در امریکا این مدت خیلی طولانیتر است. بیشتر انتخابات ایالتی در امریکا در تاریخ معینی در آذر ماه انجام میشود؛ اما رقابتهای دور مقدماتی، گاه تا نه ماه قبل از آن در جریان است. در رقابتهای ریاستجمهوری، مرحله فعال رقابتهای نهایی، دست کم دو ماه به درازا خواهد کشید.
رقابتهای انتخاباتی در محدوده قوانین خاصی صورت میگیرد و داوطلبان انتخاباتی در تبلیغات، ملزم به رعایت ضوابط و قوانینی هستند که حد و مرز کار آنها را مشخص میکند. این قوانین، بر هزینههای مصرفی نیز ناظر است.
به علاوه قواعد مفصلی برای نحوه اخذ و شمارش آرا وضع شده است که تاثیر بسزایی بر جریان انتخابات دارد.
نظامهای انتخاباتی، تعیین کننده شکل و نحوه رقابتهای انتخاباتی است. بنابراین در نظامهای اکثریتی که در کشورهایی چون انگلستان و کانادا رواج دارد، احزاب اصلی به دنبال آن هستند که پیروزی بیچون و چرایی کسب کنند. اگر آنها همه قدرت را تصاحب کنند، در این صورت باید پاسخگوی وعده و وعیدهای خود باشند. براساس نظامهای اکثریت نسبی که بر کشورهای اسکاندیناوی و برخی کشورهای کوچک دیگر حاکم است، احزاب کمتر به دنبال کسب اکثریت مطلق هستند و بیشتر تلاش و همت آنها صرف منصبهایی میشود که در ائتلافهای پس از انتخابات شکل خواهد گرفت. البته نظامهای اکثریت نسبی، انواع مختلفی دارند. فهرستهای ملی در سوئیس و اسرائیل، شکلدهنده رقابتهای انتخاباتی متمایل به مرکز است. نظام «تک رای قابل انتقال» در ایرلند، گروههای تفکیک شده احزاب (دپارتمانها) در فرانسه، زمینه را برای مبارزات انتخاباتی در سطح محلی فراهم کرده است.
تغییر و تحول در نظامهای انتخاباتی، دشوار و جنجالبرانگیز است. در فرانسه، قواعد انتخاباتی، پیوسته به سود احزاب جرح و تعدیل میشود؛ در حالی که در ایتالیا و نیوزیلند، بر سر تغییر و چگونگی آن جر و بحث بسیاری صورت میگیرد.
ب ـ اهداف و روشها
در بسیاری از کشورها، رقابتهای انتخاباتی لزوما برای کنار زدن رقبا نیست؛ بلکه به قصد کشاندن هواداران به پای صندوقهای رای است. در کشورهایی چون امریکا و هند که تقریبا نیمی از مردم رای نمیدهند، امکان زیادی وجود دارد که در اثر فعالیت داوطلبان انتخاباتی، نتیجه انتخابات عوض شود. اما در کشورهایی مثل ایتالیا، بلژیک و استرالیا که رای دادن اجباری یا نیمه اجباری است و میانگین مشارکت عمومی، بالای ۹۰درصد است، مسلما دلمشغولی اصلی، بالا بردن میزان مشارکت نیست.
رقابتهای انتخاباتی در همه کشورها، اغلب دستخوش سوءاستفادههایی چون تطمیع، تهدید، مخارج گزاف و خلافکاری خواهد شد. البته در اغلب کشورهای پیشرفته دموکراتیک، چنین سوءاستفادههایی با وضع محدودیتهای قانونی و تحولات فرهنگی، تحت مراقبت قرار گرفته و مهار شده است. رای مخفیانه و تحت نظارت دقیق، امکان تهدید و تطمیع افراد را بسیار کاهش داده است. همچنین تدوین مجموعهای از قواعد حقوقی درباره رویههای مجاز، امکان بسیاری از سوءاستفادهها را عملا منتفی ساخته است. محدودیتهایی که بر هزینههای جاری رقابتهای انتخاباتی اعمال میشود، امکان مخارج بیحد و حصر را که بعضا به سوءاستفاده مالی و ارتشا میانجامد، کاهش داده است و بیزاری عامه مردم از فسادهای سیاسی باعث شده که سیاستمداران، از ترس رسوایی کمتر دست به اعمال ناروا بزنند.
پیش از رواج تلویزیون و پخش مستقیم، دسترسی به شمار روزافزون رایدهندگان، تنها از طریق گروه کثیری از فعالان رقابتهای انتخاباتی که به در خانهها مراجعه میکردند، امکانپذیر بود. نیازهای ناشی از رقابتهای انتخاباتی، باعث شکلگیری احزاب تودهای شد. «ژوزف چامبرلین» نشان داد که چگونه افرادی که داوطلبانه برای مبارزات انتخاباتی کار میکنند، ممکن است روند انتخابات را متحول کنند. همچنین مقامات شهری در آمریکا نشان دادند که چگونه گروه کثیری از فعالان سیاسی شکل گرفتهاند که در نهایت منجر به تشکیل احزاب تودهای مترقی میشوند. حامیان پرشور هنوز هم اساسیترین نقش را در مبارزات انتخاباتی بر عهده دارند؛ اما شمار آنها به خاطر ورود تکنولوژیهای جدید، رو به کاهش نهاده است.
مبارزات انتخاباتی در طول تاریخ، همواره با خشونت و جنجال توأم بوده است. بسیاری از رماننویسان قرن نوزدهم، مانند «چارلز دیکنز» و «مارک تواین» نمونههایی از این رقابتهای خشونتآمیز را موضوع رمان خود قرار دادهاند. در برخی از کشورها هنوز هم خشونت بر عرصه انتخابات حاکم است و در پی هر انتخابات عمومی در هندوستان، بزرگترین کشور دموکراتیک جهان، تعداد زیادی کشته میشوند. در کشورهای آمریکای لاتین نیز کمتر انتخاباتی یافت میشود که با آرامش برگزار شود، اما آشوب و خشونت تا حد زیادی در اروپا و آمریکای شمالی فروکش کرده است.
با این همه، بسیاری از سوءاستفادهها به ویژه در کشورهایی که سنتهای دموکراتیک در آنها پا نگرفته، هنوز وجود دارد. به همین علت نظارت و تایید انتخابات تحت مراقبتهای داخلی و بینالمللی به صورت رویههای معمول و متعارف درآمده است. مثلا از اوایل دهه ۹۰ عملیات گستردهای تحت سرپرستی سازمان ملل متحد و جامعه اروپا (و اکنون اتحادیه اروپایی) صورت گرفت تا انتخابات در کشورهای بلوک شرق سابق و رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی با معیارهای پذیرفته دموکراتیک، در جریان رقابتهای انتخاباتی، اخذ و شمارش آرا مطابقت داشته باشد.
ج ـ هزینهها
گرچه در اکثر کشورها نظارت بر تهدید و تطمیع رایدهندگان و نیز تقلب در رایگیری به نسبت آسان است، اما هزینههای گزاف و نابرابری در استفاده از رسانهها را نمیتوان به این سادگیها کنترل کرد. این موضوع در کشورهای مختلف با یکدیگر تفاوت دارد؛ ولی برخورداری از پول و رسانهها تقریبا در همه جا به طور ناعادلانه توزیع شده است. در انگلستان، براساس قانون مصوب سال ۱۸۸۳ میلادی، این توفیق حاصل شده که میزان مخارج محدود شود. براساس این قانون، هیچ کس به جز نماینده قانونی داوطلب نمایندگی، حق عهدهدار شدن هزینههای انتخابات را ندارد. ممنوعیت مشابه دیگری نیز در امر دخالت اشخاص حقیقی یا حقوقی در پرداخت هزینههای انتخاباتی در نخستین اصلاحیه قانون اساسی آمریکا و در مجموعه قوانین بسیاری از کشورهای دیگر قید شده است.
در انگلستان، رشد و تحول رقابتهای انتخاباتی سراسری، موانع بسیاری بر سر راه این قانون نهاده است؛ چندان که تبصرههایی وجود دارد که مشمول هیچ محدودیتی نمیشود. مثلا تبلیغات برای انتخابات سراسری از طریق مطبوعات و پوسترهای تبلیغاتی مجاز شمرده شده است. به علاوه مخارج مسافرتهای مربوط به رقابتهای انتخاباتی که توسط رهبران حزبی ترتیب داده میشود، در زمره این محدودیتها قرار نمیگیرد. در آمریکا کمیتههای اجرایی سیاسی در بسیاری از موارد، از مقررات مربوط به محدودیت هزینهها سرپیچی میکنند.
در برخی کشورها، سقف معینی از مخارج بر کل هزینههای حزبی تحمیل میشود و قوانین خاصی برای انتشار صورت هزینه مالی وضع شده است. با این همه هنوز بازار تقلب داغ است. از سال ۱۹۵۰ میلادی به این سو، مشکلات بسیاری در حسابرسی هزینههای انتخاباتی پدید آمده است؛ زیرا تفکیک پولی که وارد احزاب میشود، از هزینهای که صرف انتخابات میشود، دشوار است. این موضوع در آمریکا و کانادا (در انتخاباتجمهوری) بسیار مشکلساز بوده است.
د ـ شکل و محتوا
رقابتهای انتخاباتی، اغلب با اصطلاحات جنگی مانند: استراتژی، تاکتیک و ستاد و نیز اصطلاحات محاکم قضایی توصیف می شود. رایدهندگان به هیات منصفهای میمانند که درباره گزینههای مختلفی که احزاب مطرح کردهاند، حکم میکند. بسیاری از استدلالهایی که اقامه میشود، از اصطلاحات مربوط به پیگرد قضایی و دفاع حقوق وام گرفته شده است با این همه، متاسفانه این گونه تشبیهات گمراهکننده است. در واقع رایدهندگان، هیات منصفه نیستند؛ چون بیشتر آنها از قبل درباره انتخاب خود تصمیمهای قطعی و انعطافناپذیری اتخاذ کردهاند؛ مسائل موروثی یا وابستگیهای طبقاتی یا تجربیات سیاسی در چند سال اخیر، تعهدات حزبی نیرومند و ماندگاری برای آنها ایجاد کرده است. داوطلبان انتخاباتی نیز مانند وکلا، استدلالهای معقول و مبتنی بر آیین دادرسی، تسلیم محکمه نمیکنند. روند رقابتهای انتخاباتی به نحوی است که پیامها را بسیار ساده میکند و هدف اصلی، اغلب متمایل کردن اذهان رایدهندگان به یک شعار واحد مانند «دولت صالح»، «پایین آوردن مالیاتها» یا «برکناری افراد خلافکار» است.
با این همه، استدلالهای آنها چندان هم بیسامان نیست و در چارچوبهای خاصی مانند مرامنامه حزبی یا بیانیههای انتخاباتی مطرح میشود و سرشار از وعده و وعیدهایی است که در صورت پیروزی در انتخابات بدان عمل خواهند کرد. رهبران حزبی در سخنرانیهای از پیش طراحی شده، به تشریح سیاستهایشان میپردازند. همچنین، به طور گسترده، در مصاحبههای مطبوعاتی و مناظرههای مختلف شرکت میکنند که در آنها ناگزیر به تفصیل اقدامات و برنامهها و پیشنهادهای خود را بیان کنند. این گونه است که انتخابات به صورت همهپرسیهایی درمیآید که در آن، رقبای انتخاباتی از رایدهندگان میخواهند که با آرای خود، آنها را در اجرای سیاستهای ویژهای که در پیش دارند، یاری دهند. در سالهای اخیر، بسیاری از کسانی که در دولت و از میان مخالفینشان به قدرت رسیدهاند، براساس وعدههایی که در طول رقابتهای انتخاباتی داده بودند، عمل کردهاند.
رقابتهای انتخاباتی بر موضوعات مختلفی تکیه دارند که گاه منسجم و از پیش تعیین شده و گاه مبهم و اتفاقی هستند. ممکن است داوطلبی براساس تمایزات عمیق ایدئولوژیکی خود، اقبال پیدا کند یا برعکس به خاطر یک شایعه خاص، موضوعی اتفاقی یا حتی یک اشتباه سهوی که در یک محفل عمومی صورت گرفته، از چشم مردم بیفتد.
در اکثر کشورها، مسائل اقتصادی یکهتاز عرصه سیاست، به ویژه مبارزات انتخاباتی است. یک نخستوزیر استرالیایی، پس از شکست خود در سال ۱۹۴۹ میلادی دریافت که رایدهندگان به خاطر تنگناهای مالی از او سلب اعتماد کردهاند. اما اقتصاد وجوه گوناگونی دارد؛ آن بخش از اقتصاد که به رقابتهای انتخاباتی مربوط میشود، اغلب به چند محور اساسی مانند: میزان رشد، میزان تورم، سطح بیکاری، سطح مالیاتها یا موازنه پرداختها تقلیل مییابد.
مضمون اکثر پیامهایی که به رایدهندگان میرسد، این است که پیروزی ما در انتخابات به نفع شما است. از این رو، جالبترین پیامهایی که سیاستمداران برمیگزینند ودرصدد آنند که به زور به رایدهندگان بقبولانند، بر محور شاخصهای اقتصادی در هنگام رقابتهای انتخاباتی دور میزند.
رقابتهای انتخاباتی در آغاز بیشتر شامل سخنرانی و جمعآوری آرا از طریق تبلیغات رو در رو بود. گاهی هم راهپیماییهایی برای جلب توجه رایدهندگان ترتیب میدادند. سپس توزیع آگهی دستی و بروشور معمول شد. در ضمن، در مطبوعات هم اقداماتی صورت میگرفت. بعدها در قرن نوزدهم، سفرهای انتخاباتی و اجتماعات گسترده، جای خود را در میان رقابتهای انتخاباتی باز کرد و پوسترهای رنگی و پرزرق و برق نیز به کار گرفته شد. در قرن بیستم، پخش برنامههای رادیو- تلویزیونی بیش از هر چیز دیگر باعث تحول در رقابتهای انتخاباتی گردید. در برخی از کشورها آگهیهای رادیو- تلویزیونی بیشترین هزینههای انتخابات را به خود اختصاص داد. در کشورهای دیگر، احزاب بیشتر تلاش خود را صرف طرح موضوعات انتخاباتی در مناظرههای انتخاباتی یا مصاحبههای مطبوعاتی کردند. ناگفته پیداست که داوطلبان انتخابات از طریق رادیو و تلویزیون، با افراد بیشتری میتوانند ارتباط برقرار کنند.
ﻫ ـ تکنیکها
تکنیکهای رقابت انتخاباتی، از سال ۱۹۵۰ میلادی به بعد در آمریکا رشد و تحول یافت و از آنجا به نقاط دیگر دنیا گسترش پیدا کرد. همچنین گسترش روزافزون تکنیکهای تبلیغاتی و روابط عمومی به کمک سیاستمداران آمد و مشاوره رقابتهای انتخاباتی به حرفهای تخصصی تبدیل شد. این پدیده، در رقابتهای فردگرایانه آمریکایی، در مقایسه با تشکیلات حزبی به نسبت منظم در اروپا مشهودتر است. با این همه، ابزارهای جدید مانند: نظرسنجیهای خصوصی، کنفرانسهای مطبوعاتی از پیش ترتیب داده شده، تکنیکهای خاص صدا و تصویر در برنامههای تلویزیونی، هنر عکاسی و گردهماییهای عمومی ساختگی، جزو تفکیکناپذیر رقابتهای انتخاباتی در سراسر دنیا شده است. کامپیوتر نیز به تشکیلات مربوط به رقابتهای انتخاباتی امکان داده است که از طریق پست مستقیم، با رایدهندگان هدفگیری شده ارتباط برقرار کنند.
یکی از پیامدهای این تحولات در فنآوریهای مربوط به رقابتهای انتخاباتی این است که به طور کلی، فرآیند رقابتهای انتخاباتی، بسیار خودآگاهانهتر شده است. پوشش رسانهای به جای نطقهای انتخاباتی، توجه خود را به طور عمده، معطوف به نمایشهای هواداران آنها کرده است و بدین وسیله هر یک از رقبا سعی دارند ابتکار عمل را از طرف مقابل بگیرند و پیروزی (در انتخابات) را از آن خود کنند. این پیچیدگیهای فزاینده، موجب شکلگیری تبلیغات منفی شده است. سیاستمداران از مدتها پیش به این نکته پی بردهاند که افشاگری در مورد خلافهای طرف مقابل، بسیار سادهتر از صادق نشان دادن خودشان است. به همین علت، میزان تبلیغات منفی نسبت به تبلیغات مثبت، در سالهای اخیر افزایش چشمگیری یافته است. به عبارت دیگر، دلایلی که برای رد صلاحیت رقیب اقامه میشود. به مراتب بیش از دلایلی است که برای اثبات شایستگی خود عنوان میشود.
پوشش رسانهای از انتخابات نیز دستخوش تحول شده است. بیشتر تلاشهای رقبای انتخاباتی، معطوف به تهیه تصاویر جذاب و چشمگیری است که بیشتر وقت مونتاژکنندگان اخبار تلویزیونی، صرف آن میشود و بیش از هر چیز دیگر، نظرها را به خود جلب میکند. مطبوعات و تلویزیون که در گذشته، بیشتر تاکیدشان بر سخنرانیها بود، امروزه محور توجهشان برگزیده اخبار است. چنین به نظر میرسد که رسانهها در میدان مسابقهای شرکت کردهاند که هر لحظه با یافتههای تازه نظرسنجیهای مربوط به برداشت رایدهندگان از رقابتهای انتخاباتی، سرخط اخبار خود را تغییر میدهند (در برخی از کشورها انتشار نتیجه نظرسنجیها در هفتههای آخر رقابتهای انتخاباتی ممنوع شده است.)
در اواخر قرن نوزدهم «مویسی استروگورسکی»، تحقیق ماندگار خود را درباره فرآیند دموکراسی در انگلستان و آمریکا انجام داد و در آن، شیوههای مختلف رقابتهای انتخاباتی را به تفصیل مورد بررسی قرار داد. یک صد سال بعد، دانشمند علوم سیاسی «لاری بارتل» نشان داد که چگونه هنوز بسیاری از تفاسیر و برداشتهای بدبینانه «استروگورسکی» از روانشناسی متقاعدسازی سیاسی، اعتبار خود را از دست نداده است. رقابتهای انتخاباتی، معمولا برحسب نتایجی که به بار آورده است، ارزیابی میشود. تلاشهای برندگان انتخابات را میستایند و بازندگان را نکوهش و سرزنش میکنند، بدون توجه به این امر که آیا واقعا برندگان انتخابات، پایگاه مردمی دارند یا خیر. با این همه، انتظاراتی که رایدهندگان از نمایندگان برگزیده خود دارند، مهمترین نقش را در ارزشگذاری بر رقابتهای انتخابات دارد.
پرسش دیگری که مطرح است، این است که آیا رقابتهای انتخاباتی، آرای رایدهندگان را تغییر خواهد داد؟ در بسیاری از کشورها نتیجه انتخابات، نزدیک به همان چیزی است که چند ماه قبل در نظرسنجیها انعکاس یافته است. با این همه، در انتخابات سراسری (در سطح ملی) استثناهایی بر این قاعده دیده میشود. از مصداقهای بارز این مفهوم، انتخابات ریاستجمهوری ۱۹۴۸ میلادی آمریکا است که پیروزی خدشهناپذیر «توماس دیویی»، به انتخاب «هری ترومن» انجامید و همچنین، انتخابات عمومی ۱۹۷۰ انگلستان که در آن محافظهکاران، احتمال پیروزیشان دست بالا ۲۰ تا ۲۱درصد بود؛ با این همه، دولت کارگری را از صحنه خارج کردند.
بخش قابل ملاحظهای از رقابتهای انتخاباتی، بیثمر است. رقبای انتخاباتی مانند مشاورینشان میدانند که نیمی از هزینههای مربوط به تبلیغات، هدر دادن پول و سرمایه است؛ اما آنچه روشن نیست، این است که نمیدانند که کدام نیمه آن بیثمر است! رقابتهای انتخاباتی یک علم دقیق و قطعی نیست و اغلب، نتایج پیشبینی نشدهای اتفاق میافتد؛ به ویژه هنگامی که مدیران کهنهکار و با تجربه در زمینه رقابتهای انتخاباتی، با وجود پول فراوان و انبوه امکانات و فنآوریهای پیشرفته، نمیتوانند موفقیت انتخابات را تضمین کنند.
کارشناس ارشد علوم سیاسی
این نوشتار ترجمهای است از:
David E. Butler, "Election Compatitions", in: Martin Lipset (Ed), Encyclopadia of Election, Routledge, ۱۹۹۶.
ارسال نظر