پیش فروش نداریم

میترا یافتیان

قبرستان هم به نوبه خود توقفگاهی است. با این تفاوت که در توقفگاه‌های دیگر مثل توقفگاه‌ها یا ایستگاه‌های اتوبوس و مترو امکان سوار شدن و پیاده شدن مجدد هم وجود دارد، ولی در قبرستان هر کس که از ماشین دنیا پیاده شده و راهی منزل آخرت می‌شود، امکان بازگشت ندارد و باید راه مقدر را در پیش بگیرد تا هر چه خدا خواهد.

اما در این منزلگاه که بنا به اعتقادات دینی ما، فقط دالانی به سوی ابدیت یا گذرگاهی به منزل آخرت است، این روزها تنگناهایی مخصوصا در بهشت‌زهرا(س) دیده می‌شود که رسم معمول دوران گذشته نبود. در گذشته‌ها که میت را به قصد آرمیدن به قبرستان می‌بردند، به راحتی قبری تهیه می‌شد و کفن و دفن به سرعت انجام می‌گرفت؛ و هم میت آرامش می‌یافت و هم صاحب میت خیالش آرام می‌گرفت، ولی این روزها، پیشاپیش باید اطلاعاتی از شرایط دفن گرفت و چند صدهزار تومان، ‌بلکه چند میلیون تومان چک‌پول در جیب گذاشت و به همراه میت راهی قبرستان شد...

جالب است برخی مسن‌ترها که تلخ و شیرین زندگی را به خوبی چشیده و لمس کرده‌اند، اغلب به جوان‌ها می‌گویند: این قدر حرص مال دنیا را نزنید که مثلا خانه‌ای با فلان متراژ در فلان منطقه شمال تهران بخرید (چون شمال و جنوب محل زندگی خیلی فرق نمی‌کند) و سرانجام بدون در نظر گرفتن منطقه زندگی‌تان تنها با یک کفن که اگر مرد باشید ۷ تکه و اگر زن باشید ۹ تکه است، در قبرستان تهران (بهشت زهرا) که جنوب شهر است، خواهید آرامید.خدا می‌داند در بهشت زهرا هم میان مردگان این قدر شمال و جنوب، شرق و غرب محل زندگی مورد توجه قرار گرفته و به رخ کشیده می‌شود یا خیر؟

از دیگر نکات قابل تامل این است که در حال حاضر علاوه بر تامین مسکن دنیوی، خرید مسکن اخروی هم برای خود معضل شده، چون شنیده‌ها حاکی است بهشت زهرا فقط تا پایان سال آینده پذیرای متوفیان خواهد بود و از آن پس دیگر گنجایش ندارد.این در حالی است که روزانه ۱۵۰ متوفی در بهشت زهرای تهران دفن می‌شوند. در همین رابطه گفت‌وگویی با مدیرعامل سازمان بهشت زهرا انجام دادیم.

گپ و گفت کوتاه ما با رضائیان در ادامه می‌آید:

به عنوان اولین سوال، آیا الان هم مثل گذشته امکان پیش خرید قبور در بهشت زهرا (س) وجود دارد؟

خیر. مگر چقدر قبر خالی در بهشت‌زهرا (س) مانده که بخواهیم به مردم پیش‌فروش کنیم.

از چند ماه پیش این کار متوقف شده؟

حدوده ۳ تا ۴ ماه قبل. چون کمبود ظرفیت پذیرش متوفیان در بهشت‌زهرا جدی است.

در این صورت دیگر امکان پیش خرید قبور برای متقاضیان وجود ندارد؟

فعلا خیر. مگر زمین مقابل بهشت‌زهرا که ۱۶۰هکتار مساحت دارد و در محدوده باقرشهر است، آماده‌سازی شود.

مشکل کجاست که تا الان آماده نشده است؟

این زمین به طور قانونی به سازمان بهشت‌زهرا تعلق دارد، اما مسوولان باقرشهر مخالف این امر هستند ما هم نخواستیم با تصرف این زمین، دعوا راه بیفتد به همین دلیل به دنبال جلب رضایت آنها هستیم تا با خیر و خوشی زمین تصرف و برای دفن متوفیان در سال‌‌های آتی آماده‌سازی شود.

بنابراین اگر بخواهیم زندگی دنیوی و اخروی را با هم مقایسه کنیم پس در بهشت‌زهرا هم با کمبود مسکن اخروی مواجه هستیم! نظر شما در این باره چیست؟

نمی‌شود این دو موضوع را با هم مقایسه کرد، اما واقعا در حال حاضر در بهشت‌زهرا مشکل دفن داریم.

آیا در بهشت‌زهرا هم با کم‌شدن تعداد قبور خالی و به تبع آن کاهش ظرفیت پذیرش متوفیان، قیمت قبرها هم افزایش می‌یابد؟

نه اینطور نیست. اگر افراد بخواهند از قبل محلی را برای اسکان ابدی در نظر بگیرند و به قول معروف جا رزرو کنند، باید هزینه‌ای بپردازند.

قیمت ملک یا بهتر بگویم قیمت خرید قبر در بهشت‌زهرا چگونه است؟

در اینجا ۳ بخش داریم. بخش اول قبور رایگان است که در اختیار خانواده‌های بی‌بضاعت قرار می‌گیرد و بخش دوم قبور ارزان‌قیمت که با هزینه کفن و دفن ۲۰۰هزار تومان برای خانواده متوفی تمام می‌شود و قبور گران‌قیمت که حداقل مبلغ خرید آن یک‌میلیون و دویست‌هزار تومان و حداکثر ۷میلیون تومان است.

متری یا طبقه‌ای؟

اینجا دیگر متر و مساحت مطرح نیست، قبور رایگان یک طبقه و مابقی قبور دوطبقه است.

خدا را شکر پس حداقل اگر در این دنیا پول نداشته باشی جایی برای آرامش ابدی بی‌بضاعت‌ها هست. با این توضیح قبوری که ۷میلیونی است همانند گران‌ترین خانه‌های تهران و به اصطلاح بنگاهی‌ها فول امکانات است؟

نه، این قبرها اغلب در قطعات قدیمی و با قدمت ۳۵ساله واقع شده است و چون سازمان بهشت‌زهرا در طول مدت زمان پرشدن آنها یعنی حدود ۳۵سال بابت نگهداری از قبرها و فضای سبز آنها هزینه کرده، با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد. همچنین یکی دیگر از دلایل گران‌بودن این قبرها، تعداد محدود آنها است. چون اغلب قطعات قدیمی بهشت‌زهرا پرشده و قبر خالی کمتر پیدا می‌شود.

پس ارزانی قبرهای دیگر، برای جلب مشتری بیشتر است؟

(می‌خندد و می‌گوید) نه، خدا نکند. اینطور نیست که ارزان می‌فروشیم تا مردم مشتری شوند.

پس می‌توان نتیجه گرفت که گران‌بودن قبرها به علت کمی تراکم جمعیت متوفیان در قطعات قدیمی هم هست؟

خیر، اصلا، اتفاقا تراکم جمعیت در این قطعات بیشتر است به همین خاطر با کمبود قبر خالی در این قسمت‌ها مواجهیم و اگر هم باشد با قیمت بالا به فروش می‌رسد.

شرایط آرامگاه‌های خانوادگی چگونه است؟ چه تعداد ظرفیت دفن دارد و قیمت آن چه‌قدر است؟

در این آرامگاه‌ها ۲۵ قبر دوطبقه وجود دارد و قیمت آن حدود ۷۰میلیون است.

در بهشت‌زهرا هم مشاورانی برای خرید و فروش قبور هم وجود دارد؟

به هیچ‌وجه، فروش قبور صرفا از طریق سازمان بهشت‌زهرا صورت می‌گیرد و در صورت ارائه هرگونه گزارشی مبنی بر فعالیت دفاتری برای خرید و فروش قبر، با خاطیان برخورد جدی صورت می‌گیرد.

در حال حاضر چند قطعه قدیمی و جدید در بهشت‌زهرا موجود است؟

حدود ۱۱۰ قطعه قدیمی و ۶۰ قطعه جدید که در طرح‌های توسعه بهشت‌زهرا ایجاد شده است.

تا الان چند تن از هموطنان ما در بهشت‌زهرای تهران آرمیده‌اند؟

حدود یک‌میلیون و ۴۰۰هزار متوفی که البته تصور می‌کنم اولین فرد هم در آذرماه سال ۴۹ در بهشت‌زهرا دفن شده است.

و به عنوان سوال آخر تا الان چه‌قدر از ظرفیت بهشت‌زهرا(س) باقی مانده است؟

اینجا حداکثر تا پایان سال آینده ظرفیت دفن ۵۰هزار متوفی را در بهشت‌زهرا وجود دارد نه بیشتر.

احتمال صاف کردن بهشت‌زهرا و تغییر کاربری آن در سال‌های بعد وجود دارد؟

فعلا نه، اما براساس قانون باید ۳۰سال از آخرین دفن بگذرد تا مجوز تغییر کاربری صادر شود.

یکی دیگر از مواردی که باید به آن اشاره کنیم این است که در بهشت‌زهرا هم همانند خانه‌های سازمانی موجود در شهر تهران برخی از قطعه‌های بهشت‌زهرا برای در آغوش کشیدن شهدا، هنرمندان و نام‌آوران در نظر گرفته شده و به تازگی هم با فعالیت شهرداری قطعه‌ای برای دفن اصحاب رسانه اختصاص یافته است.

اما باید گفت، در اینجا از املاک اجاره به شرط تملیک، وام خرید یا ساخت مسکن ۱۸میلیونی یا ۳۶میلیونی دیگر خبری نیست. همچنین برخلاف اینکه در زندگی دنیوی وقتی فردی صاحب‌خانه می‌شود همه خوشحالند و به او تبریک می‌گویند، با سکنی گزیدن متوفیان در بهشت‌زهرا، اگرچه آن فرد فارغ از صاحبخانه یا مستاجر بودن در زمان حیات، صاحب‌خانه اخروی می‌شود اما اطرافیان او با چشمان پر از اشک بر در منزل او حاضر و با قلبی مالامال از اندوه از او جدا می‌شوند.

و در آخر به ذکر این عبارت تکراری اما قابل توجه، بسنده می‌کنیم که خیلی مهم نیست انسان کجا و چگونه به خاک سپرده می‌شود، مهم‌تر از آن توشه‌ای است که هر انسان از دنیا برای آخرت خود به همراه دارد.