برف‌خورها می‌آیند
زمستان، این فصل زیبا و پرتحرک هنوز به میانه نرسیده اما کشور ما طی یک ماهه نخست این فصل بارها شاهد بارش‌های مداوم و سنگین برف بوده است.

به نظر می‌رسد دوره سی‌ساله خشکسالی به پایان رسید و خداوند خوان نعمت خود را برای مردم این سرزمین گسترده است؛ نعمتی که فراوانی آن باعث زحمت و دردسرمان شده است.
شاید این گفته، بی‌انصافی باشد اما به هرحال نزول این نعمت زیبا بسیاری مواقع برای ما ایرانی‌ها با مشکلات و دردسرهای فراوانی همراه است.
مسدود شدن راه‌های ارتباطی و بروز مشکلات فراوان در حمل و نقل‌ اتومبیل‌ها، کاهش شدید دما و در پی آن یخبندان و ... از مشکلاتی است که نه تنها باعث دردسر مردم می‌شود، بلکه به علت عدم استفاده از ابزارهای کارآمد برای مقابله با برف و یخبندان صدمات جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد می‌شود.
استفاده از ماشین‌های غیراستاندارد و به‌کارگیری افراد غیرمتخصص در زمینه مقابله با برف و یخبندان، استفاده از ضدیخ‌های خطرناک و زیان‌آور و ... از عواملی هستند که دست به دست هم داده و مشکلات حاصله از بارش شدید برف را شدت می‌بخشند.
همه ما طی یک ماه اخیر بارها و بارها شاهد حضور ماموران شهرداری که با بیل و فرغون و یا ماشین‌های غیراستاندارد اقدام به شن و نمک‌پاشی روی تلی از برف‌های انبارشده در اتوبان‌ها، خیابان‌ها و معابر می‌کردند بوده‌ایم. بسیاری از ما شاهد لغو پروازهای برخی از فرودگاه‌های کشور و حبس‌شدن مسافران در فرودگاه‌ها بودیم و اخباری گرچه جسته‌ و گریخته از وضعیت باند فرودگاه‌ها و ... شنیده‌ایم، از یخ‌زدایی باند فرودگاه‌ مهرآباد شنیدیم که با یک ماشین شن‌پاش قرضی از شهرداری برف‌هایش آب شد. از برف‌روبی خیابان‌ها و اتوبان‌ها شنیدیم که با بیل یا دستگاه‌های غیرکارآمد انجام می‌شد ولی هیچ‌کدام از ما نشنیدیم یا ندیدیم به منظور رفاه حال شهروندان و تسهیل امر حمل‌و‌نقل در این فصل سرد تصمیم منطقی و قطعی اتخاذ شود و استفاده از ماشین‌آلات ویژه کار، جایگزین روش سنتی و ابتدایی رایج در کشور شود.
صنعت مقابله با زمستان
صنعت مقابله با زمستان در کشورهای سردسیر قدمتی حدود دویست ساله دارد و این کشورها برای مقابله با سرما و یخبندان روش‌های بسیاری را آزمایش و دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مختلفی را تولید و مورد استفاده قرار می‌دهند. اما شاید بتوان گفت به‌رغم بار‌ش‌های مداوم برف در کشور ما، این صنعت در ایران یک صنعت نوپا است که چندان هم موردتوجه قرار نگرفته است.
مهندس امیر محسنی، مدیرعامل شرکت پارسی‌راد ایرانیان و کارشناس امور شهری و جاده‌ای در این زمینه می‌گوید: ایران یک کشور چهار فصل است که از 365روز از کل سال حدود 50روز برفی برای آن متصور است. با توجه به این موضوع و اینکه دوره خشکسالی سی ساله به پایان رسیده و از امسال وارد مرحله پربارش بیست ساله شده‌ایم، توجه به صنعت مقابله با زمستان و تجهیز فرودگاه‌ها، شهرداری‌ها، راهداری‌ها و ... به ماشین‌آلات پیشرفته و به کارگیری شیوه‌های اصولی امری لازم و بدیهی است.
وی معتقد است برای مقابله با معضلات ناشی از سرما و بارش نزولات ابتدا باید فرهنگ‌سازی لازم برای ایجاد راندمان بالا و استفاده از ابزارآلات صنعتی صورت گیرد که تحقق این امر نیازمند عزم جدی مدیران اجرایی و تصمیم‌گیران ارگان‌های مختلف است.
این کارشناس امور شهری و جاده‌ای که سابقه مدیریت اجرایی در سطوح مختلف به ویژه شهرداری را نیز دارد، می‌گوید در کشورهای پربارش دنیا از حدود شش ماه مانده به آغاز فصل سرما شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات زمستانی اقدامات لازم مانند تامین ماشین‌آلات، چیدمان مدیریتی، تهیه اطلاعات نرم‌افزاری و تهیه مصالح لازم را انجام می‌دهند در حالی که در ایران این طور نیست و با روش‌هایی با برف و سرما مقابله می‌شود که کاملا غیرعلمی است و نه تنها تایید چندانی در مقابله با یخبندان و برف ندارد، بلکه به محیط زیست صدمه زده، آب‌های زیرزمینی را آلوده و زباله‌های برفی خطرناک تولید می‌کند.
سرما و زباله‌های زمستانی
اگر نگاهی به برف‌های تل ‌انبار شده کنار خیابان‌ها بیاندازید شاهد لایه سیاه‌رنگی بر سطح برف‌ها خواهید بود که برخلاف تصور بسیاری از افراد این لایه سیاه‌رنگ گل و لای نیست.
این لایه سیاه رنگ حاصل سرب، منواکسیدکربن، دی‌اکسید کربن و سایر مواد مضری است که از حمل‌ونقل اتومبیل‌ها تولید شده و بر سطح برف‌ها می‌نشیند.
جالب اینجا است که کارگران شهرداری و شرکت‌های خدماتی این برف‌ها را کنار درختان می‌ریزند و با این اقدام ناخواسته باعث جذب این سموم توسط درخت می‌شوند.
پیشنهادی زمستانی
نسل قدیمی و البته رایج ماشین‌های زمستانی در کشور ما همان نمک و شن‌پاش‌های قدیمی هستند که کارگران شهرداری با بیل مواد داخل آن را روی سطح خیابان ریخته و باعث بروز صدمات جبران‌ناپذیری می‌شوند.
امروز کشورهای پیشرفته اقدام به تولید ماشین‌آلات مقابله با زمستان و یخبندانی کرده‌اند که نه تنها کاربردی راحت و آسان دارند، بلکه به محیط‌زیست نیز صدمه نمی‌زنند.
امید محسنی، مدیرعامل شرکت پارسی‌راد ایرانیان و اولین واردکننده این ماشین‌آلات از کشورهای دانمارک و سوئیس، نسل جدید ماشین‌آلات مقابله با زمستان را به چهار گروه، پاشنده‌ها، برف‌روب‌ها، برف‌خورها و برف آب‌کن‌ها تقسیم می‌کند.
به گفته وی، با کاهش دما به صفر درجه سانتی‌گراد در ساعت یک بامداد، ماموران به وسیله ماشین‌های نمک‌پاش اقدام به نمک‌پاشی معابر (در هر مترمربع ۵ تا ۴۰گرم) کرده و با این کار باعث جلوگیری از یخ‌زدگی پس از بارش می‌شوند؛ چرا که این اقدام مقاومت زمین در برابر یخبندان را تاحدود منفی ۳۰درجه افزایش می‌دهد.
از طرفی این اقدام مانند روش سنتی به سطح خیابان‌ها و جاده‌ها ضربه نمی‌زند. چرا که میزان نمک به کار رفته آسیبی به سطح آسفالت نمی‌زند.
برف‌روب‌ها نسل دوم ماشین‌های زمستانی هستند. این ماشین‌ها که محصول شرکت Zaugg سوئیس هستند، برف‌های سطح جاده یا خیابان‌ها را پاک کرده و به کناره‌های جاده هدایت می‌کنند. این برف‌روب‌ها به سیستم هوشمندی مجهز هستند که در نقاط حساس مانند فرودگاه‌ها به محض نزدیک شدن به موانع از قبیل لایترها و یا رنگ‌های مخصوص برجسته بلافاصله از سطح زمین در جهت مخالف حرکت خود فاصله گرفته و پس از گذشتن از موانع موجود به حالت اول برگشته و برف‌روبی را ادامه می‌دهند.
برف‌خورها نسل سوم ماشین‌آلات زمستانی هستند که برف‌های جمع‌آوری شده توسط برف‌روب‌ها را که در شانه‌های جاده یا شولدرهای کنار باندها قرار دارند را مکیده و به روش شوتینگ تا فاصله 40متری پرتاب کرده و یا به داخل کامیون ریخته و به نقطه دیگری منتقل می‌کنند.
پس از برف‌خورها، ماشین‌های برف‌آب‌کن مورد استفاده قرار می‌گیرند که برف و یخ‌های به جا مانده را آب می‌کنند به عبارتی این ماشین‌های مکمل مانند یک اتوی گرم عمل می‌کنند و عملیات زمستانی را کامل می‌کنند.
انواع ضد‌یخ‌ها
مهندس امیر محسنی معتقد است در حال حاضر هشت نوع ضدیخ در دنیا وجود دارد که ارزان‌ترین آنها نمک است و ما در کشورمان به علت ارزان و فراوان بودن نمک برای مقابله با یخ‌زدگی یا یخ‌زدایی از نمک استفاده می‌کنیم.
به گفته وی، اوره و استات سدیم از یخ‌زده‌های دیگری هستند که در فرودگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند اما پس از تحقیقات انجام شده مشخص شد این مواد نیز به محیط‌زیست صدمه می‌زنند.
مهندس امیر محسنی، ماده جدید مخلوط سدیم و استیت پتاسیم که به عنوان محلول مبارزه با یخ‌زدگی در این ماشین‌ها استفاده می‌شود را جایگزین مناسبی برای اوره که علاوه‌بر تخریبات زیست‌محیطی به سطح باند و چرخ‌های هواپیما نیز صدمه می‌زند، معرفی کرد.
روند قیمت‌ها
محسنی در زمینه روند قیمت‌های این ماشین‌آلات می‌گوید: نوسانات ارزی تاثیر زیادی روی نرخ این دستگاه‌ها که تنی حدود ۲۰ تا ۹۰میلیون تومان دارند، می‌گذارد. از طرفی خرید نقدی با عدم گشایش LC باعث بروز مشکلاتی برای شرکت واردکننده می‌شود. به صورتی که ما ناچاریم محصولاتمان را به صورت نقدی وارد کشور کنیم.
با توجه به شرایط جوی و پیش‌بینی کارشناسان هواشناسی امسال تا فروردین ماه شاهد بارش برف در کشور خواهیم بود.
بد نیست شهرداری‌ها، فرودگاه‌های کشور و وزارت راه و ترابری در مورد روش‌های مبارزه با یخبندان تصمیمات منطقی اتخاذ کنند تا دیگر شاهد بروز مشکلاتی چون بسته شدن راه‌ها، لغو پروازها و... نباشیم.