دنیای اقتصاد - معاون سیاسی وزیر امورخارجه آمریکا بدون ذکر جزئیات پیش‌نویس قطعنامه جدید به خبرنگاران گفت: من دیروز شاهد اظهاراتی از سوی مسکو بودم که در آن اعلام شد قطعنامه جدید تنبیهی نخواهد بود. این درست نیست. این یک قطعنامه تنبیهی است. لاوروف گفته بود اقداماتی که در این پیش‌نویس درنظر گرفته شده، ویژگی تحریمی سختگیرانه‌ای ندارد. باتوافق کشورهای ۱+۵درباره ایران

پیش‌نویس قطعنامه به شورای امنیت ارائه شد

دنیای‌اقتصاد- پیش‌نویس قطعنامه جدید سازمان ملل متحد روز گذشته برای بررسی در اختیار ۱۵ کشور عضو شورای امنیت قرار گرفت. براساس توافق روز سه‌شنبه وزرای خارجه عضو گروه ۱+۵ تهیه پیش‌نویس این قطعنامه برعهده بریتانیا، فرانسه و آلمان گذاشته شده بود.

با سرعت عمل این کشورها تهیه پیش‌نویس که انتظار می‌رفت زمان بیشتری بطلبد تا روز پنج‌شنبه انجام شد و نمایندگان ۱+۵ در نیویورک روز پنج‌شنبه برای آخرین بار درباره این پیش‌نویس گفت‌وگو کرده و سپس آن را در اختیار دیگر اعضای شورای امنیت قرار دادند.

جان ساورز، نماینده انگلیس در سازمان ملل متحد روز پنج‌شنبه پس از نشستی که پشت درهای بسته برگزار شد،‌ گفت: ما توافق کرده‌ایم اولویت اول این باشد که با ۱۰ عضو دیگر شورای امنیت تعامل کنیم. امیدواریم که این امر فردا (جمعه) اتفاق بیفتد.

از سوی دیگر ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل نیز تاکید کرد که در اساس قطعنامه ایران میان شش کشور توافق وجود دارد؛ اما لازم است موضع ۱۰ عضو دیگر را نیز بشنویم.

آلخاندرو ولف، معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز گفت: اعتقاد ما این است با توافقی که در برلین صورت گرفته، اساس پیشبرد کار تدوین شده است. ما به تصویب قطعنامه‌ به اتفاق‌آرا امیدواریم تا به ایران این نکته را به روشنی ابراز کنیم که ادامه بی‌توجهی به قطعنامه‌های شورای امنیت قابل تحمل نیست.

ولف ادامه داد: ما به دنبال این امر هستیم که کارها طی هفته‌های آینده انجام شود و روند کار از فردا (جمعه) آغاز خواهد شد. گرچه از محتوای پیش‌نویس قطعنامه اطلاع دقیقی در دست نیست‌، برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند محتوای آن بسیار کمتر و ضعیف‌تر از حد انتظار آمریکا بوده و مقاومت روسیه و چین باعث شده تا تحریم‌های تازه علیه ایران در این قطعنامه گنجانده نشود.

گزارش‌ها از این امر حکایت دارد که ارائه پیش‌نویس قطعنامه جدید اقدامی نمادین و برای نشان دادن همبستگی گروه ۱+۵ صورت گرفته و تحریم‌های کنونی علیه ایران چندان تغییری نمی‌کند.

با این وجود، معاون سیاسی وزیر امورخارجه آمریکا دیروز مدعی شد پیش‌نویس قطعنامه ایران که مورد موافقت گروه ۱+۵ قرار گرفته، تنبیهی است.

به‌رغم اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه مبنی بر لحن ملایم قطعنامه جدید، نیکلاس برنز مدعی شد پیش‌نویس قطعنامه جدید که با موافقت ۱+۵ روبه‌رو شده است به صورت تنبیهی خواهد بود.

برنز که به‌منظور دیداری سه روزه به خاورمیانه سفر کرده است بدون ذکر جزئیات پیش‌نویس قطعنامه جدید به خبرنگاران گفت: این قطعنامه تنبیهی خواهد بود. من دیروز شاهد اظهاراتی از سوی مسکو بودم که در آن اعلام شد، قطعنامه جدید تنبیهی نخواهد بود. این درست نیست. این یک قطعنامه تنبیهی است.

لاوروف چهارشنبه در مسکو اعلام کرد اقداماتی که در این پیش‌نویس درنظر گرفته شده، ویژگی تحریمی سختگیرانه‌ای ندارد.

به گزارش روزنامه کامرسانت،‌ پیش نویس قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل در خصوص ایران روز سه شنبه در برلین مورد توافق تمامی اعضای گروه ۱+۵ قرار گرفت؛ ولی جالب توجه اینکه هر کدام از آنها به گونه‌ای متفاوت به ارزیابی آن می‌پردازند.

در واشنگتن از تحریم‌های جدید بر ضد ایران صحبت می‌کنند،‌ در حالی که در مسکو، برعکس، تاکید می‌کنند که اقدامات تاثیر گذار جنبه تحریم‌کننده ندارند.

محافل دیپلماتیک اروپایی نیز مانند آمریکاییان گوشزد کرده‌اند که پیش‌نویس قطعنامه جدید شورای امنیت اعمال تحریم‌های جدید ضد ایران را در نظر دارد.

این در حالی است که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه برخلاف همتایان غربی خود موضع‌ دیگری داشت. لاوروف حتی از به‌کار بردن کلمه «تحریم» در توضیحات خود در خصوص متن مورد توافق قطعنامه جدید خودداری و تاکید کرد که اقدامات تاثیر‌گذار مضاعف در نظر گرفته شده، «جنبه تحریم‌کننده شدید» ندارند.

کامرسانت می‌افزاید: البته وزرای خارجه شش قدرت هسته‌ای جهان بر این نکته اتفاق نظر داشتند که اکنون توپ در زمین ایران است و همه چیز به برخورد آتی مقامات تهران بستگی دارد که چه پاسخی به پیشنهاد مذاکرات مستقیم با کشورهای گروه ۱+۵ ، از جمله آمریکا خواهد داد.

گمانه‌زنی درباره مفاد قطعنامه

در عین حال یک روزنامه انگلیسی با پرداختن به نشست روز سه شنبه ۲بهمن کشورهای عضو ۱+۵ در برلین و توافق آنها بر سر پیش‌نویس قطعنامه جدید علیه ایران، نوشت: این پیش‌نویس حاوی نکات ضعف و قوتی است که کشورهای غربی باید به آنها توجه کنند.

روزنامه تایمز در ادامه نوشت: بهترین بخش این پیش‌نویس جدید آن است که هم اکنون تمام کشورهای حاضر در شورای امنیت سازمان ملل درباره آن توافق کرده‌اند و بدترین بخش آن این است که اگر این اقدامات تنبیهی بدون در نظر گرفتن شرایط حاکم اتخاذ شده باشند، فقط به منزله یک سری اقدامات ضد ایرانی خواهند بود که تهران با بی‌اعتنایی از کنار آن می‌گذرد.

به نوشته این روزنامه، هدفی که در پشت پرده این پیش‌نویسی که توسط آلمان، انگلیس و فرانسه تهیه شده قرار دارد، آن است که ایران به اتفاق آرای موجود در میان کشورهای شورای امنیت پی ببرد.

همچنین کشورهای تهیه‌کننده این پیش‌نویس امیدوارند تهران این نکته را بپذیرد که در صورت بی‌اعتنایی به این اقدامات جدید آنگاه با اقدامات بسیار شدیدتری مواجه خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، تایمز در ادامه مطلب خود درباره اهداف کشورهای تهیه‌کننده این پیش‌نویس نوشت: یکی از مهم‌ترین اهداف این پیش‌نویس آن است که دولت ایران را ازلحاظ اقتصادی در چنان تنگنایی قراردهد که در نهایت خود ایرانی‌ها خواستار توقف برنامه هسته‌ای شده و انتقادها و فشارهای خود بر دولت را افزایش داده و حتی در صدد تغییر نظام برآیند. این یک خیال احمقانه (تغییر نظام در ایران) نیست؛ بلکه برنامه‌ای است که غرب در دهه‌های گذشته به دنبال آن بوده است.

به نوشته این روزنامه، محکم‌ترین بند پیش‌نویس جدید الزام‌آور شدن ممنوعیت سفر مقام‌های ایرانی است و این در حالی است که در دو قطعنامه دیگر این بند حالتی مشوق گونه داشت. از سوی دیگر در این پیش‌نویس به کشورهای طرف قرار داد با ایران نیز هشدار داده شده تا روابط خود با تهران را قطع کنند. این پیش‌نویس از چین نیز به دلیل ادامه همکاری‌های اقتصادی خود با ایران در حالی که آلمان آن را قطع کرده، انتقاد می‌کند.

برهمین اساس، یکی از نقطه ضعف‌های این پیش‌نویس آن است که هنوزمشکلاتی برسرقطع کامل رابطه با بانک‌های ملی، صادرات و سپه ایران وجود دارد و این در حالی است که نام این سه بانک در پیش‌نویس قطعنامه ذکر شده است.

تایمز در ادامه مطلب خود نوشت: با توجه به آنکه ریاست لیبی بر شورای امنیت در ماه جاری میلادی به پایان می‌رسد و از ماه آینده ریاست پاناما آغاز می‌شود، فرانسه و انگلیس در تلاش هستند تا در مدت ریاست پاناما این پیش‌نویس را به تصویب برسانند. اما نکته دیگر درباره این پیش‌نویس آن است که در موارد قبل خصومت آمریکا با ایران همواره بیش از اروپا بود؛ اما در این مورد مشاهده می‌کنیم که آمریکا در پشت اروپا قرار گرفته و پس از گذشت ۵ سال از اتخاذ سیاست‌های به شدت خصمانه علیه ایران، اکنون به نظر می‌رسد واشنگتن در آستانه تغییر مواضع خود در قبال تهران قرار دارد.

سازش برای نمایش اتفاق‌نظر

آن‌گونه که لاوروف پیش‌تر خبر داده بود، آنچه که به عنوان چارچوب پیش‌نویس قطعنامه در نشست برلین ۱+۵ روی آن توافق شده است، بسیار ضعیف‌تر و نازل‌تر از آن چیزی بود که کشورهای غربی خواهان آن بودند و پیش‌تر براساس آن فرانسه و بریتانیا پیش‌نویس را تهیه کرده بودند.

تا پیش از برگزاری نشست ۱+۵ اختلاف‌نظر شدیدی میان این کشورها مشاهده می‌شد؛ تا حدی که فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان و میزبان نشست برلین و نیز کاندولیزا رایس امید چندانی به حصول نتیجه نداشتند؛ اما آن‌گونه که مشاهده شد، نشست برلین به نتیجه رسید که البته به نظر می‌رسد بدون عقب‌نشینی آمریکا در مواضعش چنین توافقی ناممکن بود.

خبرنگار بی‌بی‌سی می‌گوید: دیپلمات‌های غربی اذعان می‌کنند که پیش‌نویس توافق شده تنها یک سازش است.

آمریکا و متحدان اروپایی آن خواهان تدابیر سخت‌تر بودند؛ اما روسیه و چین که تجارت گسترده‌ای با ایران دارند، چنین نمی‌خواستند.

اما در این برهه از مناقشه هسته‌ای اولویت اول آمریکا، نمایش وحدت نظر در ۱+۵ است و نه تشدید فشار بر ایران.

تلاش آمریکا برای دستیابی به تحریم‌های شدیدتر علیه ایران تا حدودی در اثر برآورد سازمان‌های اطلاعاتی این کشور که اواخر سال گذشته منتشر شد و می‌گفت، ایران برنامه تسلیحات اتمی‌اش را در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده، تضعیف شد.

گفته می‌شود ممکن است شش قدرت جهانی نتوانند قطعنامه را به راحتی به تصویب شورای امنیت برسانند؛ چرا که احتمال مقاومت لیبی،‌اندونزی، ویتنام و آفریقای جنوبی در برابر آن وجود دارد.