نگاه ایرانى به داووس

نویسنده: مهناز ظهیرنژاد

کشورهاى در حال توسعه باید هر چه سریعتر براى هماهنگ شدن با اقتصاد جهانى وضعیت اقتصادى خویش را بهبود بخشند. لازمه این امر حضور موثر و تاثیرگذار در اجلاس‌هاى بین‌المللى و نشست‌هاى جهانى است. «اجلاس مجمع جهانى اقتصاد» یکى از این گونه مجامع است.

نزدیک به سه دهه است که بحث جهانی شدن مطرح و تاثیرات آن به صورت جدی کشورهای جهان را در بر گرفته است. در واقع اینک جهانی شدن به واقعیت گریزناپذیرى تبدیل شده که هرگونه کوتاهى و غفلت در رابطه با آن تبعات غیرقابل جبرانی را به همراه خواهد داشت.

یکى از این موارد یا به عبارتى مهم‌ترین بعد تاثیرگذار روند جهانى شدن را می‌توان در اقتصاد مشاهده کرد.

در واقع فرآیند جهانى شدن در مفهوم خاص اقتصادى آن به صورت گسترش نظام سرمایه‌دارى از نیمه قرن بیستم به بعد به‌ویژه بعد از فروپاشى شوروى و گذار بسیارى از کشورهاى اروپاى شرقى به نظام بازار و گذار کشورهاى سابقا کمونیستى شرق آسیا به نظام شبه بازارى و نیز گذار بسیارى از کشورهاى کمتر توسعه یافته به اقتصاد بازار ظاهر گشته است، گرچه نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که مراکز عمده اقتصاد جهانى در سه منطقه آمریکاى شمالى، اروپا و شرق و جنوب شرقى آسیا قرار دارند و فرآیند جهانى شدن اقتصاد بیشتر به نفع این سه منطقه بوده است.

لذا بسیارى از کشورهاى کمتر توسعه یافته آسیایى و آفریقایى و آمریکایى که داراى بازارهاى پولى و مالى کارآمد، ساختار اقتصادى توسعه یافته و سرمایه‌هاى انسانى کافى نیستند از فرایند جهانى شدن اقتصاد بهره زیادى نبرده‌اند و در حقیقت فرآیند جهانى شدن اقتصاد به نفع کشورهاى قدرتمند تمام شده است؛ چرا که جریان سرمایه به سوى این کشورها نبوده و ازطرف دیگر پیشرفت‌هاى سریع فنى و بیوتکنولوژیکى از اهمیت منابع و مواد اولیه کشورهاى کمتر توسعه یافته کاسته است.

لذا کشورهاى در حال توسعه باید هر چه سریعتر براى هماهنگ شدن با اقتصاد جهانى وضعیت اقتصادى خویش را بهبود بخشند.

ایران در زمره کشورهای مذکور است که در رویارویى با این پدیده باید ساز و کار مناسب و سیاستگذاری مقتضی و برنامه‌ریزى مدبرانه را تدارک ببیند.

تدابیرى همچون تحول در ساختار اقتصادى با گسترش سرمایه‌گذارى‌هاى زیربنایى، شکستن انحصارات دولتى و رقابتى کردن فعالیت‌هاى اقتصادى، اصلاح سیاست‌هاى تجارى و سیستم ارزى یا تحول در ساختار آموزشى و تربیت نیروهایى با مهارت بالا قابل اهمیت است، اما شاید یکى از موثرترین راه‌ها در این رابطه تحرک در سیاست خارجى در راستاى گسترش همکاری‌هاى اقتصادى و تجارى با مناطق مختلف جهان است.

به عبارتى دیگر براى بهره‌گیرى از دستاوردهاى علمى و فنى و سرمایه‌هاى خارجى باید دیدگاه دیگر کشورها و درک برداشت آنان از مسائل اقتصادى و شیوه‌هاى نوین براى دستیابى به اقتصادى فعال را با ایجاد سیاست خارجى فعال و پویا در عرصه جهانى به‌دست آورد.

لازمه این امر حضور موثر و تاثیرگذار در اجلاس‌هاى بین‌المللى و نشست‌هاى جهانى است. «اجلاس مجمع جهانى اقتصاد» یکى از این گونه مجامع است.

مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) یا به اختصار، «WEF» یا با استعاره، «داووس»، مهم‌ترین گردهمایى غیررسمى اقتصادى در دنیا است که با سابقه‌اى بیش از سه دهه به محل گردهمایى و تبادل اندیشه رهبران اقتصادی، سیاسی، صنعتی، رسانه‌ای، دانشگاهی و حتی هنری کشورهای مختلف در فضایی غیررقابتی و دوستانه تبدیل شده است و در پى آن است تا با ایجاد یک جایگاه جهانی برای مشارکت و همکاری کشورها با یکدیگر به حل معضلات بین‌المللی اقدام کند.

لذا تمامى متنفذان اقتصادى غرب و دیگر مناطق جهان، جهت هماهنگ سازی سیاست‌هاى آتى خود با طرف‌هاى دیگر، در این اجلاس حضورى جدى دارند و جلسات این سازمان، را به مرکز ارتباطات اقتصادى، سیاسى ... تبدیل کرده‌اند.

با این اوصاف ایران به عنوان کشورى که در نتیجه برخى مسایل سیاسى، با تحریم‌هاى اقتصادى روبه‌رو است، در این اجلاس می‌تواند دسترسى مستقیم به منابع و تصمیم‌گیرندگان اقتصاد جهانى داشته باشد و فاصله اقتصادى و سیاسى را که در نتیجه سیاست‌هاى گذشته در روابطش با کشورهاى غربى به‌وجود آمده است را کاهش دهد.

چراکه اقتصاد ایران نیازمند تکنولوژى جدید است و غرب تولیدکننده این تکنولوژى است.

اروپاى متحد، بزرگ‌ترین قطب تجارى دنیا را تشکیل می‌دهد و اقتصاد ایران در هماهنگى با تجارت غرب پایه‌گذارى شده و شکل گرفته است.

ایران نیازمند بازار و جذب سرمایه خارجى است و غرب توانا در برآورده کردن این نیاز است.

بنابر دلایل مذکور و سایر عوامل دیگر توسعه صنعتى ایران در گرو جذب در بازار جهانى به مفهوم جذب در اقتصاد غرب است به عبارتى دیگر تکیه بر اقتصاد کشورهاى شرقى نمی‌تواند پاسخگوى نیازهاى کشور را در زمینه انتقال تکنولوژى، سرمایه‌گذارى خارجى و بازار براى تولیدات صنعتى بوده و راهگشایى ایران به اقتصاد جهانى باشد.

راه توسعه اقتصادى ایران دستیابى به جذب سرمایه‌گذاران و صاحبان صنایع غرب است. لذا حضور در «مجمع جهانی اقتصاد» که هدف اصلی موسس آن «کلاوز شواب» همانا دعوت از سیاستمداران و فراهم ‌آوردن امکان بحث و گفت‌وگو میان آنها و کارفرمایان بزرگ و مدیران ارشد اقتصاد جهانی است این امکان را براى ایران فراهم می‌آورد تا یکى از مشکلات اصلى در راه ارتقاء اقتصاد خویش را یعنى، مشکلات سیاسى - اقتصادى ناشى از مواضع آمریکا را با برقرارى ارتباطات براى بازسازى اقتصاد کشوردر داووس اعمال کند.

تعقیب این سیاست در داووس به همبستگى و استحکام در پیوند با بازیگران اصلى در حوزه اقتصاد جهانى و به نحوى شناساندن ایران با نیروهاى جهانى خواهد انجامید.

لذا در داووس می‌توانیم خود را آماده‌سازیم که نه تنها خطرهاى ناشى از جهانى‌سازى را از خود دور کنیم بلکه از روند جهانى شدن براى رسیدن به کشورى توسعه یافته، هم در فن‌آورى اطلاعاتی و هم در توان صنعتى بهره گیریم.

منبع: irdiplomacy.ir