لاستیک‌های خودرو را بهتر بشناسیم

میرمحمد طجوزی

آیا تا به حال به لاستیک‌های خودرویتان توجه کرده‌اید؟ آیا می‌دانید لاستیک‌هایی که امروزه تولید می‌شوند از چه جنس و چه مدل‌هایی هستند؟ تقریباکلیه تایرهایی که امروزه برای خودروهای شخصی ساخته می‌شوند لاستیک‌های رادیال «شعاعی» هستند که در آنها لایه‌های سازنده بدنه لاستیک به صورت شعاعی از یک طوقه به سمت طوقه دیگر کشیده و نصب می‌شوند. این لایه‌ها با تسمه‌های فولادی در جای خود مستحکم شده‌اند.

امروزه سازندگان تایر، گستره وسیعی از لاستیک‌های مختلف با اندازه آج و جنس گوناگون تولید می‌کنند که برای هر شرایط آب‌و‌هوایی متفاوت است. جالب است بدانیم ترکیبات به کار رفته در تایر خودروهای شخصی و وانت‌ها به ۲۰۰مورد می‌رسد! هرچند برای نیازهای متنوع رانندگان، تایرهای مختلفی تولید می‌شود؛ اما کار اصلی هر لاستیک این است که همراه رینگ چرخ، اتاقکی از هوا می‌سازد که وزن خودرو روی آن قرار می‌گیرد. تقریبا ۹۵درصد وزن خودرو بر دوش بادی است که درون تایرها قرار دارد و تنها ۵درصد وزن خودرو روی تایر خودرو است. روی دیوار بیرونی هر تایر، اعداد و کدهایی درج شده است که در حقیقت می‌توان گفت که شناسنامه لاستیک خودرو هستند. اندازه لاستیک خودرو با علایمی همچون

(۱۳ P۱۶۵/۶۵R) (برای مثال این اعداد روی تایر پراید نشان داده می‌شود. معنی آن این است که P=تایر خودروی شخصی، ۱۶۵= پهنای تایر (برحسب میلی‌متر)، ۶۵= نسبت ارتفاع دیواره لاستیک به پهنای آن (برحسب میلی‌متر)،R= رادیال، ۱۳= قطر رینگ (بر حسب اینچ). هر گاه روی تایرهایی که خریداری کردید این حروف و ارقام را مشاهده کردید بدانید که شناسنامه لاستیک است.

حداکثر سرعتی که لاستیک می‌تواند تحمل کند، با یک حرف از A تا Z شناخته می‌شود. برای مثال روی جداره تایر خودروی پراید، نماد H برای سرعت درج شده نشان می‌دهد هنگامی که تایر دارای فشار بار و بارگذاری مناسب است حداکثر توان حرکت ۳۲۰کیلومتر در ساعت را دارا است. اگر تایری تحت تاثیر حداکثر سرعت واقع شود، اما فشار باد آن تنظیم نباشد و اضافه بار روی آن فشار بیاورد، آسیب‌دیده و یا ممکن است بترکد.

بهتر بدانید

کلیه لاستیک‌ها دارای تاریخ ساخت روی جداره خود هستند که با چهار رقم نشان داده می‌شود. دو عدد اول نشان‌دهنده هفته ساخت و دو رقم بعدی تاریخ سال ساخت لاستیک هستند. به طور مثال عدد «۱۶۰۷» نشان می‌دهد این لاستیک در هفته شانزدهم سال ۲۰۰۷ میلادی تولید شده است. امروزه همراه لاستیک‌های نو خارجی، یک کارت به عنوان ضمانت به خریداران ارائه می‌شود که بعد از باز کردن باندرول و بسته‌بندی تایر آن کارت باید پر شده و توسط سایت اینترنتی یا آدرس شرکت تحویل شرکت سازنده شود تا بعد از هرگونه نقصی در زمان استفاده قابل پیگیری بوده و شرکت بتواند جوابگوی محصول خود از روی شناسه‌هایی که روی کارت حک شده است، باشد.

عددی که در مقابل عبارت «حداکثر فشار باد» روی تایر درج می‌شود، مربوط به فشار بادی است که باید لاستیک داشته باشد. هنگامی که شما می‌خواهید حداکثر بار قابل تحمل را روی آن تحمیل کنید، این عدد مقدار فشار باد توصیه شده برای استفاده نرمال نیست. مقدار توصیه شده فشار باد تایرها روی یک پلاک که معمولا در لبه داخلی یکی از دو در جلو نصب می‌شود، نوشته شده است که اگر آن را نیافتید حتما سری به دفترچه راهنمای خودرو بزنید.

چه کارهایی بکنیم تا طول عمر تایرهای مصرفیمان بیشتر شود؟

با به کارگیری چند توصیه ساده می‌توانید بر طول عمر تایر خودرویتان بیافزایید که این موضوع، علاوه بر صرفه اقتصادی، کمک خوبی نیز به محیط‌زیست می‌کند؛ چرا که تولید هر تایر، با آلودگی محیطی معادل سوختن ۲۶ لیتر بنزین همراه است. ضمن اینکه دفع لاستیک‌های فرسوده خودرو نیز آسیب‌های متعددی را به محیط‌زیست وارد می‌کند. فراموش نکنید بالانس چرخ‌ها، تنظیم فرمان و فشار باد از جمله عواملی است که سبب زیاد‌شدن طول عمر لاستیک‌ها می‌شود. بهتر است هر ۸ تا ۱۰هزار کیلومتر، جای لاستیک‌ها را با یکدیگر عوض کنید. به این دلیل که تایرهای جلو سریع‌تر ساییده می‌شود؛ زیرا وظیفه چرخش خودرو در پیچ‌ها را نیز انجام می‌دهد. به خصوص اگر خودروی شما اکسل جلو است، سایش سریع‌تر صورت می‌گیرد. اصولا طرز تعویض و جابه‌جایی لاستیک‌ها در دفترچه راهنمای خودرو درج شده است و بهتر است در این مواقع از دفترچه‌های راهنمای خودرو کمک گرفته شود.