انحصار هتل‌ها شکسته می‌شود

ندا گنجی

نخستین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و هتلداری روز پنجشنبه در نمایشگاه بین‌المللی افتتاح شد تا زمینه‌ای فراهم شود کسانی که در توسعه صنعت توریسم سهمی دارند، آخرین ابداعات و دستاوردهای خود را به معرض نمایش بگذارند. غرفه‌داران از دفاتر خدمات مسافرتی گرفته تا هنرمندان صنایع دستی کشورهایی که از لحاظ فرهنگی با ایران نزدیکی دارند یا تولیدکنندگان کالاهای کوچکی مانند شمع و عود که در هتل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، در این نمایشگاه گردهم آمدند تا با هیجان خاصی کالاها و خدمات خود را معرفی کنند. نمایشگاه بین‌المللی هتلداری و گردشگری به همت شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی برگزار شده که تا چندی پیش این شرکت نامی دیگر به پیشانی داشت.

دلایل تغییر نام و دولتی شدن ماهیت این شرکت و به طور کلی وضعیت صنعت هتلداری کشور دستمایه گفت‌وشنودی کوتاه را با مهدی جهانگیری، مدیرعامل این شرکت فراهم کرد.

در حال حاضر وضعیت هتل‌ها در ایران از لحاظ استاندارد در چه وضعیتی است؟

هتل‌ها به دو بخش تقسیم می‌شوند. یک بخش مربوط به هتل‌هایی است که در حال ساخت هستند و بخش دیگر را هتل‌های در حال بهره‌برداری تشکیل می‌دهند. بنابراین هتل‌هایی که در حال بهره‌برداری هستند، باید تلاش کنند در زمینه استانداردسازی با هتل‌های کشورهای توسعه‌یافته همراه شوند.

منظورم این است که در حال حاضر در چه درجه از حد استاندارد قرار دارند؟

هتل‌های کشور از حیث استاندارد فاصله بسیار زیادی با هتل‌های سایر کشورها دارند. از همین رو باید تکنولوژی صنعت هتلداری را به‌روز کنیم.

مطمئنا راه دشواری در پیش است...

نه راه دشوار نیست. من اطمینان دارم ظرف یک تا دو سال آینده این اتفاق می‌افتد؛ چرا که بقای صنعت هتلداری نیازمند آن است که تکنولوژی سایر کشورها وارد ایران شود، در عین حال ظرف دو سال آینده فضای این صنعت، فضای رقابتی خواهد بود و انحصاری که امروز در دست برخی از هتلداران است، شکسته خواهد شد. در آن شرایط هتل‌هایی از سوی توریست‌ها یا گردشگران داخلی انتخاب می‌شوند که خدمات بهتری ارائه کنند، نه اینکه به دلیل کمبود تخت، مسافران مجبور باشند هتلی را انتخاب کنند که خدمات مطلوبی ارائه نمی‌دهد. با بهره‌برداری از پروژه‌هایی که در آینده افتتاح خواهد شد اطمینان دارم که قیمت تخت و اتاق و هر آنچه که در هتل‌ها عرضه می‌شود را خدمات تعیین می‌کند، آن موقع است که ارزش و کیفیت کار، خود را به نمایش خواهند گذاشت.

تغییر نام شرکت توسعه گردشگری به شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی بر اساس چه مبنایی انجام شد؟

این یک شرکت جدید است که به موجب مصوبه مجلس تاسیس شده و شرکت توسعه گردشگری به گروه هتل‌ها تغییر نام پیدا کرد.

به نظر می‌رسد با دولتی شدن این شرکت حرکتی خلاف جهت خصوصی‌سازی شکل بگیرد؟

نه، این شرکت، خصوصی‌سازی اموال سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری را در قالب جدید انجام می‌دهد.

چگونه؟

از مجموع ۱۵۷پروژه‌ای که شرکت توسعه گردشگری آغاز کرده بود، ۹۵درصد آن طی ۸-۷ماه اخیر به بخش‌خصوصی واگذار شد، در حالی که همه تصور می‌کردند شرکت توسعه گردشگری یک شرکت هتل‌ساز است و همه این پروژه‌ها را خود به پایان خواهد رساند، بنابراین نیازمند جایگاهی بودیم که تسهیلات در اختیار بخش‌خصوصی قرار دهد، صرف بنکداری و تصدی‌گری مغایر اصل ۴۴است. نه اینکه شرایطی را که برای واگذاری امور به بخش‌خصوصی تعریف می‌شود، مغایر خصوصی‌سازی بدانیم به طوری که ما در اولین اقدام، گروه هتل‌های لاله را به وسیله فراخوان به بخش‌خصوصی واگذار کردیم. ما فقط کنترل می‌کنیم.

همایشی که اخیرا برگزار شد و در آن سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری به ایران دعوت شدند، شاید دیگر با این شرایط به سرمایه‌گذاری‌ اقبال نشان ندهند.

با ماهیت جدید این شرکت تنها مراحل پایانی پروژه‌ها بر عهده ما قرار می‌گیرد و بحث ثروت‌اندوزی دولت مطرح نیست.

در آن همایش چه مقدار سرمایه جذب صنعت گردشگری کشور شد؟

۱/۷ میلیارد دلار انعقاد قرارداد داشتیم و برای انعقاد قراردادهایی که در مجموع یک‌و‌نیم میلیارد دلار را جذب خواهد کرد نیز در حال مذاکره هستیم.

یکسان‌سازی نرخ ارزی و ریالی هتل‌ها موجب متضرر شدن هتلداران شده، نظرتان را در این مورد بفرمایید؟

اصل یکسان سازی، کار خوبی است. یکسان‌سازی جبران تمام گله‌مندی‌هایی است که توریست خارجی از سیستم هتلداری ایران داشت، به طوری که در تمام دنیا نیز همین قانون در حال اجرا است و در هتل‌های خارج از کشور نیز به هیچ وجه تفاوتی میان توریست داخلی و خارجی خود قایل نیستند.

اما باید به حاشیه درآمد هتلداران توجه کنیم و با مطالعات کارشناسی از به وجود آمدن چالش جدی در میان هتلداران جلوگیری کنیم.

در عین حال اگر بتوانیم توریسم داخلی و خارجی را فعال کنیم به اصل یکسان سازی خدشه‌ای وارد نخواهد کرد.

یعنی مطالعات کارشناسی برای انجام آن صورت نگرفته؟

من نگفتم کار کارشناسی صورت نگرفته، بالاخره حین اجرا نیز نقاط ضعف و قوت آن شناسایی می‌شود که ممکن است در اجرا، هتلداران گله‌مند باشند که باید حین اجرا بررسی شود.

مهم‌ترین بخشی که با اجرای این قانون تحت تاثیر قرار می‌گیرد هتل‌ها و هتلداران هستند، چطور می‌شود که روی این بخش مطالعه‌ای صورت نگرفته؟

این طرح در طولانی‌مدت توجیه پذیر است. با توجه به این که در فصل بهار و تابستان مسافر به نسبت زیاد است و در زمستان کم می‌شود، اگر بخواهیم به یکسان‌سازی توجه کنیم باید با گسترش فرهنگ سفر، سفر را در تمام فصول رونق ببخشیم که با این روند هتلداران نیز متنفع خواهند شد.

نکته بعدی این است که باید صنعت هتلداری را به سمتی سوق بدهیم که در یک فضای رقابتی فعالیت کنند. دولت به هیچ وجه نمی‌تواند نرخ گذار باشد و در این زمینه موفق نخواهد بود.

در حال حاضر ظرفیت‌ هتل‌ها برای گردشگران کافی است؟

در حال حاضر یک میلیون و ۳۰۰-۴۰۰هزار گردشگر داریم که ظرفیت اقامتی فعلی برای همین مقدار هم کافی نیست و حتی برای توریست خارجی نیز پاسخگو نخواهد بود.