زمین و مسکن در چالش قیمت‌ها
افزایش قیمت زمین و مسکن در ایران از جمله پدیده‌های شگفت‌انگیز تلقی می‌شود که از هیچ‌گونه اصول و قاعده‌ای پیروی نمی‌کند.
یوسف بهمن‌آبادی
افزایش قیمت زمین و مسکن در ایران از جمله پدیده‌های شگفت‌انگیز تلقی می‌شود که از هیچ‌گونه اصول و قاعده‌ای پیروی نمی‌کند. در‌حال‌حاضر به رغم اظهارات مسوولان دولتی و غیر‌دولتی مبنی بر رکود قیمت مسکن و زمین اما خبرها چیز دیگری می‌گویند و این که قیمت زمین و مسکن در نقاط مختلف کشور رو به افزایش است، این مساله تا جایی پیش‌رفته است که در برخی نقاط(منطقه‌ای در حاشیه شهرمشهد) شنیده می‌شود بابت هر قطعه زمین در طول ۲۴ ساعت و۴۸ ساعت افزایش میلیونی به خود می‌گیرد. این افزایش‌ها تنها به شهرهای بزرگ و حواشی اطراف آنها محدود نمی‌شود و در واقع شهرهای کوچک و حتی روستاها را نیز در برگرفته است.
روستاهایی که هر روز از سکنه خالی می‌شوند و ساکنان آن به شهرهای بزرگ روی می‌آورند، اما این پدیده اعجاب‌انگیز به آن مناطق هم کشیده شده است.
این در حالی است که تب خرید زمین و مسکن در جامعه به نحوی عجیب بالا رفته و برخی افراد به رغم داشتن خانه شخصی اما مایل هستند دارایی‌های خود را به سمت خرید مسکن و زمین سرازیر کنند. حتما این جمله را شنیده‌اید که «سرمایه‌گذاری در بخش مسکن برگشت ندارد» که البته چنین امری تنها در ایران صورتی واقعی به خود گرفته است و در اغلب کشورها، مسکن و زمین به عنوان سرمایه تلقی نمی‌شود.
تب خرید زمین و مسکن که در بسیاری موارد نوعی «ولع خرید» محسوب می‌شود نتیجه‌ای جز انباشت مسکن و زمین بی‌مصرف ندارد و همین حرکت‌ها است که در واقع تاثیر مستقیمی بر افزایش قیمت‌ها گذاشته است. چیزی که از آن به «سوداگری مسکن» تعبیر می‌شود.
افزایش یافتن قیمت زمین به صورتی غیر منطقی ناشی از چیست و چگونه می‌توان آن را توجیه کرد؟ آیا به نسبتی که بر قیمت زمین و مسکن در کشور افزوده می‌شود، افراد نیازمند مسکن افزایش یافته‌اند؟ تا درمقابل بگوییم علت افزایش دیوانه‌وار قیمت زمین و مسکن ناشی از بالا رفتن تقاضا و در نتیجه نا‌متوازن شدن عرضه و تقاضا است و اگر هم‌این تحلیل را بپذیریم چرا در حاشیه شهرها و روستاها نیز افزایش سرسام‌آور قیمت داریم. افزایش دوبرابری قیمت مسکن درشهرها طی دوسال اخیر برای همه آشکار است و صاحب‌نظران، تحلیل‌گران و افراد مختلف جامعه دلایل مختلفی بر این امر ارائه داده‌اند. بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی به گفته برخی، از جمله عواملی تلقی می‌شود که در افزایش قیمت مسکن تاثیر‌گذار بوده است. نکته قابل ذکر در این خصوص این است که افزایش قیمت مصالح ساختمانی می‌تواند روی قیمت ساختمان‌هایی تاثیر بگذارد که در حال ساخت هستند نه ساختمان‌هایی که قبلا ساخته شده و در برخی موارد بیش از۱۰ سال عمر دارند. از این‌رو افزایش قیمت مصالح ساختمانی نمی‌تواند عاملی چندان موثر(رشد دوسه‌برابری) برای افزایش قیمت مسکن باشد.
عوامل دیگری در این خصوص مطرح شده اند که هیچ کدام به تنهایی نمی‌تواند افزایش قیمت مسکن و زمین را سبب شود.
با اینکه طرح زمین‌های اجاره‌ای۹۹ ساله در اغلب نقاط کشور به اجرا درآمده است، اما تغییر چندانی در روند افزایشی قیمت مسکن و زمین نداشته است. قیمت‌های دوسه برابری قیمت مسکن به همان حال باقی مانده و در برخی نقاط نیز روند افزایشی خود را حفظ کرده است.
افزایش قیمت این کالا به حدی رسیده که وام‌های ارائه شده از سوی بانک‌ها دیگر کفاف خرید مسکن۳۰ متری را هم نمی‌کند و بسیاری از خانواده‌ها در شهرهای بزرگ امکان این که با دریافت وام۱۸ میلیونی و فراهم کردن مبلغی دیگر خانه‌ای برای خود دست‌وپا کنند وجود ندارد.
به هر حال، شرایط خرید مسکن هر سال نسبت به سال‌های قبل سخت‌تر می‌شود و مردم باید بخشی قابل توجه از عمر خود را در اضطراب و دغدغه نداشتن مسکن و مشکلات ناشی از آن بگذرانند.
مشکلاتی که بر رفتار، نوع زندگی، تحصیل و رفاه فرزندان و کیفیت زندگی تاثیر مستقیمی دارند.
بحث اصلی افزایش قیمت زمین و مسکن و گرایش سرمایه‌ها به سمت این بخش بود. این که چرا افراد جامعه، بخش مسکن را بهترین حوزه برای سرمایه‌گذاری می‌دانند در عوامل مختلفی نهفته است.
در فرهنگ کهن ایرانی و در دین زرتشت هم به خرید زمین به عنوان حوزه مطمئن درسرمایه‌گذاری توصیه می‌شود و در واقع می‌توان گفت که این مساله ریشه در فرهنگ ما دارد.
مساله مهم دیگر این که، شرایط تولید و مشکلات موجود در آن به نحوی است که افراد ترجیح می‌دهند دنبال حوزه‌های پر دردسر وارد نشوند و در واقع بخش مسکن را که بی‌دردسرترین، پر‌سودترین و راحت‌ترین حوزه سرمایه‌گذاری است، برگزینند. از این‌رو، تا زمانی که بخش تولید، بورس و نظام بانکی شرایط مناسبی پیدا نکنند همچنان شاهد این روند افزایشی قیمت زمین و مسکن خواهیم بود.
ارسال نظر