تنبیه «نظیرشنبه» با تخم‌مرغ 120 تومانی!

یوسف بهمن‌آبادی

طنز چارخونه که اغلب شب‌ها-از سیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شود، گذشته از مزایا و معایبی که با خود به همراه دارد روی یک مساله پایه‌ریزی شده است و آن قضیه تولید مرغ و تخم‌مرغ است. به این معنا که بخش قابل توجهی از اجرای فیلم در دفتر به اصطلاح تولید مرغ و تخم‌مرغ انجام می‌پذیرد.

علاوه بر این، در برخی دیالوگ‌های صورت گرفته در منزل (چارخونه) نیز از مرغ و تخم‌مرغ سخن گفته‌می‌شود.

تا اینجا را داشته باشید تا فلاش بکی بزنیم به بازار. گرانی تخم‌مرغ این روزها در بازار برای همه عیان است. این گرانی تا جایی پیش رفت که در هفته‌های آخر آذر ماه، به عنوان گران‌ترین کالای خوراکی تهران شناخته شد.

بر پایه یک تحلیل بسیار جدی و خارج از تعارف، تبلیغ بیش از حد طنز چارخونه بر قضیه مرغ و تخم‌مرغ، عرضه و تقاضا را بر هم ریخته و سبب‌ساز افزایش قیمت آن شده است. اختصاص بخشی از تولیدات صنعت تخم‌مرغ به طنز چارخونه عرصه را بر مردم تنگ کرده است. تخم‌مرغ‌های ۱۲۰تومانی مدام در این طنز، وسیله تنبیه قرار می‌گیرد و بر سر آنهایی که دچار اشتباه می‌شوند، شکسته می‌شود. مردم نیز با دیدن چنین صحنه‌هایی نمی‌دانند بخندند یا گریه کنند و حسرت بخورند.گرچه این برنامه موجب شده تخم‌مرغ به عنوان بخشی از غذای مردم در سبد خرید روزانه کم شود، اما در مقابل، این برنامه بخشی از غذای روحی مردم را تامین کرده و در عین حال انگشت به دهان وامی گذارد.

با تمام این اوضاع و احوال، دلایل مختلفی برای گرانی تخم‌مرغ عنوان شده است که درک واقعی آنها آدم را دچار گیجی و منگی می‌کند.

از طرف دیگر، عقیده دیگری بر این باور است که صنعت مرغ و تخم‌مرغ به عنوان یکی از صنایع موجود کشور در طنز چارخونه به دید عموم گذاشته شده تا وضعیت مدیریت و ناتوانی آنها را نمایش دهد. تغییرات مداوم مدیریت در کارخانه مرغ و تخم مرغ آقای رییس (طنز چارخونه) و کارآیی پایین کارمندان، بخشی از عوامل توسعه نیافتن صنایع تحت پوشش دولت است. برنامه چارخونه که آمده‌است مشکلات را در قالب طنز بیان کند، به جای این که وضع را بهتر کند بدتر کرده است و آن گران کردن تخم مرغ در سطح جامعه است که مصداق این مثل است که «آمده ابروها را مرتب کنه زده چشمش رو کور کرده».

نگرانی طنزآمیز فعلی این است که طنز چارخونه با بیان معضلات جامعه در قالب طنز، موجب شود دامنه مشکلات افزایش یابد.

وقتی مشکلات جامعه در قالب طنز به نمایش درمی‌آید، انتظار می‌رود گام‌های اساسی برای پایان دادن آنها برداشته شود و مردم احساس کنند زمزمه‌های تحول در راه است. این گونه برنامه‌های طنزآمیز تاریخ مصرف دارد، اما اغلب این موارد در حد حرف و طنز باقی می‌ماند و گاهی هم که برنامه‌های طنز فعلی در دوره‌های زمانی دیگر در معرض دید قرار می‌دهد، همچنان قابل توجه است و همچنان گویای وضعیت روز جامعه است.

این گونه طنزها گر چه خنده‌آور و جذب‌کننده است، اما در خود اهداف مهمی نیز دارد. کاهش آلام و دردهای مردم یکی از این اهداف است که وقتی در قالب طنز بیان می‌شود، جنبه روزمرگی پیدا می‌کند و عادت روزانه مردم می‌شود، اما ماندن روی این مساله و نداشتن تمایل به تغییرات اساسی از سوی دولت، خطرناک است و نارضایتی‌های تلنبار شده خاموش را در پی دارد.