گفت‌وگو با بهروز غریب‌پور درباره کلبه عمو توم
بار دیگر در فرهنگسرای بهمن
بهروز غریب‌پور به عنوان اولین پایه‌گذار تئاتر اپرای عروسکی در ایران مطرح است؛ اما این کارگردان تئاتر علاوه بر ترجمه متون نمایشی و برگردان متون ادبی به نمایشنامه، سال‌های زیادی است که در پژوهش امور تئاتر فعالیت می‌کند. وی ۱۰سال پیش اثر جاویدان بینوایان ویکتورهوگو را با وجود حاشیه‌های فراوان در فرهنگسرای بهمن به روی صحنه برد و بعد از گذشت بیش از ۱۰سال، باز هم قرار است در همین مکان اثر معروف کلبه «عموتوم» را با بیش از ۶۰ بازیگر به روی صحنه ببرد.
به بهانه اجرای این نمایش در بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت‌وگویی را با بهروز غریب‌پور انجام داده‌ایم.
«چرا کلبه عمو توم؟» این نخستین پرسش ما از غریب‌پور بود. او پاسخ داد: کلبه عمو توم یک اثر جاویدان است که پس از تجربه اجرای نمایش بینوایان در ذهنم ایجاد شد؛ زیرا با این کار می‌خواستم به تعداد تماشاگران تئاتر اضافه کنم؛ زیرا در حال حاضر تماشاگران تئاتر ما محفلی هستند. بنابراین تصمیم گرفتم اقتباس‌هایی از رمان‌های بزرگ و شناخته‌شده را به روی صحنه ببرم تا افراد جدیدی را به تئاتر دعوت کنم. شمارگان چاپ کتاب‌هایی چون «بینوایان»، «کلبه عمو توم» و «قلعه حیوانات» و نظایر آن نشان می‌دهد که در ایران شناخته شده و پرطرفدار هستند. وی درباره تجربه خود در اجرای بینوایان توضیح داد: تجربه موفق و استقبال از کار بینوایان به من نشان داد که این طرز فکر در ایران کاملا قابل ارائه است که حتی کارگردانان دیگر تئاتر نیز تجربه‌های مشابه این را در زمینه اجرای آثار مشهور دنیا انجام دادند و شاید بتوان گفت تا حدی نیز به موفقیت رسیده‌اند.
این کارگردان در ارتباط با تاخیر ۱۰ساله خود بعد از اجرای بینوایان گفت: پس از بینوایان من کار را روی «کلبه عموتوم» آغاز کردم و شاید نزدیک به ۱۰سال است که روی آن کار می‌کنم و بیش از دو سال است که آماده شده است.
در نهایت بحثی که وجود دارد، این است که بعضی میزان موفقیت این گونه آثار را غالبا اندک و در قیاس با رمان کم می‌دانند؛ اما در مواردی نیز عکس آن اتفاق افتاده که امیدوارم باتوجه به اینکه نمایش «کلبه عمو توم» جزو آثار ادبی شناخته شده است ودر کتاب مدارس نیز بخشی از این داستان را برای کودکان چاپ کرده‌اند، اجراهم خوب از کار در بیاید.
کارگران اپرای «مکبث» در ارتباط با پایبند بودن به متن اصلی کار و تبدیل آن به نمایشنامه توضیح داد: با اینکه باید متن رمان را به نمایشنامه تبدیل می‌کردم، سعی کردم به متن خانم «استو» پایدار باشم و در آن تغییر ندهم.
غریب‌پور در ارتباط با نحوه انتخاب بازیگران کار خود توضیح داد: من از هیچ بازیگر مطرحی برای تضمین کار گیشه خود استفاده نکردم؛ زیرا چهره‌های نام‌آوری که گذشته تئاتری دارند یا اساسا در سینما و تلویزیون به چهره تبدیل شده‌اند، دیگر آن سخت‌کوشی جامعه تئاتری را ندارند و علاقه‌ای به تمرین‌های وسیع و طولانی‌مدت ندارند و در نهایت نیز توقع دارند کارگردان تابع آنها باشد من نیز سعی کردم تا گروهی را انتخاب کنم که ریشه‌های عمیق تئاتری دارند نه سینما و تلویزیون.
رییس سابق خانه هنرمندان در ارتباط با تعداد بازیگران و اسامی آنها گفت: در کار من نزدیک به ۶۰ نفر بازیگر حضور دارند که هر روز نیز بر تعدادشان اضافه می‌شود. کوشش من این بود که از بازیگرانی چون نسیم ادی، نعمت اسداللهی، صنم نکواقبال، شهین علیزاده، جواد زیتونی، سیاوش چراغی‌پور، سیامک حلمی، منوچهر علیپور، محمد ساربان، مینو زاهد و ... استفاده کنم که زندگیشان در تئاتر خلاصه شده و مطمئنم بعد از این کار خیلی از کارگردان‌ها و تماشاگران متوجه می‌شوند که نسبت به چنین انسان‌های مستعدی بی‌توجه یا کم‌توجه بوده‌اند. ما روزانه چهار ساعت تمرین می‌کنیم که برای خیلی از بازیگرانی که دستمزد قابل توجه می‌گیرند و وقت کمتر صرف می‌کنند و با انضباط تئاتری میانه‌ای ندارند، قابل تحمل نیست. بهروز غریب‌پور درباره موفقیت نمایش «کلبه عمو توم» در مقایسه با بینوایان ادامه داد: امیدوارم همانند اجرای موفقیت‌آمیز بینوایان این کار نیز چنین شود؛ زیرا با انرژی و زمانی که من برای این نمایش صرف می‌کنم بسیار جدی هستم و مطمئنم که هر یک از بازیگران این نمایش نیز چهره با ارزشی برای سینما و تئاتر کشور خواهند شد. این کارگردان تئاتر در ارتباط با موسیقی کار گفت: برای این کار از موسیقی کولی‌ها استفاده کرده‌ام، همچنین از موسیقی یونان باستان نیز استفاده کرده‌ام و سعی کردم تا نوعی عزاداری برای «عمو توم» را در تمام کار تسری دهم. غریب‌پور در ارتباط با انتخاب فرهنگسرای بهمن برای اجرای کار خود در جشنواره فجر توضیح داد: من سعی کردم مانند دفعه قبل مرزهای جغرافیایی تئاتر را بشکنم و به همین علت فرهنگسرای بهمن را انتخاب کرده‌ام. در مورد نمایش «بینوانایان» نیز چنین کردم؛ زیرا در آن زمان هرگز جامعه تئاتر ما فکر نمی‌کردند که اگر از مجموعه تئاتر شهر دور شویم، باز هم تماشاگران خاص خود را خواهد داشت. غریب‌پور در پایان گفت: فکر می‌کنم این کار کمک کند تا همه بدانند بروز یک اتفاق در حوزه ادبیات و تئاتر متعلق به یک کشور نیست به شرط آنکه جهان شمول باشد به جهان متعلق است.
ارسال نظر