داستان عکاسی؛ یک مرجع جدید

شهرام شریف

چندی پیش به عادت همیشگی در یک کتابفروشی، معدود کتاب‌های عکاسی که لابه‌لای ده‌ها عنوان کتاب طراحی و نقاشی و تصویرگری بود را بیرون می‌کشیدم که علاقه‌مندی پرسید کتابی در زمینه عکاسی به او معرفی کنم. خیلی تلاش کردم با نگاهی دقیق‌تر و رجوع به حافظه چیزی درخور یک علاقه‌مند به عکاسی معرفی کنم، اما نشد که نشد. این که گفته شود هیچ کتاب خوبی در زمینه عکاسی به زبان فارسی منتشر نشده قطعا جسارتی به آثار موجود است، اما به راستی چند عنوان می‌توان نام برد که یک جوان علاقه‌مند به عکاسی را مجذوب کند؟

«داستان عکاسی» نوشته مایکل لنگفورد و با ترجمه رضا نبوی جزو تازه‌ترین آثاری است که در این زمینه منتشر شده و قطعا جزو آن گروه از کتاب‌هایی است که می‌توان آن را یک مجموعه ارزشمند (و البته قابل معرفی به دیگران) به حساب آورد. قصد «داستان عکاسی» همچنان که از نام آن برمی‌آید آموزش عکاسی نیست؛ اما نکات آموزنده‌ای که در این کتاب وجود دارد را در هیچ کتاب آموزش عکاسی نمی‌توان یافت. «داستان عکاسی» از تاریخ عکاسی آغاز می‌کند و آن را به تشریحی‌ترین شکل ممکن و با استناد به منابع مختلف روایت می‌کند. شاید به جرات بتوان گفت که تاریخ عکاسی بسیار مشروح و مفصل‌تر از بسیاری از منابع دیگر فارسی در این کتاب درج شده است. تشریح داستان ساخت صفحات حساس و همچنین طراحی دوربین‌ها از آغاز نیز از دیگر بخش‌های این کتاب است؛ اما داستان عکاسی قرار نیست صرفا یک روایتگر تاریخی باشد بلکه در بخش دوم خود موضوعات، سبک‌ها و نگرش‌های مختلف ایجاد شده در عکاسی را نیز بیان می‌کند. موضوعاتی چون نگرش مستند، عکاسی تصویرگرا، جنبش‌های نوگرا و عکاسی در یک عصر پسانوگرا به همراه تنوع در عکاسی حرفه‌ای از ۱۹۲۰ تا ۱۹۸۰ آن را کاملا از سایر کتاب‌های موجود در این زمینه مجزا می‌کند. یک واژه‌نامه و یک زندگی‌نامه مختصر از عکاسان معروف نیز از جمله دیگر بخش‌های این کتاب است.

داستان عکاسی توسط نشر افکار و در ۲۵۰۰ صفحه منتشر شده و البته به دلیل کیفیت کاغذ و صحافی قیمت آن تا اندازه‌ای گران (۶۵۰۰ تومان) است؛ اما بی‌شک برای کتابخانه‌ها، علاقه‌مندان نوجوان و حرفه‌ای عکاسی و حتی سینما مجموعه ارزشمندی است.

چنین است که حالا می‌توان گفت در زمینه عکاسی حداقل در زمینه محتوای تاریخی و علمی‌ یک اثر قابل توجه در کتابفروشی وجود دارد، اما ای کاش مشابه چنین اثری را در زمینه آموزش عکاسی دیجیتال، که با افزایش فروش دوربین‌های دیجیتال بخش عمده‌ای از مردم ما امروزه علاقه‌مند به یادگیری آن هستند نیز در دسترس بود.