نگاه محافل مالی به گزارش احمدی‌نژاد

دنیای اقتصاد- نمایندگان مجلس شورای اسلامی دیروز قبل از اینکه رییس‌جمهوری گزارش خود را درباره علل تورم به مردم ارائه کند، درباره چند و چون گزارش احتمالی احمدی‌نژاد و تفاوت‌هایی که این گزارش باید با گزارش‌های پیشین داشته باشد، به اظهارنظر پرداختند. قدرت‌ا... علیخانی، خواست تا این بار از مافیا سخن گفته نشود و خوش‌چهره نیز گفت اگر رییس‌جمهوری علت تورم را بپذیرد، راه‌حل‌ها مشخص است. دولت درباره علل تورم فرافکنی نکند

اعظم ویسمه - رشد لجام‌گسیخته قیمت‌ها، افزایش بی‌سابقه تورم و پیش‌بینی تشدید این روند در ماه‌های پایانی سال دلایلی بود که نمایندگان مجلس را بر آن داشت تا با اعتراض وضعیت موجود نسبت به ادامه این روند هشداردهند. این انتقادات و تذکرات نمایندگان صبح روزی مطرح شد که احمدی‌نژاد از پیش اعلام کرده بود (یکشنبه شب) در مورد علل گرانی به مردم گزارش خواهد داد. اما از آنجا که پیش از این احمدی‌نژاد هنگام توضیح در مورد علل افزایش نرخ تورم، گرانی‌ها و افزایش بی‌رویه قیمت مسکن، به دست‌های پنهان و پشت‌پرده و عوامل خرابکاری اشاره کرده بود که سعی در تضعیف دولت دارند، نمایندگان به صراحت از رییس دولت نهم خواستند در بیان دلایل گرانی و فشار اقتصادی به مردم صادق باشد، کلی‌گویی نکند و مانند گذشته گرانی‌ها را به نقش مافیا و رانت‌خواران ارتباط ندهد.

بدین‌ترتیب انتقادها از عملکرد اقتصادی دولت احمدی‌نژاد از ابتدای جلسه علنی مجلس و از نطق‌های پیش از دستور نمایندگان آغاز شد. نکته جالب توجه انتقادات نمایندگانی هر دو طیف اصلاح‌طلب و اصولگرا از سیاست‌های اقتصادی دولت بود. اگر قدرت‌ا... علیخانی عضو فراکسیون اقلیت مجلس از احمدی‌‌نژاد خواست «در آستانه تشرف به بیت‌ا....الحرام از مردم به خاطر تحمل مشکلات فراوان اقتصادی حلالیت بطلبد»، احمد ناطق نوری عضو فراکسیون اصولگرایان و هیات رییسه مجلس نیز گفت: حقوق‌بگیران هر ماه هنگام مراجعه برای تهیه کالاهای مصرفی خود قیمت متفاوتی که نسبت به گذشته افزایش یافته است، شاهد هستند.

نمایندگان مجلس هفتم در شرایطی این روزها از وضعیت گرانی و تورم انتقاد می‌کنند که یکی از شعارهای انتخاباتی اصولگرایان در انتخابات مجلس هفتم رفع مشکلات معیشتی مردم و برقراری عدالت اقتصادی بود. با چنین رویه‌ای نیز جمعی از چهره‌های اقتصادی مجلس طرحی با عنوان «تثبیت قیمت‌ها» تهیه کردند که نتوانست بیش از یکسال دوام یابد و پس از آن قیمت اقلام ثابت نگه داشته شده در سال ۸۴، افزایش یافت و به گفته بسیاری از نمایندگان همان‌طور که صاحب‌نظران اقتصادی پیش‌بینی می‌کردند، طرح شکست خورد.

گرانی را به مافیا نسبت ندهید

علیخانی در نطق پیش از دستور خود گفت: گرانی دغدغه‌ای است که با وجود هشدارها و تذکرات از سوی نمایندگان مختلف مجلس، توسط مسوولان تکذیب و نهایتا تلاش شد که به مافیای ناشناخته نسبت داده شود.

به گفته علیخانی برخی مسوولان دل خوش کرده‌اند که افزایش قیمت مسکن، کنترل و متوقف شده است؛ اما به این نکته توجه ندارند که در یکی، دو سال اخیر به خاطر سیاست‌های نادرست از جمله تبلیغات ناشیانه پیرامون وام‌های سه میلیونی و ۱۰‌میلیونی، قیمت مسکن با افزایش چند برابری مواجه شده است.

او خطاب به رییس‌جمهوری گفت: شما یک سال پس از انتخاب به عنوان رییس‌جمهوری، انتساب شعار آوردن پول نفت بر سر سفره‌های مردم را تکذیب کردید، اما آیا کسی می‌تواند این واقعیت را تکذیب کند که یکی از عوامل رای دادن عده‌ای از مردم به شما، امید به اجرای همین شعار بود که یک روزنامه طرفدار شما آن را با تیتر درشت در صفحه اول نوشت؟

این عضو فراکسیون اقلیت مجلس اظهار کرد: آقای رییس‌جمهوری در دو سال و نیم گذشته دولت شما حدود ۱۵۰‌میلیارد دلار درآمد نفتی داشته که از کل درآمدهای دو دوره دولت آقای هاشمی بیشتر و تقریبا معادل درآمد ۸ سال ریاست‌جمهوری آقای خاتمی بوده است؛ پس مردم حق داشته‌اند که بخشی از پول نفت را بر سر سفره‌های خود ببینند و بخشی دیگر از آن را در ساخت پروژه‌های بزرگ که در زمان دولت‌های گذشته،‌ ده‌ها نمونه از آن‌ها ساخته شد، مشاهده کنند. در حالی که نه از ساخت آن پروژه‌های بزرگ خبری هست و نه پول نفتی بر سر سفره‌های مردم آمد. گوشت و مرغ از سفره عده‌ای قهر کرد و هم‌اکنون عده‌ای در حسرت چند عدد تخم مرغ هستند.

علیخانی با بیان این‌که «اگر روند افزایشی هفته‌های اخیر ادامه یابد، شاید دیده شدن تخم‌مرغ بر سر سفره‌ها نیز به آرزویی دست نیافتنی برای شریف‌ترین اقشار مردم تبدیل شود»، اظهار کرد: آقای رییس‌جمهوری به نظر من بدتر شدن وضعیت اقتصادی کشور، با وجود افزایش بی‌سابقه و افسانه‌ای قیمت نفت، هیچ دلیلی ندارد، جز آن‌که دولت شما نه تنها به مبانی شناخته شده علم اقتصاد بی‌توجهی می‌کند، بلکه راهبرد و نسخه شفابخش اقتصادی کشور؛ یعنی دستور عمل هوشمندانه مقام معظم رهبری برای اجرای اصل ۴۴ و واگذاری امور اقتصادی به مردم را پشت گوش انداخته است.

وی خطاب به رییس‌جمهوری گفت: ظاهرا قرار است که (یکشنبه شب) قبل از سفر حج به مردم گزارش اقتصادی دهید، لطفا در این گزارش به اعتراضات مکرر نمایندگان مجلس، مرکز پژوهش‌های مجلس و بسیاری از اقتصاددانان نسبت به بعضی تصمیمات تورم‌ساز ضدتولید و آزاردهنده نیز پاسخ دهید و از کلی‌گویی‌هایی همچون نقش مافیا و رانت‌خواران در این مورد خودداری کنید.

نماینده بویین‌زهرا و آوج در مجلس خاطرنشان کرد: شاید پس از ارائه این گزارش، شما هم به این نتیجه رسیدید که در آستانه تشرف به بیت‌‌ا...‌الحرام از مردم به خاطر تحمل مشکلات فراوان اقتصادی حلالیت بطلبید.

فکری برای گرانی شود

از سوی دیگر احمد ناطق‌نوری در نطق پیش از دستور خود اظهار کرد: متاسفانه گرانی روزافزون فریاد همه مستضعفان به‌خصوص قشر آسیب‌پذیر را در مناطق مختلف بلند کرده است و باید در این رابطه فکری شود.

این عضو هیات رییسه مجلس با بیان این‌که باور ندارم به این‌که آن‌چه به عنوان شاخص بانک مرکزی برای تورم اعلام می‌شود با آن‌چه در جامعه هست تطبیق داده شود، گفت: اگر قیمت کالاها کنترل نشده است، باید وزارت بازرگانی در سیستم کنترلی خود دقت کند و اصولا مگر می‌شود حقوق‌بگیران هر ماه هنگام مراجعه برای تهیه کالاهای مصرفی خود قیمت متفاوتی را که نسبت به گذشته افزایش می‌یابد و اساسا با درآمدهای آن‌ها بالانس نیست شاهد باشند.

به گفته وی، این وظیفه وزارت بازرگانی است که آن سیستم کنترلی و کنترل قیمت‌ها را اعمال کند تا فشار بیشتری به مردم وارد نشود.

ناطق نوری همچنین ادامه داد: بدانیم که اصلاح‌طلبی و اصولگرایی جدای از منطق نیست. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که همه ما سوار یک قطار شده‌ایم، اصولگرا و اصلاح‌طلب در یک مسیر به سمت قله‌ای که مقام معظم رهبری؛ یعنی فصل‌الخطاب جامعه ترسیم فرموده‌اند، می‌رویم.

دست‌هایی در کار نیست

موضوع گرانی و انتقاد نمایندگان از عملکرد اقتصادی دولت در حاشیه‌های پارلمان نیز پیگیری شد.

در همین رابطه مصباحی‌مقدم، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس عوامل روانی، افزایش انتظارات مردم نسبت به تورم و افزایش هزینه، تزریق نقدینگی بیش از ظرفیت اقتصاد را سه عامل مهم اصلی افزایش تورم در کشور دانست.

وی افزود: هزینه فعالیت‌های اقتصادی با افزایش دستمزدها، ماشین‌آلات و قطعات وارداتی و همچنین قیمت مواد‌خام افزایش یافته که موجب افزایش تورم شده است.

وی ادامه داد: عوامل حاشیه‌ای نیز در افزایش تورم موثر بوده‌اند؛ در واقع برخی با سوء‌استفاده از این موقعیت نقدینگی را به سمت دلالی و خرید مسکن و نگهداری آن برده‌اند.

عضو کمیسیون اقتصادی ابراز کرد: سیاست دولت مبنی بر گسترش ساخت و سازهای در بخش عمرانی باعث شده بعضا به جای آن که منابع در ساخت و ساز به کار رود، بخش قابل‌توجهی به سمت کالاها و خدماتی برود که قابل جایگزینی نیست. او تصریح کرد که نمی‌توان منکر شد که دست‌هایی در کار بحران‌سازی هستند، اما معلوم نیست دولت ناتوان از تدبیر در مقابل این افراد باشد.

مصباحی‌مقدم عامل اصلی تورم را دست‌های خرابکاران ندانست و توضیح داد: سهم این عوامل در اقتصاد نسبت به سهمی که در دست دولت قرار دارد، ناچیز است.

رمضانعلی صادق‌زاده، نماینده رشت نیز به «دنیای‌اقتصاد» گفت: گرانی و تورم ریشه اقتصادی دارد و به مسائل علم اقتصاد مربوط است، اینکه دولت فرافکنی کند و بحث جنگ روانی و کارشکنی مطبوعات را عامل گرانی بداند، منطقی نیست. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تاکید کرد: مجلس هفتم با شعار ارتقای سطح معیشتی و بهبود اقتصاد تشکیل شد، اما متاسفانه هم در قوانینی که تصویب شد و هم در همراهی با برنامه‌ها و سیاست‌های دولت این اهداف محقق نشد.

بالاخره دولت قبول کرد

محمد خوش‌چهره، نماینده تهران و یکی از چهره‌های شاخص اقتصادی مجلس هفتم تورم را یک داستان غم‌انگیز طولانی و سریال دنباله‌دار توصیف کرد و گفت: بالاخره دوستان ما در دولت تورم را قبول کردند. پیش از این اظهار نظر وزیر اقتصاد و مسوولان اقتصادی تلاش در جهت عدم قبول واقعیت تورم بود و آن را به توهم هم تعبیر می‌کردند و تورم را دست‌ساخت مطبوعات و جاهای دیگر می‌دانستند. همین که رییس‌دولت حاضر شده درباره تورم صحبت کند به این معنا است که تورم را قبول کرده‌اند که تورم وجود دارد حال اینکه ریشه‌ها و دلایل چیست باید دید که تحلیل دوستان در دولت چیست. وی تاکید کرد: دلایل تورم به اعتقاد ما روشن است و هشدارها را هم از تریبون مجلس و بحث تقاضای دولت برای برداشت از صندوق ذخیره ارزی به کرات مطرح کردیم.

خوش‌چهره گفت: اگر بخواهیم شروع تورم در دو سال اخیر را تحلیل کنیم، سه دسته عامل است؛ اما انگشت جریان مدیریت پولی دولت به سمت نقدینگی است که حجم نقدینگی در سه سال گذشته از ۷۰هزار میلیارد تومان به ۱۴۰هزار میلیارد تومان رسیده و یک پدیده غیرمتعارف است و در خلال دو سه سال گذشته ۱۰۰درصد افزایش پیدا کرده است. در کنار این سیل خروشان ما آثار تورمی ناشی از افزایش هزینه تولید یا فشار هزینه را نادیده بگیریم. وی ادامه داد: باید دید که رییس‌جمهوری درباره تورم چه می‌گویند اگر ریشه‌های تورم را قبول داشته باشند که راه‌حل‌ها هم مشخص است و خود را نشان می‌دهد و بخشی که مربوط به فشار تقاضا است با سیاست‌های انبساطی و کنترل شده نه به طور عام انبساطی به عنوان راه‌حل.

ما هم رکود تورمی داریم و هم تورم داریم و تلفیق برخی از سیاست‌های انقباضی ناپخته می‌تواند شرایط رکودی را رقم بزند. عضو کمیسیون اقتصادی گفت: یک‌ راه‌حل واسطه این است که چون تورم به گروه‌های ضعیف فشار می‌آورد، دولت سبد هزینه خانواده‌های کم‌درآمد را اولین هدف قرار دهد، در این سبد هزینه‌هایی چون مسکن و خوراک و حمل و نقل و پوشاک وجود دارد، بنابراین مخصوصا در اقلام غذایی باید چند قلم تحت نظارت و کنترل و حمایت از بخش تولید باشد مانند تخصیص یارانه به اقلام اصلی مانند مرغ و تخم‌مرغ جریان تورم را در سبد غذایی کنترل کند.

کنترل قیمت هزینه اجاره و مسکن راه‌حل دارد و ما حاضریم راه‌حل را بدهیم به شرط اینکه دولت قول بدهد اجرایی کند.