امیرهادی انواری
بخش عمده‌ای از درآمدهای داروخانه‌ها به فروش داروهای تقویتی و کمکی اختصاص دارد. برخی از این داروها مختص به افراد خاصی مانند زنان باردار است. بخش دیگری از این داروها چاق‌کننده و یا لاغر‌کننده هستند.

در مناطقی که افراد ساکن در آن از قدرت خرید پایین‌تری برخوردارند، فروش این دست دارو‌ها رونق کمتری دارد و در مقابل در مناطقی که افراد ساکن در آن از نظر مالی توانایی خرید بالاتری دارند، این داروها بیشتر به فروش می‌رسد.
برای مثال داروی «پرنتال» یکی از پر طرفدارترین داروهای تقویتی برای زنان باردار است که در بسیاری از مواقع از سوی پزشک تجویز می‌شود، از این دارو در مناطقی که افراد آن را طبقات متوسط و ضعیف از نظر مالی تشکیل می‌دهند به طور متوسط از هر ۲۰ زن باردار یک زن استفاده می‌کند. اما در داروخانه‌های مناطقی که افراد آن قدرت خرید بالاتری دارند، مشکل اصلی در بعضی از موارد کمبود این دارو است!


به طور کلی داروهای مکمل تحت پوشش بیمه‌های درمانی نیستند، بنابراین معمولا از قیمت بالایی برخوردارند. داروهای لاغرکننده که طیف متقاضی آن را تا ۸۰‌درصد خانم‌ها تشکیل می‌دهند، از پرطرفدارترین داروهای تنظیم وزن هستند و می‌توان گفت که مصرف داروهای لاغرکننده نسبت به داروهای چاق‌کننده بیشتر است‌.
در مورد داروهای چاق‌کننده به جز تعداد کمی از متقاضیان بقیه از ورزشکاران پرورش اندام هستند‌. بهتر است به جای چاق‌کننده از واژه حجیم کننده عضلات در مورد این دارو‌ها استفاده شود‌. فروش داروهای هورمونی به طور کلی در داروخانه‌های سراسر کشور ممنوع است، آن دسته از داروهایی که در حال حاظر به صورت مجاز در داروخانه‌ها فروخته می‌شوند، اکثرا گیاهی هستند. ترکیب اصلی این داروها را پروتئین‌ها تشکیل می‌دهند. به جز محصولاتی که با نام «دینه» در داروخانه‌ها وجود دارند اکثر این داروها از تولیدات کشور‌های آمریکا، کانادا، انگلیس، سوئیس و... هستند‌. نمایندگی‌های فروش این محصولات در تمامی مراکز درمانی و به خصوص داروخانه‌ها، مطب‌های پزشکان عمومی و زنان بروشور‌های محصولات خود را عرضه می‌کنند. اکثر این بروشورهای تبلیغاتی اطلاعات جامع و مناسبی را در مورد محصولات شرکت‌های تولیدکننده این دست دارو‌ها در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. توصیه می‌شود پیش از خرید یکی از این داروها حتما بروشور تبلیغاتی داروی مزبور را مطالعه کنید.
از داروهای تقویتی و مکمل که بیشتر خانم‌ها از آنها استفاده می‌کنند می‌توان به: پرنتال برای دوران بارداری، HRT و سوی منوپز برای خانم‌ها در دوران منوپز (مرحله‌ای از یائسگی) اشاره کرد‌.


از دیگر داروهای تقویتی می‌توان به آمپول‌های ب کمپلکس اشاره کرد. مصرف این دارو بیشتر در مناطقی که قدرت خرید در آن پایین‌تر است به صورت تجویز پزشک و یا به صورت خود درمانی است. ب کمپلکس به لحاظ برخورداری از یارانه دولتی از قیمت‌ پایین‌تری برخوردار است وتقریبا توسط تمام گروه‌های سنی از جوانان تا افراد کهنسال مصرف می‌شود.
در مورد داروهای اضافه‌کننده حجم و وزن می‌توان به پروتئین وی، پودر وی ام، ژنرال تونیک دینه، پرو+کاروب، پرو 80 و... اشاره کرد.
بخشی از این داروها اشتهازا هستند و بخشی دیگر هورمونی. افراد عادی بیشتر از داروهای اشتها‌زا استفاده می‌کنند در حالی که ورزشکاران رشته بدنسازی بیشتر از داروهای هورمونی استفاده می‌کنند. درصد کمی از این داروها نیز به داروهایی اختصاص دارد که توسط افراد مبتلا به سوء‌تغذیه مصرف می‌شود‌. از این دست داروها می‌توان به پرو ۱۰۰ اشاره کرد.
بعضی از داروهای مکمل قیمت بالایی دارند و به صورت «دانه‌ای» در داروخانه‌ها فروخته می‌شوند‌. البته در بعضی از داروخانه‌های مناطق جنوبی شهر داروهای با قیمت متعادل نیز به صورت دانه‌ای به فروش می‌رسند.
از دیگر داروهای مکمل، تقویتی و.. می‌توان به: مولتی دیلی، ژریاک فارماتون، سنتروم معمولی، سنتروم سیلور و... اشاره کرد.


داروهای هورمونی و بازار سیاه
ناصر خسرو را شاید بتوان یکی از بزرگ‌ترین داروخانه‌های تهران دانست. با این تفاوت که هیچ کدام از فروشندگان این داروخانه تحصیلات چندانی ندارند و از طرفی خود داروخانه مجوز قانونی ندارد! با این همه اکثر داروهایی که در هیچ‌کدام از داروخانه‌های مجاز پیدا نمی‌شوند در این داروخانه وجود دارد. داروهای افزایش وزن و حجم هم شامل این قاعده می‌شوند. هرچند فروش داروهای هورمونی غیر مجاز اعلام شده است و از طریق رسانه‌های عمومی در مورد عوارض استفاده از این داروها مکررا هشدار داده می‌شود، اما بازار سیاه فروش این دست داروها یکی از پررونق‌ترین بازارهای فروش دارو در ناصر خسرو به حساب می‌آید. بعضی از داروهای هورمونی دارای هورمون‌های زنانه هستند که به افزایش حجم بعضی از نقاط بدن در مردان منجر می‌شود، بعضی از آنها هم لاغرکننده هستند و روی دستگاه عصبی تاثیر می‌گذارند و به این ترتیب احساس گرسنگی را در افراد کاهش می‌دهند. از این دست داروها می‌توان به زنکال، تینوئید، رژیتون، اشاره کرد. قیمت هر عدد از این قرص‌ها و کپسول‌ها گاه به 2 تا 3هزار تومان می‌رسد‌.