دنیای اقتصاد - در حالی که روز جمعه برخی خبرگزاری‌ها اعلام کردند نشست پنج کشور عضو دائم شورای‌امنیت و آلمان که گروهی را تحت عنوان ۱+۵ برای بررسی موضوع هسته‌ای ایران تشکیل داده‌اند، به دلیل مخالفت چین با برگزاری نشست به تعویق افتاده است، روز گذشته برخی روزنامه‌های خارجی و البته نه خبرگزاری‌ها خبر دادند که پکن تحت‌فشار واشنگتن، حضور در نشست ۱+۵ را پذیرفته است. روز جمعه خبرگزاری رویترز گزارش داد؛ دیدار نمایندگان گروه ۱+۵ مساله هسته‌ای ایران که در آن قرار بود مسائل تشدید تحریمات علیه ایران بررسی شود، برگزار نمی‌شود.

در اوایل نوامبر سال جاری در لندن اعضای گروه ۱+۵ توافق کردند که متن قطعنامه جدید شورای امنیت در مورد تشدید تحریم‌ها علیه ایران را تنظیم کنند. قرار بود که روز ۱۹ نوامبر برای بررسی گزارش محمد البرادعی، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و خاویر سولانا، کمیسر عالی امور سیاست خارجی و امنیت اتحادیه اروپایی، جلسه‌ای تشکیل شود.

با این وجود برخی روزنامه‌های آمریکایی از جمله واشنگتن‌پست روز گذشته گزارش دادند چین که اعلام کرده بود در نشست بعدی ۱+۵ شرکت نخواهد کرد، تحت فشارهای شدید بین‌المللی با بی‌میلی موافقت کرد در نشست قدرت‌های جهانی درباره برنامه هسته‌ای ایران شرکت کند.

به گزارش ایسنا روزنامه واشنگتن پست به نقل از دیپلمات‌های اروپایی و آمریکایی گزارش داد: موضع ابتدایی چین امکان لغو شدن نشست بسیار مهم سران قدرت‌های جهانی برای مناظره درباره تحریم‌هایی که جورج بوش رییس‌جمهوری آمریکا امیدوار است از طریق سازمان ملل علیه ایران اعمال کند را به دنبال داشت.

در ادامه این گزارش آمده است: دولت بوش، قدرت‌های جهانی را تحت فشار قرار داده است تا اقداماتی علیه ایران به خاطر خودداری تهران از تعلیق برنامه هسته‌ای‌اش، اتخاذ کنند.

این روزنامه نوشت: تغییر موضع چین نتیجه مستقیم لحن صریح وزارت خارجه آمریکا است که روز پنجشنبه پس از آنکه گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد ایران درباره ارایه اطلاعات درباره فعالیت هسته‌‌ای‌اش در گذشته همکاری خوبی داشته است، اما از سال ۲۰۰۶ تاکنون اطلاعات آژانس درباره فعالیت‌های کنونی تهران در حال کاهش است، از پکن خواست «قاطع‌تر» باشد.

نیکلاس برنز، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در گفت‌وگویی گفت: ما نگران افزایش روابط تجاری چین با ایران هستیم. ما به چین پیشنهاد داده‌ایم نقش قاطع‌تری داشته باشد.

بوش روز جمعه پس از گفت‌وگو با یاسوئو فوکودا، نخست‌وزیر ژاپن در کاخ سفید با تکرار اتهامات غرب مبنی‌بر نظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران گفت: ما به این نتیجه رسیدیم که یک ایران مسلح به تسلیحات هسته‌ای می‌تواند خاورمیانه و سایر نقاط جهان را به خطر اندازد.

وی در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: ما با متحدان نزدیک خود در آسیا در تلاش‌هایمان برای تغییر رفتار دولت ایران از طریق دیپلماسی متحد هستیم. ما توافق کردیم که اگر ایران متعهد به تعلیق غنی‌سازی نشود، فشارهای بین‌المللی باید افزایش یابد و این اتفاق خواهد افتاد.

فوکودا نیز گفت: ما هرگز نمی‌توانیم توسعه هسته‌ای ایران را تحمل کنیم. ما به توافق رسیده‌ایم که برای افزایش فشار جامعه بین‌المللی بر تهران تلاش کنیم تا ایران از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل پیروی کند.

نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد نیز با وجود ارزیابی مثبت مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران، به چین هشدار داد در صورت ادامه مانع تراشی بر سر تصویب قطعنامه سوم تحریم‌های ایران در شورای امنیت، مسوولیت شکست این تلاش‌ها، متوجه پکن خواهد بود.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری فرانسه، زلمای خلیل‌زاد به دنبال انتشار گزارش محمد البرادعی درباره همکاری ایران با آژانس اظهار کرد: فکر نمی‌کنم چین بخواهد در موقعیتی قرار گیرد که در ارتباط با این مساله، سبب شکست دیپلماسی شود؛ حل‌وفصل این مساله از راه دیپلماتیک در راستای منافع همه در دنیا است.

خلیل‌زاد در سخنان شدیداللحن خود علیه چین اظهار کرد: ما خواستار همکاری چین برای تهیه قطعنامه سوم شورای امنیت و تصویب تحریم‌های شدیدتر علیه تهران به دلیل سرپیچی از توقف غنی‌سازی اورانیوم هستیم.

وی با اشاره به کنار کشیدن چین از دور قبلی مذاکرات معاونان وزیران امور خارجه کشورهای عضو گروه ۱+۵ برای توافق درباره مفاد قطعنامه جدید گفت: تاکنون نشانه‌های مختلفی مشاهده شده است. فکر نمی‌کنم چین بخواهد در موضعی قرار بگیرد که مضر برای دیپلماسی در برخورد با این مساله باشد، زیرا فقط یک قطعنامه قوی حاوی تحریم‌های تازه و گزنده برای دیپلماسی، فرصت موفق شدن را فراهم خواهد کرد.

از سوی دیگر خبر می‌رسد نیکلا سارکوزی در ماه جاری میلادی در سفری به پکن درباره برنامه هسته‌ای ایران مذاکره خواهد کرد.

به گزارش ایسنا خبرگزاری رویتر به نقل از وزارت امور خارجه چین اعلام کرد که نیکلا سارکوزی قرار است در پایان ماه جاری میلادی به پکن سفر کند و احتمالا مذاکره درباره حقوق بشر و مساله هسته‌ای ایران در دستور کار وی قرار دارد.

از زمان روی کار آمدن سارکوزی در فرانسه، رویکرد پاریس نسبت به ایران و برنامه‌ هسته‌ای آن با سیاست‌های یکجانبه گرایانه آمریکا همسو شده است.

در حالی که پکن با هر گونه سخت تر کردن تحریم‌ها علیه تهران مادامی که ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری می‌کند، خودداری کرده است، پاریس به دنبال تحریم‌های یکجانبه اتحادیه اروپایی علیه تهران است.

لیو جیانچائو، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در کنفرانس خبری هفتگی خود با بیان این مطلب گفت: نیکلا سارکوزی، رییس جمهوری فرانسه در پایان ماه جاری میلادی از چین دیدار خواهد کرد و محور اصلی مذاکرات وی با مقام‌های چینی مسائل مهم بین‌المللی مانند ایران و نیز حقوق بشر خواهد بود.

به گفته وی، سفر سارکوزی به چین روزهای ۲۵ تا ۲۷ نوامبر (۴ تا ۶ آذر) انجام خواهد شد.

تحریم شرکت‌های تجاری

لایحه‌ای که براساس آن از جورج بوش درخواست شده است تحریم‌هایی را علیه سازمان‌ها و شرکت‌های روسی که به ایران و سوریه سلاح می‌فروشند اعمال کند، به کنگره آمریکا ارائه شد.

به گزارش ایسنا، خبرگزاری نووستی به نقل از دبیرخانه کنگره آمریکا گزارش داد:‌ این سند که مولفان آن پنج نفر از نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات هستند، روز چهارشنبه برای بررسی و رای‌گیری در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان به کنگره ارائه شده است.

مولفان این لایحه ضمن ابراز نگرانی به خاطر فروش سلاح از سوی فدراسیون روسیه به ایران و سوریه، خواستار آن هستند که جورج بوش، رییس جمهوری آمریکا تحریم‌هایی را علیه صادر کنندگان سلاح در نظر بگیرد که (به اعتقاد مولفان این لایحه) قوانین آمریکا در خصوص ممنوعیت صدور سلاح به ایران و سوریه را نقض می‌کنند.

این در حالی است که سرگئی لاوروف وزیرخارجه روسیه از سیاستمداران آمریکا خواست که ایران را تهدید نکرده و درباره ناگزیر بودن استقلال کوزوو نیز صحبت نکنند.

خبرگزاری نووستی به نقل از سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه که روز چهارشنبه پس از مذاکره با وزیر امور خارجه اسلونی در لیوبلیانا، پایتخت این کشور، با خبرنگاران صحبت می‌کرد، گزارش داد: اگر در هر گوشه کناری درباره ناگزیر بودن استقلال کوزوو و ناگزیر بودن مجازات ایران صحبت شود، ما به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسیم.

وی تاکید کرد: تهدیدها، اوضاع را وخیم می‌کند.

وزیر امور خارجه روسیه جامعه جهانی را فراخواند که بر مذاکرات متمرکز شود و گفت: باید روی مذاکرات و انگیزه‌های مثبت متمرکز شد. لاوروف که چندی پیش به طور غیرمنتظره به ایران سفر کرده بود، خاطر نشان کرد که روند آغاز شده بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران حقیقتا به طور موثری پیشرفت می‌کند.

در عین حال نووستی به نقل از یک منبع آگاه خبر داد که شرکت ایلوشین‌فاینانس قصد دارد در چارچوب نمایشگاه بین‌المللی

هوا- فضای دبی، قرارداد اولیه صدور ۳۰ فروند هواپیمای توپولف ۲۰۴-۱۰۰ را با ایران امضا کند.

خبرگزاری نووستی به نقل از این منبع آگاه خبری تاکید کرد: قرار است روز دوشنبه، ۱۹ نوامبر شرکت ایلوشین فاینانس و شرکت هوایی ایران ایرتور، توافقنامه اولیه‌ای را در خصوص خرید ۳۰ فروند هواپیمای جدید توپولف۲۰۴-۱۰۰ روسی امضا کنند که به موتور‌های تولید شرکت «پرمسکی موتور» مجهز شده‌اند.

در انتظار گزارش سولانا

روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نوشت: مقام‌های آمریکایی که از گزارش البرادعی به خشم آمده‌اند، اکنون با نومیدی منتظر گزارش سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و نماینده کشورهای ۱+۵ در مذاکرات هسته‌ای با تهران هستند.

این روزنامه نوشت: از روز جمعه سخنگویان کاخ سفید سعی کردند به صورت آشکار به سولانا تفهیم کنند که منتظر چه گزارشی هستند؛ از جمله شان مک کورمک گفت: انتظار واشنگتن از سولانا این است که در گزارش خود نشان دهد «ایران همچنان به بی‌اعتنایی به جامعه بین‌الملل ادامه می‌دهد.»

در عین حال کریستینا گالاچ، سخنگوی خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپایی جمعه در جمع خبرنگاران گفت که سولانا ترجیح‌ می‌دهد گزارشش را پس از دیدار با نماینده ایران به کشورهای ۱+۵ ارائه کند.

گالاچ گفت: سولانا ترجیح می‌دهد، ارزیابی‌اش را در پایان ماه جاری میلادی ارائه کند.

کشورهای ۱+۵ در نشست‌های خود که در لندن و نیویورک برگزار شد، توافق کردند که تا ارائه گزارش‌ البرادعی و سولانا از میزان همکاری‌های تهران، از صدور قطعنامه جدید تحریم از سوی شورای امنیت سازمان ملل خودداری کنند.

در عین حال فرانسه که پس از روی کار آمدن دولت سارکوزی در این کشور به اصلی‌ترین متحد آمریکا در اتحادیه اروپایی تبدیل شده است، به شورای اتحادیه اروپایی پیشنهاد کرد که منتظر تصمیم سازمان ملل نمانند و خود دست به کار تحت فشار قرار دادن ایران از طریق تحریم شوند. این پیشنهاد با واکنش‌ سرد کشورهای عضو اتحادیه و مخالفت جدی ایتالیا و آلمان به عنوان اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران در اروپا مواجه شد.

با این حال خبرگزاری رویتر گزارش داد که برلین در تصمیم خود تجدیدنظر کرده است. به گزارش رویتر، سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت: برلین امکان اقدامات جداگانه اتحادیه اروپایی را علیه ایران در صورت ناتوانی شورای امنیت در تصویب قطعنامه تحریم علیه ایران، در نظر خواهد گرفت.