گام دیگر ایران در راستای طرح اقدام؛ تحویل سند مربوط به تبدیل فلز اورانیوم به نیم کره

دنیای اقتصاد- با نزدیک شدن به زمان برگزاری نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، محمد البرادعی گزارش خود را به اعضای شورای حکام ارائه می‌کند. نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روزهای اول و دوم آذر ماه (۲۲ و ۲۳نوامبر) در مقر این آژانس در وین برگزار خواهد شد.

این نشست با بیانیه مقدماتی «محمد البرادعی» آغاز به کار خواهد کرد.

در این نشست فصلی پروژه همکاری‌های فنی آژانس، موضوع اجرای پادمان و گزارش مدیر کل درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران بررسی خواهد شد.

طبق روال حدود یک هفته پیش از برگزاری نشست شورای حکام، مدیر کل آژانس، گزارش خود را برای بررسی در اختیار اعضای شورا قرار می‌دهد.

یک دیپلمات نزدیک به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، درباره گزارش البرادعی گفت که گزارش جدید مدیر کل آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، همه را «شگفت زده» خواهد کرد.

این دیپلمات که خواست نامش فاش نشود، تصریح کرد: گستردگی همکاری‌های ایران با آژانس و حل و فصل مسائل باقیمانده، موضوعی است که بسیاری از کشورها را «شگفت زده» خواهد کرد.

این دیپلمات اظهار کرد: همکاری‌های ایران طی سه ماه گذشته با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موجب شده‌است گزارش مدیرکل در این دوره با دوره‌های گذشته کاملا متفاوت باشد.

بر اساس توافقنامه ایران و آژانس که به «برنامه عمل» و «طرح اقدام» (Modality) معروف است و ۳۱ مرداد ماه (۲۱ اوت) نهایی شد، موضوعات «پلوتونیوم»، «نحوه دستیابی به فن‌آوری سانتریفیوژهای P۱ و P۲»، «منشاء آلودگی در مرکز تحقیقات فیزیک»، «سند اورانیوم فلزی»، «پلونیوم ۲۱۰» و «معدن گچین» تحت عنوان «مسائل باقی‌مانده» مشخص شده بود.

تاکنون با اجرای این «برنامه عمل»، پرونده پلوتونیوم یکی از موضوعات مورد بحث و نیز آلودگی‌های کرج حل و بسته شده است.

در سفر اخیر هیات کارشناسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سرپرستی «اولی هاینونن»، معاون امور پادمان‌های این آژانس به ایران و چهار دور مذاکرات صورت گرفته با هیات هسته‌ای کشورمان به ریاست جواد وعیدی، معاون بین‌الملل دبیر شورای عالی امنیت ملی بر اساس اخبار و تفکیک صورت گرفته از قبل، موضوعات نحوه دستیابی به فن‌آوری سانتریفیوژهای P۱ و P۲، منشاء آلودگی در مرکز تحقیقات فیزیک و سند اورانیوم فلزی مورد بحث قرار گرفت تا به سوالات باقیمانده آژانس در این زمینه پاسخ داده شود.

این مذاکرات در ابتدا با هدف نحوه دستیابی ایران به فن‌آوری سانتریفیوژهای P۱ و P۲ آغاز و پیگیری شد؛ اما در جریان بحث‌ها به دلیل ارتباط این موضوع با دو موضوع دیگر یعنی سند اورانیوم فلزی و منشاء آلودگی در مرکز تحقیقات فیزیک، آنها نیز در دستور کار گروه‌های مذاکره کننده قرار گرفت.

شنیده‌ها حاکی از آن است که‌به‌رغم برخی از خبرسازی‌های رسانه‌های غربی طی روزهای اخیر، با توجه به مثبت بودن مذاکرات و ارائه پاسخ‌های لازم از سوی طرف ایرانی نظر کارشناسان آژانس درباره موضوعات مورد بحث تا حدود زیادی تامین شده است و پیش‌بینی می‌شود گزارش البرادعی گزارشی مثبت و حاکی از پیشرفت باشد. همچنین بنابر گزارش دیپلمات‌ها «ایران درخواست مهم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برآورده کرده و سندی که چگونگی تبدیل فلز اورانیوم به شکل نیم‌کره را نشان می‌دهد، به آژانس تحویل داده است.»

بنابراین گزارش، تصمیم ایران در ارائه‌ این اسناد که بازرسان آژانس دو سال قبل مشاهده کرده بودند، به عنوان مصالحه‌ای با هدف جلوگیری از تهدید تحریم‌های جدید سازمان ملل در نظر گرفته می‌شود.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال ۲۰۰۵ و زمانی که این سند را در میان دیگر اسنادی که ایران برای بررسی در اختیارش قرار داده بود، مشاهده کرد، به دنبال دستیابی به آن بوده است.

رویترز ادامه داد: دیپلمات‌های معتبر در آژانس که خواستند نام‌ آنها فاش نشود، گفتند که این طرح‌ها به وسیله محمد سعیدی، معاون رییس سازمان انرژی اتمی ایران در هفته‌ گذشته در وین به اولی هاینونن، معاون البرادعی تحویل داده شد.

ایران تاکید کرده است که این سند بدون درخواست از جانب آنها در خریدهایی که در دهه‌های قبل داشته، در اختیارش قرار گرفته است.

دیپلمات‌ها همچنین خبر دادند که به مقامات ارشد آژانس اجازه مصاحبه با دست کم دو مقام هسته‌‌ای ایران داده شده است که یکی مدیر آزمایشگاه فیزیک در لویزان و دیگری مسوول ساخت سانتریفیوژها در ایران است.

بر اساس درخواست آژانس در مدالیته توافق شده ایران با آژانس، در تسهیل مقایسه‌ بخش‌های مربوط به سند فلز اورانیوم موافقت شده است.

نماینده‌ دایم کشورمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چند ماه پیش در حاشیه‌ نشست تابستانه‌ شورای حکام در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص سند ۱۵ صفحه‌ای کره فلزی اورانیوم که آژانس در گزارش‌های خود درباره‌ ایران خواستار ارائه آن شده است، گفته بود: اولا یک جزوه ۱۵ صفحه‌ای است که ۵/۱ صفحه آن که مربوط به کره فلزی اورانیوم است، مورد سوال است و مابقی مربوط به روند تبدیل اورانیوم به UF۶ است که امروز در سطح تن‌ در یو.سی.اف اصفهان در حال انجام است.

سلطانیه افزوده بود: موضوع ‌تراشکاری یک اورانیوم فلزی به کره یا نیمکره فلزی، امری پیش پا‌افتاده است که در سایت‌های اینترنتی به راحتی قابل مشاهده است.

نماینده دارد ایران در آژانس در خصوص مخالفت ایران با ارائه این سند به بازرسان آژانس با وجود آنکه آن را امری پیش پا افتاده می‌خواند، گفته بود: بازرسان آژانس از این سند رونویسی کرده‌اند، اما چون بدون هیچ توجیه حقوقی می‌گویند باید این سند را ارائه دهید، با آن مخالفیم؛ چرا که این مساله اختیارات کشورها را از سوی آژانس مورد خدشه قرار می‌دهد.

با این حال به گفته دیپلمات‌ها، اکنون ایران در راستای همکاری‌های خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این سند را به آژانس تحویل داده است.

در چنین شرایطی دیپلمات‌ ما در مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌خبر داد که «محمد البرادعی» در گزارش تازه خود درباره برنامه هسته‌ای ایران، با تایید همکاری ایران با بازرسان آژانس، ارزیابی مثبتی ارائه خواهد کرد.

در صورت ارزیابی مثبت البرادعی از همکاری ایران، روسیه و چین، دو عضو دارد شورای امنیت می‌توانند مقاومت بیشتری در برابر تلاش‌های آمریکا، انگلیس و فرانسه برای تصویب تشدید تحریم‌ها علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد نشان دهند و خواستار دادن فرصت بیشتر به آژانس برای به نتیجه رسیدن با ایران شوند.

از سوی دیگر خاویر سولانا، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز قرار است گزارش مستقلی از رایزنی‌هایش با مقام‌های ایرانی ارائه دهد. به گفته دیپلمات‌ها در وین، سولانا بی تردید عدم تمایل ایران را برای توقف غنی‌سازی اورانیوم اعلام خواهد کرد.

با توجه به روند مثبت همکاری‌های تهران و آژانس، انتظار می‌رود گزارش البرادعی با تاکید بر این همکاری‌ها، طرفداران تشدید تحریم‌ها علیه ایران را در موقعیت ضعیف‌تری قرار دهد.

در حالی که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش درصدد اعمال فشارهای بیشتر بر ایران هستند، مسکو خود را برای برگزاری دور دیگری از نشست کمیسیون بین دولتی روسیه و ایران آماده می‌کند و با توجه به مواضع مسکو و پکن، اعمال دور سوم تحریم‌های شورای امنیت بر ضد تهران زیر سوال قرار دارد.

به گزارش روزنامه «نیزاویسیمایا گازیه‌تا»، یک منبع دیپلماتیک روس تاکید کرد که اعمال دور سوم تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد بر ضد ایران زیر سوال قرار گرفته است که البته این مساله هرچه بیشتر ممکن است به اقدامات یک‌جانبه منجر شود.

در حالی که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش درصدد تحکیم محاصره و افزایش فشارها بر ایران هستند، مسکو خود را برای برگزاری دور دیگری از نشست کمیسیون بین دولتی روسیه و ایران در زمینه همکاری‌های تجاری- بازرگانی آماده می‌سازد.

ریاست این کمیسیون که قرار است ۲۹-۲۸ نوامبر در مسکو برگزار شود، از طرف روسیه بر عهده سرگی کرینکو، رییس شرکت «راس اتم» و از طرف ایران بر عهده منوچهر متکی، وزیر امور خارجه این کشور خواهد بود.

به نوشته این روزنامه، دستور کار مذاکرات فوق هنوز اعلام نشده، ولی با توجه به اینکه روسیه رسما اعلام داشته است که مخالف به انزوا در آوردن ایران در عرصه بین‌المللی است، قطعا ابعاد گسترده‌ای از مسائل مربوط به روابط دوجانبه مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

این در حالی است که یانگ جی چی، وزیر امور خارجه چین هم در سفر به تهران تاکید کرد که پکن تحریم بر ضد ایران را راه حل اختلافات بین جامعه بین‌الملل و ایران در زمینه برنامه هسته‌ای نمی‌داند. البته واشنگتن و متحدانش با این عقیده موافق نیستند. آمریکا از هم اکنون تحریم‌های سیاسی- اقتصادی را بر ضد تهران اعمال کرده است و فرانسه، آلمان و انگلیس هم اعلام آمادگی کرده‌اند که به آن خواهند پیوست.

همچنانکه روزنامه روسی نوشته است، چنانچه گزارش البرادعی حامیان شدید تحریم‌های سازمان ملل متحد را علیه ایران با بن‌بست مواجه کند، این کشورها به سمت اقدام‌های یک‌جانبه متمایل می‌شوند.

در میان کشورهای ۱+۵، روسیه و چین با اعمال فشار بیشتر بر ایران مخالف هستند. در مقابل آمریکا و فرانسه خواهان افزایش تحریم‌ها حتی بدون مصوبه شورای امنیت سازمان ملل هستند. در این میان آلمان و بریتانیا به دلیل منافع اقتصادی خود، تمایل چندانی به افزایش تحریم‌ها ندارند، اما با خواست آمریکا نیز مخالفت آشکاری نشان نمی‌دهند و تصمیم‌گیری درباره ایران را منوط به محتوای گزارش البرادعی و سولانا می‌کنند. در چنین شرایطی جلب همکاری برلین و لندن برای واشنگتن از اهمیت زیادی برخوردار است که البته براساس شواهد، کاخ سفید در این امر توفیق چندانی نداشته است.

همچنان‌که یکی از کارشناسان شورای روابط خارجی آمریکا معتقد است، در سفر آنگلا مرکل و نیکلا سارکوزی به آمریکا توافقات چندانی درباره ایران حاصل نشد.

به گزارش ایسنا، چاوز کویچال، کارشناس مسائل اروپایی در شورای روابط خارجی آمریکا، سفر آنگلا مرکل صدراعظم آلمان را به آمریکا برای دیدار با جورج بوش، رییس‌جمهوری آمریکا، در بهبود روابط آمریکا و اروپا مهم دانست؛ اما افزود: در خصوص مسائل ایران و افغانستان در روابط و دیدگاه‌های دو طرف تغییر چندانی حاصل نشده است.

کویچان گفت: به عنوان مثال مرکل درباره سخت‌تر کردن تحریم‌های ایران صحبت کرد؛ اما به روشنی گفت که این امر باید به شکل دیپلماتیک انجام گیرد و آلمان در انتظار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و می‌خواهد اطمینان یابد که روسیه و چین برای تحریم‌های بیشتر در شورای امنیت همراهی می‌کنند.

کویچان گفت: مرکل برای حفظ روند تحریم‌ها در شورای امنیت تحت فشار است؛ اما آلمانی‌‌ها همواره به تحریم‌های موثر علاقه‌مند بوده‌اند و منظورشان از «موثر» رضایت همه بازیگران مهم است.