ماشین فن‌آوری چین و هند

در اواخر قرن یازده، زمانی که اروپایی‌ها زمان را با ساعت‌های آفتابی محاسبه می‌کردند، سوسانگ چینی شاهکار خود را به پایان رساند. یک ساعت آبی پیچیده و بسیار دقیق. «موتور عظیم» سو با تقریبا ۱۲متر (۴۰فوت) ارتفاع، تنها چند دقیقه در هر ۲۴ساعت خطا داشت. از دو مخزنی که توسط خدمتکاران پر می‌شد، جریان منظم آب به وسیله یک سری سطل که روی چرخ‌ها نصب شده بود، روی آنها ریخته می‌شد.

گردش چرخ‌ها ساعت و گوی‌های نجومی و کره‌هایی را که نمودار حرکت خورشید، ماه و سیاره‌ها را رسم می‌کردند، به حرکت درمی‌آورد. طبل‌ها ۱۰۰بار در روز نواخته می‌شدند و زنگ‌ها هر دو ساعت به صدا درمی‌آمدند. مدلی که از این ساعت به دقت و با روش‌های معاصر ساخته شده است، اکنون در موزه ملی علوم طبیعی تایوان قرار دارد.

ساعت‌سازی تنها یکی از تلاش‌های علمی‌ای بود که چین و هند در آن قبل از قرن پانزدهم در جهان پیشتاز بودند. چین از اروپا در فهم از هیدرولیک، ذوب‌آهن و کشتی‌سازی پیش افتاد. چین ماشین‌هایی برای پاک کردن پنبه، ریسندگی، ریسیدن ابریشم داشت. به نظر می‌رسید فقط یک ماشین پرنده کم داشت تا با ماشین‌های عجیب و غریب قرن هجدهم که انقلاب صنعتی انگلستان را به راه انداختند، هماهنگ شود. تمیز کردن دندان‌ها با مسواک، استفاده از چتر تاشو برای خیس نشدن زیر باران، برزدن ورق‌های بازی، روشن کردن کبریت، نوشتن، پرداخت پول، همه اینها را مدیون توانایی اختراع چینی‌ها هستیم.

نبوغ هند در نرم‌افزار بود، نه در ابزارآلات. تمدن‌های باستانی هندوستان «انقلاب ریاضی» را از قرن پنجم به وجود آوردند. در این زمان آریایی‌ها چیزی شبیه به سیستم اعشاری را ابداع کرد. در قرن هفتم براهماگوپتا شرح داد که هر عددی که در صفر ضرب شود، حاصل‌ضرب صفر می‌شود. در قرن پانزدهم مادهاوا عدد پی را تا بیش از ۱۰رقم اعشار محاسبه کرد.

اما پس از قرن پانزدهم حرکت ماشین تکنولوژی در هند و چین متوقف شد؛ در حالی که این حرکت در اروپا تسریع شد. جوزف نیدهام تاریخدان برجسته علوم چینی می‌گوید: از دست دادن غیرعادی قدرت، نیازمند توضیح است. چرا علم گالیله در پیزا آشکار شد، اما در پاتنایا پکینگ ظاهر نشد؟

ژول موکایر در کتاب خود در مورد رکود تکنولوژی در چین به یک توضیح ساده رسیده است. حکومت امپراتوری این کشور منافع خود را از دست داد، اهداف آنها بیشتر با استمرار دنبال می‌شد تا آنکه پیشرفتی داشته باشد و یک رقیب قدرتمند یا یک حامی برای جمع کردن طناب‌هایی که حکومت پاره کرده بود، وجود نداشت. رودام ناراسیم‌ها از موسسه ملی مطالعات پیشرفته هند، در مورد این کشور به نتیجه مشابهی رسیده است: تا قرن هجدهم، شرق به طور کلی قدرتمند و ثروتمند بود، وضع موجود مطلوب بود و فشار داخلی برای تغییر نظم جهان وجود نداشت.

دیگر فقدان اعتمادبه‌نفس مانع این دو کشور نمی‌شود. هند و چین اکنون با رویای تکنولوژی بی‌قرار هستند. دولت چین از نعمت انتخاب بین پیشرفت و پایداری برخوردار نیست. این کشور نمی‌تواند بدون پیشرفت اقتصادی از آرامش اجتماعی بهره‌مند شود. چین در ۳۰سال گذشته سعی کرده است، ماشین تکنولوژی را پیش ببرد. تا سال ۲۰۱۵ تعداد دانشمندان محقق و مهندسان چینی بیشتر از دانشمندان و مهندسان دیگر کشورها خواهد بود.

این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ بیشتر از مبلغی که اتحادیه اروپا صرف تحقیق و توسعه می‌‌کند، از سهم تولید ناخالص داخلی خود به این امر اختصاص دهد.

هندوستان به نوبه خود، آینده را با خوش‌بینی غیرعادی ارزیابی می‌کند. اعتماد به نفس هندوستان در مورد تکنولوژی به دلیل موفقیت‌‌های شرکت‌های نرم‌افزار و آی‌تی افزایش یافته است. نمایندگان صنعت دیجیتال هند که وارثان آریابهاتا و برهماگوپتا هستند؛ به دلیل مهارتشان در صفر و یک‌ها مورد تحسین قرار گرفته‌اند.

اما با وجود اینکه قدرت تکنولوژی هند جهان را تکان داد، اما این تکان فقط سطح این جامعه پهناور را به حرکت درآورد. هند بیشتر از آمریکا فارغ‌التحصیل مهندسی دارد؛ اما برای هر ۱۰۰۰نفر، ۲۴کامپیوتر شخصی و کمتر از سه مرکز اتصال پرسرعت وجود دارد. جمعیت زیاد هند دو بعد دارد. هر گاه جمعیت در صورت کسر قرار گیرد، عدد به دست آمده بزرگ خواهد بود؛ اما هر گاه جمعیت در مخرج کسر قرار گیرد، عدد به دست آمده کوچک به نظر می‌رسد؛ مثل این است که به یک پدیده از طرف دیگر تلسکوپ نگاه شود. تاکنون هند بیشتر از آنچه که تکنولوژی برای این کشور انجام داده، به آن اهمیت داده است.

ساکنان خارجی می‌گویند: یک سال چین مثل ده سال خارج از چین است. ساعت چین بسیار سریع حرکت می‌کند؛ اما اهرم‌هایی که پیشرفت تکنولوژی را به حرکت در می‌آورند، به پیچیدگی و دقت ساعت سوسانگ است. دولت چین در خطر تلاش بیش از اندازه است. تلاش‌های جاودان این کشور برای آموزش، مخزن‌های موتور ابداع را پر می‌کند. اکنون زمان آن است که آب جاری شود.