گروه‌های نمایشی فقیر‌تر می‌شوند

نگاه سوم - براساس اصل ۴۴ قانون اساسی، دولت باید از تصدی‌گری خود در فعالیت‌های اقتصادی بکاهد و بخش‌خصوصی را در اجرای امور فعال کند. این قانون شامل همه بخش‌ها از جمله بخش فرهنگ و هنر هم می‌شود؛ اما در اجرای خصوصی‌سازی در این بخش دو نگرانی عمده وجود داشت.

یکی اینکه اگر قرار بود این بخش‌ها به صورت کلی تقدیم بخش‌ها خصوصی شوند و دولت هیچ نظارتی بر برنامه‌های تولیدی این مراکز نداشته باشد، از نظر کیفی این بخش دچار افت می‌شود. از طرف دیگر بخش‌های فرهنگی به علت دیربازدهی اقتصادی و برگرداندن هزینه و سودآوری بخشی ضعیف به حساب می‌آید و به همین دلیل هرگونه تغییر و تحول در نحوه مدیریت مراکز فرهنگی و هنری می‌تواند تاثیرات اقتصادی وسیعی را به وجود بیاورد.

تئاتر شهر یکی از مراکزی است که بحث بر سر واگذاری بخشی یا تمام آن به بخش‌خصوصی با واکنش‌ها و مناقشه‌های فراوانی روبه‌رو بوده است.

تئاتر شهر اعلام کرده است: گروه‌های نمایشی که از آبان ماه سال‌جاری در مجموعه تئاتر شهر قرار است اجراهای عمومی خود را آغاز کنند، طبق قانون جدید اداره کل هنرهای نمایشی موظف به خرید و تهیه کلیه مواد و ابزار مورد نیاز دکور و لباس گروه اجرایی نمایشی خود هستند.

مهرداد رایانی مخصوص مدیرکل مجموعه تئاتر شهر ضمن تایید این خبر می‌گوید: از این پس گروه‌های نمایشی برای اجراهای عمومی خود موظف هستند، تمام لوازم مورد نیاز دکور نمایشی و لباس گروه را با هزینه‌ای که مرکز در اختیار آنها قرار می‌دهد، تهیه کنند.

این در حالی است که تا پیش از این خرید لوازم گروه‌های نمایشی بر عهده کارگاه دکور و لباس بوده؛ ولی از این پس یک گروه تئاتر رقم نهایی هزینه خرید کالاهای مورد نیاز خود را باید در اختیار کارشناسان مرکز بگذارد و پس از آنکه این هیات آن را تایید کردند، مبلغ در اختیار گروه نمایش قرار می‌گیرد.

شاید این طرح در شرایطی درست و قابل قبول باشد که مقوله‌ای با نام «تئاتر خصوصی» به صورت کاملا حرفه‌ای در ایران شکل گرفته باشد؛ اما رایانی، مدیر مجموعه تئاترشهر، این طرح را برای مستقل کردن گروه‌های نمایشی و اجرای آن را در جهت کاهش تصدی‌گری دولت و به نوعی دادن استقلال بیشتر به گروه‌ها می‌داند. شاید خیلی از کمپانی‌های تئاتر خصوصی در سراسر دنیا نیز چنین کاری را انجام دهند، اما این حرکت در شرایط فعلی تئاتر ایران در شرایطی که هر تئاتر در ایران حداکثر ۲۰ تا ۳۰ اجرا دارد و هزینه‌های کار نیز به صورت کامل پس از اجرا ممکن است به گروه تئاتر بازنگردد، قابل قبول نیست و شاید این حرکت باعث مهجور شدن بیشتر تئاتر در ایران شود.

با یک برآورد بسیار ساده می‌توان به این نتیجه رسید که در حال حاضر همه چیز به ضرر گروه‌های نمایشی است، زیرا با بودجه اندکی که مسلما خیلی پایین‌تر از برآورد گروه‌های اجرایی است، اجرای تئاتر به صوفه و سودآورنخواهد بود.