همه مردان رییس‌جمهور!

به نظرم بهتر بود نام فیلم بهروز افخمی عنوان این یادداشت بود تا نامی که هم‌اکنون بر خود دارد، اما هر چه هست به تصور من در فضای تبلیغات انتخاباتی به قاعده‌ترین فیلمی که برای یک نامزد ریاست‌جمهوری ساخته شده، فیلم بهروز افخمی برای مهدی کروبی است. فیلمی که از عناصر جذابیت تا حد ممکن استفاده می‌کند و البته پوپولیسمی که در فیلم‌های میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد بود را هم در خود دارد. با این اوصاف اما افخمی دانسته که چگونه اولا به معرفی مهدی کروبی بپردازد و درثانی الان مردم نیاز دارند تا برنامه‌های او را بشنوند. برای این هدف که هدف درستی در یک فیلم تبلیغاتی است، ترفندی که افخمی به کار می‌برد هدف دیگری را هم تامین می‌کند. مساله‌ای که در مورد باقی نامزدها هم دوست داشتیم بدانیم، اما در فیلم‌های آن‌ها موجود نبود. آن ترفند بسیار هوشمندانه این بود که کروبی روی صندلی پاسخگو به سوال‌های آدم‌های مختلف پاسخ می‌دهد. آدم‌هایی که قرار است تیم اجرایی دولت او را تشکیل بدهند و مخاطب می‌فهمد اگر به او رای بدهد این آدم‌ها در راس کار قرار می‌گیرند و بهتر می‌تواند تشخیص دهد به او رای بدهد یا ندهد. در این میان حضور غلامحسین کرباسچی، جمیله کدیور، محمدعلی ابطحی و دیگران بسیار بارز بوده و تصاویر احساساتی شدن کرباسچی وقتی از دوران مدیریت شهرداری تهران می‌گفت و از فقرا سخن به زبان می‌آورد، تصاویری ماندگار از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری ایران هستند. کما اینکه در همین تصاویر بسیار بسته که فقط چهره‌های آدم‌ها در کادر قرار دارد- و نفهمیدم دلیل این کار افخمی چه بود- سوال‌های بعضا حساسیت برانگیزی مطرح می‌شود که شاخک‌های مردم را به سوی خود می‌کشاند؛ از جمله مساله‌ هاله نور که در صحبت‌های ابطحی بود یا مساله حجاب اجباری که جمیله کدیور گفت. شاید تنها مساله‌ای که با آن نتوانستم کنار بیایم گفتار متنی بود که در اواخر فیلم دیگر در نهایت ابتذال قرار داشت: «هنوز نفهمیده‌اید چرا مهدی کروبی می‌خواهد رییس‌جمهور شود؟ دارید مرا عصبانی می‌کنید؟ (چه کسی را؟) بهتر است ۲۲ خرداد پای صندوق‌های رای حاضر شوید و نام مهدی کروبی را در برگه‌ها بنویسید و...» (نقل به مضمون) ابتذال از این عیان‌تر امکان نداشت. هنوز در این میان نفهمیده‌ایم که تبلیغ مستقیم به این شکل کاملا دمده شده است. اینکه بیاییم مستقیم به مردم بگوییم به من رای بدهید. وقتی فیلمی ساخته می‌شود یا مصاحبه‌ای انجام می‌شود، یعنی به من رای بدهید دیگر نیازی به گفتن این جمله کودکانه نیست. به هر حال فیلم روزهای تصمیم به جز چند دقیقه پایانی آن در میان چهار فیلم نامزدها به درست‌ترین شکل ممکن توانسته بود از شرایط موجود تبلیغاتی استفاده کند و مهدی کروبی را به عنوان یکی از محتمل‌ترین گزینه‌های ریاست‌جمهوری معرفی کند.