نگاه یک جامعه‌شناس به رمان‌های ایرانی

رمان‌نویسان در هر سرزمین، بازتاب‌دهنده شکل و ماهیت مناسبات زندگی شهروندان در هر عصر و دوره هستند. داستان‌نویسان مشهور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند و هر کدام از آن‌ها از زاویه‌ای ویژه تلاش کرده‌اند مناسبات گروه‌های اجتماعی و به ویژه اعضای خانواده شهری و روستایی ایران را با زبان شیوا و رسا به تصویر بکشند. دکتر مینا ریاحی، نویسنده کتاب الگوی اقتدار (سالارمندی) در میان خانواد‌ه‌های ایرانی، با این ذهنیت بوده است که به سراغ رمان‌ها و داستان‌های ایرانی رفته است تا مناسبات زن و مرد در جامعه‌های عشایری، روستایی و شهری ایران را از دل سرنوشت قهرمانان رمان‌ها یافته و تحلیل کند. مینا ریاحی دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه دماوند گرفته است و نتایج پژوهش خود را درباره بالندگی زنان ایرانی در کتاب یاد شده چاپ کرده و به معرض داوری گذاشته است. این کتاب که در اسفند ۱۳۸۷ توسط نشر اشاره چاپ شده است، دارای ۷ فصل با عناوین «ساختار و شناسه‌های خانواده ایرانی»، «تحصیلات و تاثیر آن بر الگوهای اقتدار در خانواده‌های ایرانی»، «تاثیر فرهنگ بر الگوهای پیشرفته سالارمندی در خانواده‌های ایرانی»، «عوامل تقسیم کار و رابطه آن با الگوهای اقتدار در خانواده‌های ایرانی»، «زنان و نان‌آوری» و «خانواده‌ و نویسندگان ایرانی» است. وی در مقدمه کتاب نوشته است: «این کتاب، نتایج پژوهشی است که نزدیک به ۳۰ سال پیش به عنوان پایان‌نامه دوره دکترای علوم اجتماعی تدوین و تالیف شده است... اما یادمان باشد تحولات اجتماعی-فرهنگی جامعه‌ها و ملت‌ها یک فرآیند طولانی است که بطئی بودن از ویژگی‌های آن است...»