همگرایی تهران و مسکو در برابر واشنگتن

عکس: مهر

سردار نجار وزیر دفاع ایران دیروز برای انجام یک سفر سه روزه به منظور رایزنی با مقامات روسیه وارد مسکو شد

دنیای‌اقتصاد- همزمان با سفر سردار مصطفی محمد نجار وزیر دفاع ایران به روسیه، سرگئی ریاباکف، معاون وزیر خارجه روسیه گفته است که مسکو تمهیدات خود را در برابر برنامه اتمی تهران تشدید نخواهد کرد. او در این حال از جامعه جهانی خواسته است تلاش‌های خود را برای یافتن راه‌حلی سیاسی به منظور پایان دادن به مناقشه هسته‌ای با ایران افزایش دهد. در این میان برخی از منابع روسی با اشاره به موضع‌گیری اخیر آمریکا که عدم استقرار سپر ضدموشکی در اروپای شرقی را به توقف برنامه هسته‌ای ایران مشروط کرده بود، بر این باورند که واشنگتن در صدد باج‌گیری از مسکو در قبال برنامه هسته‌ای ایران است. ریاباکف همچنین دو روز پیش، از حمایت مسکو از استقرار یک سیستم امنیت مشارکتی در منطقه خلیج‌فارس به منظور تامین ثبات این منطقه خبر داده بود. این در حالی است که کمتر از یک هفته پیش، وزیر دفاع ایران با اشاره به مسائل فلسطین، لبنان، عراق و افغانستان خواستار ایجاد یک منظومه دفاعی منطقه‌ای بدون دخالت خارجی شده بود. علی لاریجانی رییس مجلس نیز طی یک ماه گذشته در مناسبت‌های مختلف بر ضرورت همگرایی و همکاری میان کشورهای منطقه در شرایط جدید تاکید کرده و گفته است که ایجاد شبکه امنیتی با حضور کشورهای منطقه به سود امنیت و منافع همه این کشورها است. روسیه در شرایطی که به طور مستقیم به آب‌های آزاد خلیج‌فارس دسترسی ندارد، همزمان با طرفداری از استقرار یک سیستم امنیت مشارکتی در خلیج‌فارس، هرگونه ارتباط بین سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی و برنامه هسته‌ای ایران را رد کرده است. این در حالی است که دولت آمریکا از سویی دست دیپلماسی به سوی ایران گشوده است و از سوی دیگر تمایل دارد تا از حمایت‌های روسیه در گروه ۱+۵ به منظور توقف برنامه هسته‌ای ایران نیز بهره‌مند شود. اما گویی محقق شدن این تمایل و اراده روز به روز با نزدیک‌تر شدن هرچه بیشتر تهران و مسکو، بیشتر دست نیافتنی‌تر و دورتر رخ می‌نماید. به گونه‌ای که برخی مقام‌های آمریکایی به صراحت اعلام کرده‌اند که رابطه روسیه و ایران یک رابطه اسرار‌آمیز است.

بر اساس این گزارش، مصطفی محمد نجار، وزیر دفاع و پشتیبانی ایران دیروز در راس هیاتی برای گفت‌وگو با مقامات روسیه وارد مسکو شد. خبرگزاری اینترفاکس با انتشار گزارش ورود نجار به مسکو، دیدار با آناتولی سردیوکف، وزیر دفاع روسیه را از برنامه‌های این سفر سه روزه عنوان کرده است. در این میان بی بی سی گزارش داد: آمریکا خواستار افزایش فشار جهانی بر ایران در کنار گفت‌وگو با این کشور است تا آن را به توقف بخشی از برنامه هسته‌ای خود ترغیب کند. به‌رغم رای مثبت روسیه به قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران، روسیه با بعضی از خواسته‌های ایالات متحده برای اعمال فشار بیشتر بر این کشور خودداری کرده است. در ماه مارس دیدار «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه با «هیلاری کلینتون»، همتای آمریکایی وی برگزار می‌شود و در ماه آوریل ممکن است «دیمتری مدودف»، رییس‌جمهوری روسیه با «باراک اوباما»، رییس‌جمهوری آمریکا دیدار ‌کند. در ادامه این گزارش آمده است که مسکو امید بسیاری به این مذاکرات دارد، چرا که طرفین می‌توانند درباره خلع‌سلاح هسته‌ای و استقرار سیستم دفاع ضدهوایی آمریکا در اروپای شرقی به توافق برسند، در حالی‌که عرضه «اس‌ـ۳۰۰» به ایران می‌تواند فضایی منفی در مذاکرات ایجاد کند.

به گزارش ایسنا، پیش از این، الکساندر زاسیپکین، معاون مدیر اداره خاور نزدیک و آفریقای شمالی وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرده بود که روسیه طرفدار ایجاد سیستم امنیت مشارکتی در منطقه خلیج‌فارس است که بتواند ثبات در کل منطقه را ضمانت کند. اوضاع کنونی (در منطقه خلیج فارس) باید از ریشه تغییر کند. به جای آن سیستمی که بر اساس قدرت یک جبهه تکیه می‌کند، ما باید به ایجاد سیستم امنیت مشارکتی با شرکت کلیه کشورهای منطقه و دیگر طرف‌های ذی‌نفع روی آوریم. وی افزوده است: چنین سیستمی باید حقوق و تعهداتی برابر و همچنین ضمانت مطمئن امنیتی برای کلیه شرکت‌کنندگان را در نظر داشته باشد. زاسیپکین گفت: چنین سیستم امنیت مشارکتی تنها می‌تواند تضمین‌کننده ثبات و امنیت کلیه کشورهای این منطقه باشد. در همین حال و در شرایطی که مقام‌های آمریکایی طی یک سال گذشته ضرورت استقرار سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی را با خطرناک توصیف کردن توان موشکی ایران توجیه کرده است، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز یکشنبه هر گونه ارتباط بین سپر موشکی آمریکا و برنامه هسته‌ای ایران را رد کرد. لاوروف همچنین با ابراز تمایل روسیه برای همکاری نزدیک‌تر با غرب درباره اوضاع نابسامان افغانستان، از سیگنال‌های «باراک اوباما» رییس‌جمهوری آمریکا درباره ایران نیز استقبال کرده بود. ایالات متحده توجیه خود را از اصرار به استقرار سپر موشکی در کشورهای لهستان و چک به‌زعم خود مقابله با تهدیدهای موشکی کشورهایی مانند ایران و کره شمالی اعلام کرده است، اما روسیه به عنوان مخالف اصلی استقرارچنین سامانه‌ای بر این باور است که تهران و پیونگ یانگ فاقد چنان توان موشکی هستند که بتوانند منافع واشنگتن را مورد هدف قراردهند، بنابراین به باور کرملین هدف استقرار چنین سامانه‌ای از سوی آمریکا در اروپای شرقی، کنترل سیستم‌های موشکی روسیه است.

منابع روزنامه کامرسانت که از موضوع هسته‌ای ایران اطلاعاتی دارند، گفتند که معتقدند کاخ سفید یک سال یا نهایتا یک سال و نیم فرصت دارد تا در مذاکرات با ایران درباره توقف برنامه هسته‌ای به پیشرفت دست یابد.

به گزارش ایسنا، روزنامه‌ «کامرسانت» در گزارشی به جزییات جلسه‌ استماع اخیر کنگره با حضور دنیس بلر، مدیر جدید اداره‌ اطلاعات ملی آمریکا» پرداخت و نوشت: دنیس بلر گزارش سالانه را در رابطه با تهدیدهای امنیت ملی آمریکا به کمیته‌ مربوطه در سنای آمریکا ارائه کرد.

در این گزارش که توسط تمامی ۱۷ سرویس امنیتی آمریکا تنظیم شده، نتیجه گیری شده است: «روابط روسیه و ایران اسرارآمیز است» و «روس‌ها سعی دارند از هر موقع مناسبی برای چوب گذاشتن لای چرخ آمریکا استفاده کنند.»