نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» خبر داد:
تدوین طرح بودجه‌ریزی عملیاتی
دنیای اقتصاد: مرجان توحیدی- نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه ازجمله نمایندگانی است که معتقد است با این لایحه ارائه شده از سوی رییس‌جمهور به مجلس، کشور در سال آینده با مشکلاتی مواجه خواهد شد. به باور محمدحسین فرهنگی این مشکلات هم به دلیل کاهش حجم بودجه ۸۷ است که یا باید در طرف درآمدها اصلاح شود و یا در طرف هزینه‌ها و در هر صورت انجام چنین اصلاحی با مشکلاتی همراه خواهد بود. وی در این گفت‌وگو از تدوین طرح بودجه‌ریزی عملیاتی به ریاست رضا عبدالهی، رییس کمیسیون برنامه و بودجه خبر می‌دهد تا از این پس بودجه‌ها عملیاتی شود، به علاوه این که طرح مذکور نظارت دیوان محاسبات را هم تغییر می‌دهد.
از نقدهایی که به بودجه ۸۸ وارد است، عملیاتی نبودن و بعضا غیرواقعی بودن درآمدهای پیش‌بینی شده در بودجه است. نظر شما در این باره چیست؟
به هر روی ما در سال آینده با مشکلاتی مواجه خواهیم شد و این مشکلات را باید در خلال رسیدگی به لایحه رفع کرد. از جمله مهم‌ترین این مشکلات کاهش منابع درآمدهای نفتی است. دولت سعی کرده است این کاهش را در سه بخش اصلی، پیش‌بینی کند که یکی از آنها، برداشت از حساب ذخیره است، شیوه دوم استفاده از منابع بانک مرکزی و شیوه سوم کاهش یارانه‌ها و دیدن ارقامی از یارانه‌ها در قالب بودجه که همان ۸۵۰۰میلیارد تومان است. این مجموعه ظاهرا کسری را پوشش داده است. اما این که به چه میزان صلاح باشد که چنین اتفاقی رخ دهد و یا به چه میزان بتوان به ارقام یاد شده رسید و تحقق آنها به ویژه در بخش بانک مرکزی جای سوال و تردید است و اگر به معنای افزایش نقدینگی کشور باشد، آثار تورمی زیادی را خواهد داشت.
بنابراین به نظر می‌رسید لایحه آمده از سوی دولت در کمیسیون‌های مختلف دستخوش تغییرات زیادی شود و بر این اساس پیشنهادهای جایگزین برای مواردی که برشمردید چیست؟
تا بحثی در کمیسیون تلفیق نهایی نشده، قطعا نمی‌‌توان به جمع‌بندی رسید.
اینکه می‌فرمایید در سال آینده با مشکلاتی مواجه می‌شویم، آیا این مشکلات ناشی از کاهش رقم کل بودجه است؟
بله. درآمدهای عمومی کاهش پیدا کرده است، این کاهش باید یا در طرف درآمد اصلاح و جبران شود یا در طرف هزینه؛ یعنی بتوانیم هزینه‌ها را کاهش دهیم. در هر دو طرف طبیعتا با مشکلاتی مواجه هستیم.
آیا بودجه ۸۸ را عملیاتی می‌دانید؟ با توجه به اینکه خود رییس‌جمهور هم در هنگام ارائه بودجه گفتند که بودجه نسبتا عملیاتی است؟
بله. سعی می‌شود که به این سمت حرکت کنیم و بیش از این که در حوزه قانون‌گذاری چنین موضوعی نمود داشته باشد، در حوزه تدابیر ستادی داخل وزارتخانه‌ها قابل مدیریت است. اما مجلس به طور جدی به دنبال بودجه‌ریزی عملیاتی است و حتی در تدارک تصویب قانون بودجه‌ریزی نوین است. البته تاکید سیاست‌های کلی برنامه چهارم را هم داریم که مقام معظم رهبری یکی از محورهای اصلاحات اقتصادی در کشور را بودجه‌ریزی عملیاتی قید کردند.
این که می‌فرمایید به دنبال قانون بودجه‌ریزی نوین هستید، ممکن است در این باره توضیح بیشتری بدهید؟
در ابتدای دوره هشتم چند محور را کمیسیون برنامه و بودجه به عنوان اولویت‌های کاری خود تدوین کرد که یکی از آنها تدوین بودجه‌ریزی عملیاتی است و مرکز پژوهش‌ها هم از سال‌های قبل در این جهت اقداماتی داشته که باید در آن سمت برنامه‌ریزی‌هایی را برای ارائه طرح مورد نیاز ما کمیسیون داشته باشد. همچنین در این باره مسوولانی تعیین شدند و بنا شد که موضوع پیگیری شود. چنانچه در موضوعات دیگر چون سیاست‌های اجرایی اصل ۴۴ و نیز برنامه پنجم و تداوم خصوصی‌سازی نیز اولویت‌گذاری شده و کارگروه‌هایی به دنبال اولویت‌های کمیسیون هستند تا از حالت انفعالی به سمت تاثیرگذاری‌های بیشتر حرکت کنند.
می‌توانید به شاکله طرح اشاره کنید؟
نه. این هنوز نهایی نشده است. ولی بودجه‌ریزی عملیاتی تعریف روشنی دارد و آن هم این است که بتوان پیوندهای روشن و شفافی را بین منابع و نتایج ترسیم کرد. یعنی هر بودجه‌ای که برای هر دسته از فعالیت‌ها تخصیص داده می‌شود، نتایج و پروژه‌ای آن در ابتدا معلوم باشد؛ اگر چنین اتفاقی بیفتد، ساختار نظارت بر بودجه هم تغییر پیدا می‌کند به این مفهوم که نظارت به جای آن که بر فرآیندها باشد متوجه آثار و نتایج می‌شود و آثار مطلوبی برای کشور در پی خواهد داشت.
این طرح برای چه زمانی آماده خواهد شد؟
کارگروه این طرح در حال بررسی بر آن است.
اعضای کارگروه را چه کسانی تشکیل می‌دهند؟
مسوولیت کارگروه با رضا عبدالهی است. در موضوع برنامه پنجم هم مسوولیت کارگروه با بنده است و در موضوع اصل ۴۴ و خصوصی‌سازی هم قوامی و عثمانی تعیین شدند. در مورد دیوان محاسبات هم کارگروهی تعیین شد که مسوولیت آن با آقای یوسفیان است.
سیستم نظارتی که در طرح مذکور به آن اشاره کردید، آیا می‌تواند در اثرگذاری نقش دیوان محاسبات نقش داشته باشد؟
در این طرح، نظارت دیوان محاسبات به جای اینکه مراقبت از فرآیندهای موجود باشد، تبدیل می‌شود به نظارت بر خروجی‌ها و آثار و نتایج.
در مورد طرح هدفمند شدن یارانه و پیشنهاد جایگزینی توضیح بیشتری بدهید و این که این پیشنهاد به کجا رسیده است.
پیشنهادهای متعددی وجود دارد، مسیری را در کمیته تعیین کردیم که البته منوط به تصمیم‌گیری نکات اصلی لایحه در کمیسیون ویژه است، مانند اینکه نقدی کردن یارانه‌ها و سیاست‌های نقدی را تا چه میزان دخالت دهد، یا این که تکلیف صندوقی که دولت قرار است کرایه عواید ماحصل از آزادسازی را در آن واریز کند، چه خواهد شد یا این که بخش خصوصی باید تا چه میزان در مدیریت منابع جدید کشور سهم داشته باشد. خطوط اصلی را که کمیسیون توافق کرد، رسیدن به جداول و سناریوها و احکام قانونی قابل طرح خواهد بود.
می‌توانید جمع‌بندی از بحث‌های مطرح شده در این باره ارائه دهید که در نهایت قرار است در این باره چه کار مشخصی انجام دهید.
من نظر شخصی خودم را می‌‌گویم. ما باید این شیب را یک مقدار متعادل کنیم، به ویژه در بخش‌هایی که تاثیر بیشتری بر سطح قیمت‌ها می‌گذراند، مانند موضوع گازوئیل و پرداخت‌های نقدی در قالب کارت انرژی توصیه می‌کنیم که حق برداشتی تا قبل از زمان‌های مقرر نداشته باشد. در این صورت خانوار می‌تواند مصرف انرژی خود را تا پایان آن مدت به عنوان کمک از طریق این کارت استفاده کند و اگر مازادی داشت در پایان این مهلت قابل استفاده و برداشت است. برای شروع پیشنهاد بنده اردیبهشت هر سال است که ایام عید است و خانواده‌ها کمتر درگیر مسائل مربوط به حامل‌های انرژی هستند. البته گرایشی هم به سمت سیاست‌های غیرقیمتی است که به عقیده من سیاست های غیرقیمتی در گذشته کارآیی مناسبی نداشته است. یعنی نتوانسته از سواستفاده‌ها جلوگیری کند و نه توانسته منجر به کاهش مصرف شود و نه جلوگیری از قاچاق و ضایعات دیگر که ما از مدیریت ناکارآمدمان در گذشته شاهد بودیم. کاهش قیمت‌ها در فرآورده‌های نفتی فرصتی است که می‌توان این مسیر را روان‌تر طی کرد.
این تغییرات چنانچه در نهایت در لایحه هدفمند کردن تصویب و اعمال شود، ممکن است در آن بخش از بودجه که دولت لایحه هدفمند شدن را گنجانده است، تاثیراتی بگذارد؟
طبعا اثرات خود را می‌گذارد، یعنی بحث‌های کمیسیون ویژه در بودجه تاثیر خواهد داشت.
این تاثیر می‌تواند به صورت حذف، کاهش یا افزایش ۸۵۰۰میلیارد تومانی که دولت از محل آزادسازی حامل‌های انرژی در بودجه دیده نمودار شود؟
من احتمال کاهش می‌دهم.
در مورد بنزین به جمع‌بندی رسیده‌اند؟
در مورد قیمت حامل‌ها هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم.
یعنی در بودجه هم نیامده؟
از نظر دولت که معلوم است.
یعنی دولت عدد داده و مجلس در مورد اعداد بحث دارد؟
وقتی برای یارانه‌ها رقم تعیین کرده‌اند در بودجه، این رقم بیانگر قیمت‌گذاری است که در یکی از سناریوهای دولت مطرح بوده است. اما این که در مجلس چه اتفاقی می‌افتد، باید منتظر بود و دید.
سناریوی دولت برای ۸۵۰۰میلیارد تومان چه بود؟
این سناریو بر مبنای بنزین لیتری ۴۰۰تومان، گازوئیل لیتری ۳۵۰تومان، برق۸۰ و گاز ۷۰تومانی است. از آن سبد نتایجی که به دست می‌آید، آزاد شدن ۸۵۰۰میلیارد تومان است. اما اگر قیمت‌ها تغییر کند؛ مخصوصا در مورد گازوئیل که تردیدها جدی است مسلما آثار گسترده‌ای در رقم نهایی خواهد داشت.
ارسال نظر