تهران درانتظار تغییر سیاست‌های واشنگتن

دنیای اقتصاد - سرانجام دیروز باراک اوبامای دموکرات به عنوان نخستین رییس‌جمهور سیاه‌پوست آمریکا بر اریکه قدرت تکیه زد. این در حالی است که مقام‌های ایران ابراز امیدواری کرده‌اند که اوباما آنچنان که شعار «تغییر» را مطرح کرده است، در عمل سیاست‌های دولت آمریکا در قبال ایران را متحول کند. اوباما که در کوران رقابت‌های درون‌حزبی و انتخاباتی شعار «تغییر» را سر داده بود، در شب پیروزی‌اش در میان طرفداران دموکرات خود فریاد برآورد که «تغییر به آمریکا رسیده است» و به این ترتیب پیروزی خود را یک «تغییر» بزرگ تعبیر کرد. اینک، نه تنها آمریکاییان که جمعیت قابل‌توجهی از جهان رفتار و گفتار وی را زیرنظر گرفته‌اند تا ببینند اوباما به وعده‌های انتخاباتی خود وفادار است یا نه؟

آن گونه که دیروز چند مقام ایرانی اظهارنظر کرده‌اند تهران نیز به انتظار «تغییر»ی بزرگ در روابط خود با کلیددار کاخ سفید نشسته است. در همین چارچوب، منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران در واکنش به تغییر دولت آمریکا گفته است: اگر آنها گذشته‌ها را جبران کنند، راه درستی در پیش بگیرند، خوی دشمنی و هژمونی را کنار بگذارند و سیاست‌های غلط را نفی کنند، با کسی دشمنی نداریم. معاون وزیر خارجه نیز اظهار کرده است که اگر اوباما به دنبال احیای روابط دو کشور است، به وعده‌های انتخاباتی‌اش عمل کند. حسن روحانی نیز ابراز امیدواری کرده است که اوباما به سیاست‌های اعلامی خود پایبند باشد.

این هم در حالی است که نتایج نظرسنجی‌های جدید نشان می‌دهد که اکثر مردم آمریکا خواستار تعامل و دیدار اوباما با مقام‌های ایران هستند. به گزارش ایسنا، وزیر امور خارجه در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری ملاک بررسی و ارزیابی رییس‌جمهور جدید آمریکا را عملکرد وی دانست.به گفته متکی، اوباما یا باید سیاست‌های بوش را در عمل ادامه دهد یا ادبیاتی متفاوت که در خاورمیانه پاسخی مشابه بوش خواهد داشت، ولی خیلی سریع‌تر، راه دیگر هم توجه به منافع ملی مردم آمریکا و صداقت با آنها است، اگرچه باور چنین انتخابی سخت است.

وی با توصیه به اوباما برای شناختن مردم درباره آینده روابط ایران و آمریکا گفت: آمریکایی‌ها در ۳۰سال گذشته جفای بزرگی را به ملت ایران کردند و آنچه ما در این مدت از آنها می‌شناسیم، مساله و مشکل‌سازی بوده است. وی افزود: اگر آنها گذشته‌ها را جبران کنند، راه درستی در پیش بگیرند، خوی دشمنی و هژمونی را کنار بگذارند و سیاست‌های غلط را نفی کنند ما با کسی دشمنی نداریم، اما واقعیت‌ها می‌گویند که ما نباید خوش‌بین باشیم؛ البته امیدواریم که بتوانند زوایایی از خوش‌‌بینی را به وجود بیاورند.معاون وزیر خارجه نیز گفته است دولت ایران انتظار دارد که اگر باراک اوباما به دنبال احیای روابط دو کشور است، به وعده‌های انتخاباتی‌اش عمل کند.مهدی صفری، معاون وزیر امور خارجه ایران که برای دیدار با مقامات اتحادیه اروپا و خاویر سولانا و گفت‌و‌گو درخصوص مسائل مربوط به انرژی به بروکسل سفر کرده است، اظهار کرد که ایران انتظار دارد باراک اوباما رییس‌جمهور جدید آمریکا در خصوص هر گونه مصالحه‌ای به دنبال «عدالت و انصاف» اقدام کند.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، صفری هشدار داد که ایران هیچ گونه پیش‌شرطی را برای انجام هر گونه مذاکرات نخواهد پذیرفت به ویژه اگر موضوع به برنامه‌ هسته‌ای ایران مربوط باشد.معاون وزیر امور خارجه ایران با اشاره به برنامه‌ هسته‌ای ایران گفت: این (برنامه) حق مشروع ماست که در حال ا نجام آن هستیم، ایران به تمامی شرایط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبند بوده است.تنش‌های میان واشنگتن و تهران در سال‌های اخیر بر سر برنامه‌ هسته‌ای ایران و ادعای آمریکا مبنی‌بر حمایت ایران از شبه‌نظامیان در عراق افزایش یافته است. صفری تاکید کرد که ایران می‌تواند تامین‌کننده خوبی برای انرژی اروپا باشد و هشدار داد که ایران وقتی موضوع به بها مربوط باشد با «هیچ‌کس رقابت نخواهد کرد.»در همین حال، حسن روحانی نماینده مقام معظم رهبری در شورای‌عالی امنیت ملی، مهم‌ترین مساله پیش روی اوباما را موضوع فلسطین و غزه دانست و افزود: آزمایش بزرگی پیش روی اوباما در مساله فلسطین و غزه است.

روحانی ابراز امیدواری کرد که اوباما به سیاست تغییر که در تبلیغات انتخاباتی خود مطرح کرده بود، پایبند باشد.روحانی ادامه داد: فکر می‌کنم سیاست مشت آهنین بوش بر کل منطقه با شکست قطعی روبه‌رو شده است و آمریکا ناچار است در سیاست خارجی خود تغییر اساسی انجام دهد. ما منتظر می‌مانیم که این تغییرات چگونه خواهد بود.

دبیر اسبق شورای‌عالی امنیت ملی درخصوص مواضع اوباما درباره پرونده هسته‌ای ایران نیز تصریح کرد: پرونده هسته‌ای از مواردی است که سیاست‌های بوش در آن با شکست مواجه شده است. آنها فکر می‌کردند با فشاری که به ایران می‌آورند ما از اهداف و مسیرمان عقب‌نشینی می‌کنیم، اما دیدند که در این مسیر تغییری در مواضع ما صورت نگرفت. وی گفت: اوباما در دوره تبلیغات انتخاباتی‌اش بر مذاکره مستقیم بدون پیش‌شرط با ایران تاکید کرد، شاید این مساله دریچه‌ای را برای موضوع هسته‌ای باز کند. از سوی دیگر، نتایج یک نظرسنجی جدید نشان داده است که اکثر مردم اروپا و آمریکا خواستار تعامل و دیدار رییس‌جمهوری جدید آمریکا با مقام‌های ایران هستند.به گزارش خبرگزاری مهر، نتایج نظرسنجی مرکز هریس که برای روزنامه فایننشال تایمز انجام شد، نشان داد که اکثر مردم انگلیس، فرانسه، ایتالیا، آلمان و اسپانیا خواستار آن هستند که شاهد نزدیکی «باراک اوباما» رییس‌جمهور جدید آمریکا با ایران باشند.

دست‌کم دو سوم از پرسش‌شوندگان در همه این پنج کشور اروپایی و همچنین آمریکا موافق بودند که اوباما باید با شخصیت‌های ارشد دولت ایران شخصا دیدار کند. این نظرسنجی همچنین نشان داد که مردم انگلیس، فرانسه، ایتالیا و آلمان معتقدند که دولت‌های آنها بدون توجه به درخواست‌هایی که احتمالا اوباما مطرح خواهد کرد، نباید نیروهای بیشتری را به افغانستان اعزام کنند.خبرگزاری رویترز نیز با اشاره به سیاست احتمالی رییس‌جمهور جدید آمریکا در قبال ایران، هر گونه توسل به زبان تهدید علیه ایران را مخرب دانست و بر تغییر آن تاکید کرد.رویترز در بیان سیاست‌های اوباما در قبال ایران می‌نویسد: اوباما ترجیح می‌دهد تا دیپلماسی خالی از احساسات یعنی یک دیپلماسی خشن را در قبال ایران در پیش بگیرد.