اولین نشست دولت و مجلس درباره بنزین

دنیای اقتصاد- مرجان توحیدی: روسای کمیسیون‌های تخصصی مجلس روز جمعه هفته گذشته در نشستی مشترک با دولت به بررسی تعیین قیمت بنزین در لایحه هدفمند شدن یارانه‌ها و انعکاس احتمالی آن در بودجه سال آتی پرداختند. و آن گونه که برخی نمایندگان گفتند جلسه مذکور بدون رسیدن به نتیجه خاص و تنها با ارائه گزارش دولت درباره تورم ناشی از بنزین لیتری ۴۰۰ تومان پایان گرفت. تعیین قیمت بنزین در لایحه هدفمند شدن یارانه‌ها و انعکاس آن در بودجه ۸۸ از آنجایی مهم به نظر می‌رسد که اساس لایحه هدفمند شدن یارانه‌ها و پرداخت نقدی یارانه که دولت بر آن اصرار دارد، بر مبنای آزادسازی حامل‌های انرژی و اصلاح قیمت‌ها است که یکی از مهم‌ترین حامل‌های انرژی بحث بنزین و تعیین قیمت آن است. از این‌رو بحث تعیین قیمت بنزین به نحوی که کمترین تبعات را به لحاظ تورم داشته باشد محل بحث مجلس و دولت بود. بر همین اساس نیز تمام روسای کمیسیون‌های تخصصی مجلس روز جمعه در نشستی مشترک با دولت به بررسی این مساله و سناریوهای طرفین در این‌باره پرداختند.

چرا که هرگونه افزایش قیمت بنزین با افزایش تورمی بیش از ۲۰درصد تورم موجود همراه است و مجلس در صدد راهکاری میانه است تا این افزایش تورم را به حداقل برساند. تبعات روانی این جهش قیمتی را که بازار معیشتی مردم را نیز در برمی‌گیرد کاهش دهد، هر چند که دولت این تورم و جهش قیمت را نمی‌پذیرد. به این ترتیب همین مباحث در جریان جلسه مذکور نیز ادامه یافته و بدون نتیجه نیز پایان گرفته است.

به طوری که حمیدرضا کاتوزیان، عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگوی خود با دنیای اقتصاد از گزارش‌های متناقض دولت درباره نرخ تورم در اثر آزادسازی حامل‌های انرژی گلایه کرد. به گفته محمدحسن فرهنگی، نایب‌رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس سناریورهای مختلفی از سوی دولت برای تعیین قیمت بنزین مطرح شده است که بر هیچ یک از این سناریوها نیز توافقی حاصل نشده است. فرهنگی به دنیای اقتصاد گفت که سناریوی اول، پیشنهاد فوب خلیج‌فارس و پیشنهاد دوم بنزین لیتری ۴۰۰تومان و پیشنهاد سوم بنزین بیشتر از ۴۰۰تومان یعنی ۶۰۰تومان است. به گفته فرهنگی هر کدام از این سناریوها علاوه بر افزایش نرخ تورم، تبعات و آثار روانی و جانبی هر کدام از سناریو‌ها در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی، حمل‌ونقل عمومی و ... ملموس خواهد بود.

در این میان، اما به گفته کاتوزیان تلاش دولت معطوف به بنزین لیتری ۴۰۰تومان به علاوه کاهش حجمی سهمیه بنزین است. رییس کمیسیون انرژی با اعلام این مطلب افزود که بنزین لیتری ۴۰۰تومان بنا به گزارشی که قبلا دولت به کمیسیون ویژه ارائه کرده بود، تورم ۴۵درصدی را در پی داشته که با احتساب تورم موجود یعنی ۲۰درصد محل تورم ناشی از بنزین لیتری ۴۰۰تومان، ۶۵درصد خواهد بود.

کاتوزیان در عین حال متذکر شد که این در حالی بود در جلسه مشترک دولت و مجلس، دولتی‌ها معتقد بودند که تورم ناشی از بنزین لیتری ۴۰۰تومان، ۱۶، ۱۷درصد و حتی کمتر خواهد بود و با در نظر گرفتن تورم موجود، در نهایت شاهد سی و چند درصد تورم خواهیم بود. کاتوزیان گفت که دولتی‌ها در توضیح این تغییر در محاسبه نرخ تورم متذکر شدند که لیست حامل‌های انرژی که بار اول به کمیسیون ویژه ارائه کرده بودند متفاوت از لیستی است که در جلسه مشترک درباره آ‌ن بحث کردند!

کاتوزیان با بیان اینکه تورم ۱۱ و ۱۲درصدی در صورت آزادسازی بنزین غیرواقعی است، خاطرنشان کرد: مساله این است که تخمین دولت درباره این تورم از روی مدل «داده و ستانده» و مدلی که برای جهش‌های کوچک قیمتی در نظر می‌گیرند، به دست آمده است. در حالی که این مدل برای جهش‌های بزرگ صحه‌گذاری نشده و نمی‌توان به آن اتکا کرد. به گفته کاتوزیان اگر قیمت بنزین از ۱۰۰تومان به ۴۰۰تومان برسد، این مدل برای تورم‌سنجی جواب نمی‌دهد.

از سوی دیگر غلام‌رضا مصباحی مقدم، رییس کمیسیون اقتصادی نیز در گفت‌وگوی خود با دنیای اقتصاد با اشاره به جلسه مشترک دولت و مجلس و تعیین قیمت بنزین گفت که بنزین لیتری ۴۰۰تومان به عنوان یک پیشنهاد مطرح است که با قیمت فوب خلیج‌فارس تفاوت دارد. به گفته مصباحی مقدم، فوب هم اکنون ۴۰۰تومان نبوده و حدود ۲۳۰ یا ۲۴۰تومان است و اگر چنین رقمی تصویب شود، مابه‌التفاوت فوب و لیتری ۴۰۰تومان به صورت مالیات از مصرف‌کنندگان بنزین گرفته خواهد شد.

مصباحی‌مقدم افزود که اگر چنین گزینه‌ای تصویب شود، ۴۰هزار میلیارد تومان درآمد نصیب دولت خواهد شد که اگر بنا به اصلاح قیمت‌ها باشد، دولت پیشنهاد داده است که ۶۰درصد این عدد برای پرداخت یارانه به هفت دهک متوسط و پایین درآمدی، ۲۵درصد آن برای تامین کسری بودجه ناشی از افزایش حامل‌های انرژی و ۱۵درصد آن نیز برای اصلاح سیستم‌های تولید و احتمالا ارائه یارانه تولیدی درنظر گرفته شود.

مصباحی‌مقدم اما متذکر شد که ولی مجلس در این‌باره پیش‌بینی روشنی نداشته و در این باره بحث خواهد کرد. مصباحی‌مقدم در عین حال گفت که صحبت از این است که اگر گزینه بنزین لیتری ۴۰۰تومان تصویب شود، تورم ۱۲درصدی را خواهیم داشت که با پایه تورمی امسال ۳۳درصد خواهد شد. به گفته رییس کمیسیون اقتصادی دولتی‌ها این افزایش قیمت‌ها را جهش قیمتی تلقی کردند که جهش‌ها قابلیت رفت و برگشت دارد و احتمال برگشت این جهش نیز باتوجه به کاهش مصرف، بهینه‌سازی تولید و این امکان که صرفه‌جویی انجام شود، وجود دارد. این درحالی است که پیشنهاد مجلس به گفته کاتوزیان درنظر گرفتن میانگین قیمت فوب خلیج‌فارس برای بنزین است، چرا که قیمت خوب شناور دارای نوسان است، براین اساس با درنظر گرفتن میانگین قیمت فوب می‌توان رقمی مثل ۲۶۰تومان را پیشنهاد داد که با احتساب ۲۰تومان هزینه حمل‌و‌نقل به قیمت بنزین لیتری ۲۸۰تومان برسیم.