درجریان سفر احمدی‌نژاد به استانبول
همسایه‌‌ها روابط خود را تقویت میکنند
دنیای اقتصاد- در آستانه سفر محمود احمدی‌نژاد، رییسجمهور ایران به ترکیه که قرار است امروز(پنجشنبه) آغاز شود، عبدا... گل، رییسجمهور ترکیه و رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور به همین دلیل از سوی محافل وابسته به غرب و همچنین از سوی رژیم اشغالگر قدس مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، اما آنکارا اعلام کرده که این سفر با توجه به مناقشه ایران و غرب بر سر برنامه هستهای ایران ضروری است. با این حال تحلیلگران می‌گویند، هدف از این سفر بیشتر تضمین روابط چند ساله دو کشور در زمانی است که تنش‌های جهانی افزایش یافته‌اند.
بنابر برنامه‌‌ریزی‌‌های انجام شده، احمدی‌نژاد ابتدا با رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه در دیداری دو ساعته در کاخ چیراگان درباره موضوعاتی مانند انرژی، گردشگری و روابط تجاری مذاکره میکنند و (فردا) جمعه نیز دور دوم مذاکراتشان برگزار می‌شود.
در همین رابطه وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با یک روزنامه چاپ ترکیه با اشاره به روابط تهران و آنکارا اعلام کرد: اردوغان ایران را خوب می‌شناسد، شفافیت و صراحت کشور ما را می‌داند و از اینکه ایران یک کشور صلح‌دوست است، اطلاع دارد.
منوچهر متکی در گفت‌وگو با روزنامه «صاباح» درباره دلیل سفر رییسجمهور ایران به استانبول گفت: از آن‌جایی که رییسجمهور ابتدا به چین و تاجیکستان خواهد رفت و عبدا... گل رییسجمهور ترکیه در آن زمان در استانبول است به همین دلیل مقام‌‌های دوطرف برای دیدار و مذاکره، استانبول را انتخاب کردند.
متکی افزود: هر دو طرف خواستار برگزاری این سفر قبل از ماه رمضان هستند و بر سر این موضوع توافق کردند.
وی با بیان اینکه خواهان گسترش روابط با ترکیه هستیم، گفت: بهبود روابط سیاسی و اقتصادی زمینه را برای بهبود همکاری امنیتی فراهم می‌کند.
وزیر امور خارجه ایران ادامه داد: چون دیدگاه هر دو طرف همسایه نسبت به ترور و تروریسم یکسان است، به همین دلیل راه را برای همکاری‌های امنیتی آسان‌تر می‌کند.
تلاش تهران برای گسترش روابط با ترکیه در حالی صورت می‌‌گیرد که دولت بوش با ابراز نارضایتی از سفر محمود احمدی‌نژاد به ترکیه اعلام کرده که به این سفر دید مثبتی ندارد.
واشنگتن سفر رییسجمهور ایران به ترکیه را تضعیف کننده اقدامات علیه تهران می‌داند، اسرائیل که متحد دیگر ترکیه است نیز از این سفر به شدت انتقاد کرده است. گل و اردوغان که هر دو از بنیانگذاران حزب اسلام گرای ترکیه هستند، برای تقویت جایگاه ترکیه در منطقه خاورمیانه تلاش کرده‌اند و در مقایسه با دولت‌های قبلی این کشور روابط بیشتری با همسایگانشان برقرار کرده‌اند.
با این حال برخی تحلیلگران سیاسی ترک نظیر چنگیز آکتار، استاد علوم سیاسی در دانشگاه Bahcehir در استانبول درباره اهمیت روابط ایران و ترکیه به رویترز گفته است: ترکیه همواره کوشیده است ایرانی‌ها را راضی نگه‌دارد و با آنها همکاری کند. این اقدام بسیار حساس در جهت برقراری توازن است که ادامه خواهد یافت.
به عقیده وی، مهمترین وجه این سفر توافق گازی با ایران و نه برنامه هستهای است؛ زیرا ترکیه نفوذ اندکی در این مساله دارد. ترکیه و ایران از زمان انعقاد معاهده صلح ١٦٣٩ تاکنون با یکدیگر مرز مشترک دارند.
ساهین آلپی، ستون‌نویس روزنامه زمان نوشت که حفظ روابط ترکیه با ایران برای ثبات داخلی ترکیه و نیز نیازهای انرژی این کشور حائز اهمیت است.
ترکیه که صنایعش رو به گسترش است برای رفع تشنگی به واردات نفت و گاز وابسته است. ایران پس از روسیه دومین تامین‌کننده بزرگ گاز ترکیه است.
تجارت دوجانبه ایران و ترکیه در نیمه اول سال ٢٠٠٨ به پنج میلیارد دلار رسید و ترکیه متعهد شده است در بخش تولید گاز ایران ٥/٣ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند.
آنکارا و تهران یادداشت تفاهمی‌‌را امضا کرده‌اند، اما هنوز توافق جامعی درمورد سرمایه گذاری در حوزه گازی پارس جنوبی ایران امضا نکرده‌اند و احتمال دارد که بخشی از این توافق روز پنجشنبه به امضای دو طرف برسد. ترکیه همچنین یک مسیر ترانزیت مهم برای انتقال کالا میان اتحادیه اروپا و ایران است.
ترکیه به طور رسمی‌‌کشوری سکولار است، اما اغلب جمعیت آن مسلمان هستند.
گزارش‌‌های خبری مبنی بر اینکه احمدی‌نژاد تمایلی به دیدار از مقبره مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار ترکیه ندارد، ناراحتی‌هایی به همراه داشت. براساس پروتکل، سران کشورهای خارجی از این مقبره دیدن میکنند. رسانه‌های ترک نوشتند که گل این دیدار را به استانبول منتقل کرده است تا از چنین اقدام ناراحت کننده‌ای جلوگیری کند.
براساس این گزارش، در حالی که دو کشور گهگاه در روابط‌شان دچار تنش‌هایی بوده‌اند، اما هر دو به خوبی تشخیص داده‌اند که دارای منافع دوجانبه‌اند.
اسرائیل هفته گذشته ضمن انتقاد از سفر احمدی‌نژاد به ترکیه در بیانیه‌ای اعلام کرد این زمان مناسبی برای دعوت ترکیه از احمدی‌نژاد نیست.
براساس گزارش خبرگزاری فرانسه، آنکارا که عضو ناتو و کاندیدای عضویت در اتحادیه اروپا است، میگوید که گفت‌وگوی نزدیکش با غرب و تهران می‌تواند در رسیدن به راه حل صلح‌آمیز مساله هستهای ایران کمک کند.
علی باباجان، وزیر امور خارجه ترکیه ماه گذشته گفت که پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان که برای رسیدن به توافق با ایران تلاش میکنند کمک ترکیه را خواستار شده‌اند.
وی گفت که اگرچه ترکیه ماموریتی برای میانجی‌گری به‌صورت رسمی ندارد، اما نقش تسهیل کننده مذاکرات را به عهده داشته است.
ترکیه میگوید که ایران حق دارد به برق هستهای با اهداف صلح‌آمیز دسترسی داشته باشد، اما با تسلیحات هستهای در منطقه مخالف است.
ارسال نظر