مسائل تجارت، محور مذاکرات مقام‌های الجزایری در تهران

دنیای اقتصاد- عبدالعزیز بوتفلیقه، رییس‌جمهور الجزایر به همراه ۵ نفر از وزیران کابینه‌اش وارد تهران شد تا درباره گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی با مقام‌های ایرانی گفت‌و‌گو کند. بوتفلیقه که صبح امروز (دوشنبه) در نهاد ریاست‌جمهوری مورد استقبال رسمی‌مقام‌های ایرانی قرار می‌گیرد قرار است در سفر سه روزه خود علاوه بر دیدار با مقام معظم رهبری با محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور، علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی، منوچهر متکی وزیر امور خارجه و جمعی از مقامات عالیرتبه کشورمان ملاقات و گفت‌وگو کند.

سفر بوتفلیقه در پاسخ به سفر سال گذشته محمود احمدی‌نژاد به الجزایر صورت می‌گیرد و دو طرف امیدوارند به موازات گسترش مراودات دیپلماتیک، منافع اقتصادی ناشی از این مراودات را نیز افزایش دهند.

برخی تحلیل‌گران می‌گویند ایران و الجزایر به دلیل واقع شدن در ۲ قاره آسیا و آفریقا و موقعیت استراتژیک آنها به دلیل قرار گرفتن در ۲ منطقه مهم خلیج‌فارس و مدیترانه از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای ارتقای مناسبات و ایفای نقش کلیدی در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردارند.

در همین حال ثمره‌هاشمی مشاور ارشد رییس‌جمهور دیروز (یکشنبه) در پاسخ به پرسشی درباره سفر رییس‌جمهور الجزایر به ایران گفت: روابط ما با الجزایر قوی است و بعد از سفر سال گذشته رییس‌جمهور به این کشور، قراردادهای مهمی بین دو کشور از جمله در حوزه صنعت، تولید خودرو و سرمایه‌گذاری در بخش صنعت منعقد شد و الجزایر نیز کشوری بزرگ و یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده گاز و دارای تاریخ مبارزاتی نیز هست. ثمره‌هاشمی‌ ادامه داد: آقای بوتفلیقه رییس‌جمهور الجزایر به توسعه روابط دو کشور علاقه‌مند است و دکتر احمدی‌نژاد و ایران نیز علاقه‌مندند این روابط گسترش یابد؛ زیرا موجب گسترش صلح و امنیت، توسعه و عدالت و اتخاذ مواضع مشترک در امور مختلف می‌شود. استقبال ایران از گسترش مناسبات با الجزایر در حالی صورت می‌گیرد که ترکیب هیات همراهان رییس‌جمهوری الجزایر شامل وزیران امور خارجه، انرژی معادن، آموزش عالی، مسکن و بهداشت می‌شود و این امر نشان می‌دهد مسائل اقتصادی، محور مذاکرات فعلی ایران و الجزایر است. در همین زمینه ،حسین عبدی ابیانه سفیر ایران در الجزایر نیز با اشاره به دستور کار مذاکرات هیات الجزایری در تهران گفت: یکسری اسناد در کمیسیون مشترک دو کشور نهایی شده و در سفر «عبدالعزیز بوتفلیقه» رییس‌جمهور الجزایر به تهران به امضای نهایی خواهد رسید. وی همچنین اظهار کرد: قرار است موافقتنامه‌های اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و موافقتنامه همکاری‌های گمرکی در سفر عبدالعزیز بوتفلیقه به تهران به امضا برسد.بر اساس گزارش‌ها، روابط تجاری ایران و الجزایر در حال حاضر در حد مطلوبی نیست و هم‌اکنون میزان صادرات ایران به الجزایر بالغ بر ۲۳‌میلیون دلار است.تاکنون سه دور کمیسیون مشترک اقتصادی بین دو کشور برگزار شده و بیش از ۳۰ موافقتنامه و یادداشت تفاهم همکاری در زمینه‌های مختلف سیاسی،‌ فرهنگی، اقتصادی و پارلمانی بین دو کشور به امضاء رسیده است. از طرف دیگر دو کشور در سازمان کشورهای تولید کننده نفت (اوپک) عضویت دارند که این مساله خود می‌تواند عاملی برای گسترش روزافزون و بیش از پیش روابط ایران و الجزایر باشد. بر همین اساس به نظر می‌رسد ظرفیت‌های همکاری دو کشور در زمینه‌های نفت و گاز از جمله مواردی است که می‌تواند در سفر بوتفلیقه به تهران مورد تاکید قرار گیرد؛ چرا که دورنمای مطلوبی از آن به چشم می‌رسد.

بوتفلیقه همچنین از پیشنهاد تشکیل اوپک گازی که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد، استقبال به عمل آورده و همین مساله نشان می‌دهد نمای مثبتی از همکاری‌های دو کشور در زمینه انرژی وجود دارد.

منحنی روابط سیاسی

روابط سیاسی ایران و الجزایر نیز طی ۴۰ سال گذشته فراز و نشیب‌های فراوانی را تجربه کرده است.

الجزایر قبل از انقلاب و در دهه ۷۰ میلادی در حل اختلافات بین ایران و عراق نقش مهمی را ایفا کرد به نحوی که با میانجیگری «هواری بومدین» رییس‌جمهور این کشور عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر پا به عرصه وجود نهاد و به مناقشات چند ساله ایران و عراق پایان داد، اگر چه صدام حسین در سال ۱۹۸۰ به طور یک‌جانبه اقدام به لغو این عهدنامه کرد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران روابط تهران و الجزایر از وضعیت خوبی برخوردار بود و این کشور برای دومین بار در حل بحران اشغال لانه جاسوسی آمریکا بین ایران و ایالات متحده نقش مهمی ایفا کرد که با امضای موافقتنامه الجزایر این بحران نیز خاتمه یافت.اما به علت شرایط خاص حاکم بر الجزایر در سال ۱۳۶۹ و به دنبال متهم کردن‌جمهوری اسلامی ایران به حمایت از اسلام‌گرایان و دخالت در امور داخلی آن کشور، روابط سیاسی دو کشور از سال ۱۳۷۲ به طور یک‌جانبه از سوی دولت الجزایر قطع شد با این حال از سال ۱۳۷۶ با برگزاری کنفرانس سران اسلامی در تهران روابط عادی دو کشور از سر گرفته شد و با انتخاب بوتفلیقه در سال ۱۳۷۸ به ریاست‌جمهوری این کشور و اعزام نمایندگانی از الجزایر، روند بهبود روابط با ایران توسط الجزایر دنبال شد.

در پی گسترش مناسبات سیاسی دو کشور، عبدالعزیز بوتفلیقه رییس‌جمهور الجزایر در سال ۱۳۸۲ سفری به تهران داشت و سید محمد خاتمی نیز یک سال بعد به الجزیره سفر کرد.

پس از روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد نیز سیاست تقویت همکاری‌ها با الجزایر ادامه یافت و رییس‌جمهوری ایران مرداد ماه سال گذشته (۱۳۸۶) سفری رسمی به الجزیره پایتخت الجزایر داشت. یکی از علل اصلی تقویت مناسبات سیاسی ایران و الجزایر در سال‌های اخیر، حمایت الجزایر از حق ‌جمهوری اسلامی ایران برای دستیابی به تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌‌ای بوده است.

مقام‌های‌ جمهوری اسلامی‌ همچنین معتقدند که الجزیره و تهران به دلیل اشتراکات عمده به ویژه داشتن دیدگاه مشترک در مورد مسائل جهان اسلام و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و از جمله همسویی مواضع در قبال ملت فلسطین و محکوم کردن جنایات اسرائیل می‌توانند نقش مهمی را در راستای منافع جهان اسلام ایفا کنند.