دنیای اقتصاد - در حالی که اتحادیه اروپایی از روز جمعه تحریم‌های مالی جدیدی را علیه ایران به اجرا گذاشته است و قدرت‌های بزرگ نیز اعمال تحریم‌های بیشتری را علیه کشورمان در خارج از چارچوب سازمان ملل پیگیری می‌کنند، کارشناسان امور بین‌الملل اذعان می‌کنند که تحریم‌های بیشتر به دلیل پتانسیل‌های اقتصادی ایران، نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت. در همین حال نیکلا سارکوزی، رییس‌جمهور فرانسه در سفر به پکن تلاش کرد چین را برای کمک به اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران متقاعد کند.

وی با طرح اتهام‌های واهی مانند این که ما برای متقاعد کردن ایران به نداشتن بمب اتمی و برای رای دادن به تحریم‌ها علیه ایران به چین نیاز داریم، افزود: چینی‌ها عضو دائم شورای امنیت هستند؛ ما برای اعمال فشار به سودان برای متوقف کردن فجایع دارفور نیز به چین نیاز داریم.

یک مقام انگلیسی نیز اعتراف کرد که رسیدن به توافق برای تحریم‌های جدید بین‌المللی علیه ایران کار مشکلی خواهد بود و به گفته وی، انگلیس و دیگر کشورهای طرف مذاکرات هسته‌ای با ایران از تلاش برای اعمال تدابیر جدید در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران خبر می‌دهند.

دیپلمات‌های گروه سه کشور اروپایی به علاوه سه، متشکل از آلمان، فرانسه، انگلیس و روسیه، چین و آمریکا انتظار دارند مذاکرات مفصل در این باره را در پاییز سال جاری آغاز کنند و این درحالی است که بر اساس گزارش شبکه تلویزیونی ایندیپندنت، یک مقام عالی‌رتبه انگلیسی اذعان کرد: رسیدن به توافق درباره متنی مشترک برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران، بعید به نظر می‌رسد که کاری ساده باشد.

او افزود: هیچ تردیدی ندارم که مانند گذشته رسیدن به توافق درباره متن تحریم‌های سرسختانه شورای امنیت علیه ایران کاری مشکل خواهد بود.

با وجود این، مقام انگلیسی یاد شده گفت که آمریکا، فرانسه و انگلیس در تلاشند تحریم‌های بیشتری را خارج از چارچوب سازمان ملل علیه تهران اعمال کنند.

در عین حال بیشتر کارشناسان بین‌المللی معتقدند به دلیل پتانسیل‌های اقتصادی ایران، اعمال هرگونه تحریم اقتصادی علیه ایران نتیجه‌ای در بر نداشته و این کشورهای تحریم‌کننده هستند که متضرر می‌شوند.

گوردون براون نخست وزیر بریتانیا اواسط ژوئن گفته بود که اتحادیه اروپایی به زودی فاز تازه‌ای از تحریم‌ها بر نفت و گاز ایران را آغاز خواهد کرد.

اما اتحادیه اروپایی در تدابیر تازه‌ای که روز جمعه به اجرا گذاشت، بخش نفت و گاز ایران را هدف نمی‌گیرد.

به هرحال بریتانیا به‌تازگی بار دیگر گزینه تحریم بخش نفت و گاز ایران را بدون اشاره به اتحادیه اروپایی مطرح کرد.

یک سخنگوی براون روز ۲۱ ژوئیه گفت که نخست وزیر بریتانیا «تحریم‌های وسیع‌تر بر بخش نفت و گاز» ایران را مردود نمی‌داند.

خبرگزاری فرانسه همان زمان به نقل از «منابعی» نوشت که این تحریم‌ها می‌تواند قطعات یدکی تاسیسات محدود پالایشی ایران را شامل شود.

اتحادیه اروپایی پیش‌تر تحریم‌های مندرج در قطعنامه مصوب ماه مارس شورای امنیت را به اجرا گذاشته است؛ از این رو، تصمیم روز جمعه این اتحادیه شامل تحریم‌هایی افزون بر موارد پیش‌بینی شده در این قطعنامه است.

تحریم‌های اضافی شامل دستور به نهادهای مالی کشورهای عضو اتحادیه برای «احتیاط» در قبول تعهدات جدید در زمینه حمایت مالی از مبادلات تجاری با ایران از جمله در زمینه اعطای اعتبار، ضمانت و بیمه صادراتی به ایران است.

به نیروهای نظامی و انتظامی، از جمله نیروی دریایی این کشورها نیز اجازه بازرسی محمولات زمینی، هوایی و دریایی به مقصد ایران داده شده است.

در این زمینه به خصوص توجه به محموله‌هایی که توسط بخش حمل بار هواپیمایی ملی ایران (ایران ایر کارگو) و شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی حمل می‌شود، مورد تاکید قرار گرفته است.

کشورهای اتحادیه اروپایی همچنین ملزم شده‌اند، ارتباط موسسات مالی خود را با نهادهای مالی جمهوری اسلامی، به‌خصوص بانک صادرات ایران به دقت زیر نظر داشته باشند.

رویترز نیز با اعلام این که آمریکا و متحدانش برای اعمال چهارمین دور از تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تلاش می‌کنند، گزارش داد: اما مذاکرات در این زمینه به ماه‌ها زمان نیاز دارد؛ زیرا روسیه و چین به سختی برای به تاخیر انداختن و ملایم کردن هر گونه اقدام جدید علیه ایران کار می‌کنند.

مقام‌های آمریکا و انگلیس روز چهارشنبه ادعا کردند: شش قدرت جهانی توافق کرده‌اند تا تحریم‌های جدیدی را پس از آن که تهران یک بار دیگر از تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم خودداری کرد، علیه تهران اعمال کنند.

با این حال تحلیل‌گران و دیپلمات‌های شورای امنیت سازمان ملل گفتند: تصویب چهارمین قطعنامه تحریم علیه ایران آسان نخواهد بود. با توجه به انتخابات آمریکا در ماه نوامبر اگر قطعنامه‌ای جدید دنبال شود احتمالا رای‌گیری شورای امنیت در این باره در زمان روی کار آمدن رییس‌جمهور جدید آمریکا خواهد بود. تحلیل‌گران همچنین انتظار دارند که این قطعنامه، قطعنامه ملایمی ‌باشد و صنایع نفت و گاز ایران نیز همچنان از فهرست تحریم‌ها بیرون خواهند بود. ری تاکیه، کارشناس مسائل خاورمیانه در شورای روابط خارجی آمریکا در این باره گفت که مذاکرات در این باره طولانی و زمان‌بر خواهد بود، زیرا روسیه و چین که هر دو از دارندگان حق وتو در شورای امنیت هستند، به دنبال ملایم کردن اقدام‌ها علیه ایران هستند.

وی افزود: فکر نمی‌کنم تحریم‌ها چندان تشدید شود و احتمالا فقط نام چند شرکت و فرد جدید به فهرست اضافه می‌شود.

مذاکرات با این روند می‌تواند خبر خوبی برای آنهایی باشد که به قیمت‌های پایین نفت امیدوارند.برخی تحلیل‌گران و دیپلمات‌ها هم می‌گویند که روند آرام مذاکرات و تحریم‌های ضعیف می‌تواند پیامی‌غلط را به رژیم صهیونیستی بفرستد که تنها دارنده زرادخانه اتمی‌در منطقه است و ایران هسته‌ای را تهدیدی برای موجودیتش می‌داند و ممکن است این طور تصمیم بگیرد که دیپلماسی شکست خورده است.

تهران اتهام‌های غرب را مبنی بر این که به دنبال تولید سلاح هسته‌ای است، رد می‌کند و می‌گوید که برنامه هسته‌ای را با هدف تولید انرژی دنبال می‌کند.

جورج پرکودیچ،کارشناس منع اشاعه در بنیاد صلح کارنگی گفت که مشکل آهسته حرکت کردن در مسیر تحریم‌های بیشتر این است که به تهران برای توسعه فن‌آوری هسته‌ای زمان بیشتری می‌دهد. هر چه بیشتر منتظر شوند ایران بیشتر غنی‌سازی می‌کند.

وزیران امور خارجه شش کشور قرار است در ماه سپتامبر در حاشیه مجمع عمومی‌سازمان ملل با یکدیگر ملاقات کنند. تحلیل‌گران می‌گویند که اگر آنها با تحریم‌ها موافقت کنند، دست کم تهیه یک پیش‌نویس خود به یک ماه زمان نیاز دارد.

با این حال برخی تردید دارند که حتی تحریم‌های سرسختانه بتواند مانع قصد ایران برای دستیابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای شود.

این در حالی است که روزنامه آمریکایی بوستون گلوب در گزارشی با اشاره به اعتقاد روسیه و چین به ناکارآمد بودن تحریم‌ها نوشت که مسکو و پکن مخالف تحریم‌های جدید علیه ایران هستند.

این روزنامه در شماره دیروز خود نوشت: ایران پیشنهاد اخیر کشورهای غربی (تعلیق در برابر تعلیق) را نپذیرفت. نهادهای اطلاعاتی معتقدند که ایران به زودی به «نقطه غیرقابل بازگشت» در دانش هسته‌ای خواهد رسید. البته این موضوع شایعاتی را درباره حمله احتمالی به ایران به راه انداخت.

بر اساس این گزارش، در این شرایط شاید تصور بر این باشد که جامعه بین‌الملل هر کاری را انجام خواهد داد تا ایران را متقاعد به مصالحه و سازش کند، اما چین و روسیه، دو کشور قدرتمند رسما مخالف تحریم‌های شدیدتر علیه ایران هستند و معتقدند که این تحریم‌ها کارآمد و موثر نیستند. به نوشته این روزنامه، چین و روسیه بر این باورند که تحریم و محدود کردن فعالیت‌های تجاری ایران نمی‌تواند این کشور را از ادامه فعالیت‌های هسته‌ای‌اش منصرف کند.

این گزارش افزود: در حالی که شرکت‌های اروپایی تحت تحریم‌های اتحادیه اروپایی سرمایه‌گذاری‌های خود را در ایران کاهش می‌دهند، شرکت‌های روسی و چینی جایگزین آنها می‌شوند. با این اقدام تحریم‌های ایران به نتیجه نرسیده و فقط سودهای از دست رفته کشورهای اروپایی در ایران به جیب چینی‌ها و روس‌ها می‌روند.

بوستن گلوب نوشت: بهار گذشته، شرکت نفت دولتی چین اعلام کرد که قصد دارد قرارداد ۷۰‌میلیارد دلاری را با ایران در زمینه خرید گاز طبیعی مایع و توسعه میدان نفتی «یادآوران»، واقع در جنوب غربی ایران منعقد کند.

در بخشی از این گزارش همچنین آمده است: تهران به اسرائیل و آمریکا هشدار داده است که در صورت حمله احتمالی به ایران، دشمنان خود را به آتش خواهد کشید. این کشور همچنین به تازگی موشک‌هایی را آزمایش کرد که برد آنها حتی تا اسرائیل و شرق اروپا می‌رسد.

این روزنامه آمریکایی همچنین نوشت: حمله نظامی‌به ایران عواقب فاجعه‌باری در پی خواهد داشت که در آن اسرائیل خرد خواهد شد.

در همین حال روزنامه آمریکایی لس‌آنجلس‌تایمز نیز در گزارشی با اشاره به وجود تفرقه و اختلاف در بین اعضای شورای امنیت برای نحوه برخورد با ایران نوشت که تصویب تحریم‌های جدید علیه تهران در شورا روندی بسیار سخت و چالش‌برانگیز خواهد داشت.

از سوی دیگر، یک تحلیل‌گر آلمانی گفت که ایران به عنوان یکی از امضا‌کنندگان پیمان ان‌.پی‌.تی حق استفاده از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز را دارد. پیتر فیلیپ، تحلیل‌گر آلمانی در مقاله‌ای در پایگاه خبری دویچه وله نوشت: آمریکا به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل جامعه بین‌المللی را برای اعمال تحریم‌های جدید و شدیدتری علیه ایران تحریک می‌کند. هشدار آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که طبق آن آلمان تمایل به جلوگیری از روابط اقتصادی با ایران دارد، بسیار کم مورد استقبال دیگر مقام‌های این کشور قرار گرفت. در عوض این مقام‌ها اظهار داشتند که با اعمال تحریم‌های شدیدتر موقعیت اقتصادی خود را به عنوان مهم‌ترین شریک تجاری ایران از دست خواهند داد.

البرادعی: تحریم جدید مشکلی را حل نمی‌کند

مدیر‌‌کل سازمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به موضوع تشدید تحریم‌ها علیه ایران گفت: فکر می‌کنم تحریم جدید علیه ایران، مشکلی از مشکلات موجود را حل نمی‌کند. به گزارش خبرگزاری فارس، محمد البرادعی افزود: باید وارد مذاکره درباره موضوع امنیت خاورمیانه شد، چون موضوع ایران مرتبط با مشکلاتی دیگ ر مثل مشکل فلسطین، عراق و لبنان است. البرادعی با اشاره به‌طرح اتهام‌های برخی کشورهای غربی مبنی بر‌اینکه ایران تلاش می‌کند تا برنامه نظامی هسته‌ای در پیش بگیرد، تاکید کرد: برای این‌که ایران بتواند چنین کاری بکند، باید ابتدا از معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان.پی.تی) خارج شود. چون تا زمانی که تحت نظارت آژانس باشد، تهران نمی‌تواند با درجه بالا به غنی‌سازی اورانیوم بپردازد.