«جی‌.ام.کوتزی» نویسنده آفریقایی برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۰۳، به ترجمه بدون اجازه آثارش در ایران به شدت اعتراض کرد.

«جی‌.ام.کوتزی» نویسنده ۶۸ ساله رمان «در انتظار بربرها»، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، خبر انتشار آثارش در ایران را برای اولین بار شنید و گفت: اینکه نویسنده‌ای در دنیا خواهان رعایت کپی‌رایت برای آثارش باشد، تنها به خاطر پول نیست و حتی گاهی اصلا پول مطرح نیست.

اعتراض «کوتزی» در حالی است که تاکنون نزدیک به ۱۷ جلد از کتاب‌های وی در ایران ترجمه و منتشر شده‌اند که گاه بعضی از آنها با ترجمه‌های متعددی وارد بازار کتاب ایران شده‌اند.

در این میان، تا به حال، ۱۴ ناشر ایرانی آثار این نویسنده برنده نوبل ادبیات را منتشر کرده‌اند. رمان «در انتظار بربرها» در بین این هفده جلد کتاب، به تنهایی با چهار ترجمه منتشر شده است.

«کوتزی» گفت: بسیاری از نویسندگان دنیا شرایط سخت مالی بعضی از ناشران دنیا را می‌فهمند و هر نویسنده‌ای در دنیا از ترجمه آثارش به دیگر زبان‌ها خوشحال می‌شود، اما وقتی این کار بدون اجازه نویسنده اثر باشد، به معنای توهین به نویسنده است. «کوتزی» اضافه کرد: اما وقتی اثری بدون اجازه نویسنده آن و توسط مترجم‌های آماتور و کم‌سابقه منتشر شود و بدون اجازه صاحب حق فروخته شود، تنها و تنها موجب ناراحتی شدید نویسنده آن می‌شود.

همچنین مدیر برنامه «جی‌.ام.کوتزی» نیز به این نکته اشاره کرد که تا به حال قرارداد‌های صوری زیادی را با ناشران مصری برای انتشار و ترجمه آثار «کوتزی» در این کشور منعقد کرده است؛ اما تعجب می‌کند که با دسترسی عمومی مردم دنیا به اینترنت و همچنین معلوم بودن ناشر هر نویسنده چرا ناشران ایرانی به انتشار بدون اجازه آثار در ایران ادامه می‌دهند.

وی همین‌طور در ادامه گفت: اگر موضوع بیست یا سی سال پیش از این مطرح می‌شد و آن موقع اینترنت و اطلاعات به اندازه امروز در دسترس نبود، شاید من این‌قدرها تعجب نمی‌کردم، اما مگر امروز در ایران اینترنت نیست؟

وی همچنین گفت کاملا حاضر است با ناشرانی که با اجازه نویسنده قصد انتشار کتابی را دارند همکاری کند و حتی بدون پرداخت هزینه‌ای با آنها قرارداد منعقد کند. چند ماه پیش از این نیز «جان بارت» در بیانیه‌ای به انتشار بدون اجازه رمانش در ایران اعتراض کرد و از ناشران ایرانی خواست تا کپی‌رایت را رعایت کنند. تجربه نشان داده که در اغلب موارد ناشر و نویسنده خارجی با درک شرایط مالی کتاب در ایران حاضر به انعقاد قرارداد با طرف ایرانی شده است، اما در اغلب این قراردادها نویسنده از حق مالی خود می‌گذرد و بدون هیچ مبلغی، اجازه را به ناشر ایرانی می‌دهد. با این شرایط، سهل‌انگاری ناشران و مترجمان ایرانی در برقراری ارتباط با ناشران و نویسندگان خارجی برای کسب اجازه، اعتراضات زیادی را به همراه داشته و موجب بی‌اعتمادی روزافزون نویسندگان دنیا به مترجمان و ناشران ایرانی شده است.