درباره طرح تحول اقتصادی - ۳۰ تیر ۸۷
دکتر اسحاق جهانگیری
۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۶ بود که آقای رییس‌جمهور از طرح تحول اقتصادی خبر داد و گفت: جزئیات آن را با شهروندان در میان می‌گذارد. این وعده ایشان روز ۴ تیر ماه ۱۳۸۷ محقق شد و آقای احمدی‌نژاد با حضور در تلویزیون ایران جزئیات طرح تحول اقتصادی مورد نظر خویش را در پرسش و پاسخ با مشاور اطلاع‌رسانی خویش بیان کرد. من نیز از جمله کسانی بودم که سخنان وی را با دقت شنیدم.

زمانی که تصمیم گرفتم مطلب حاضر را بنویسم، بار دیگر آنچه را رییس‌جمهور گفته بود، به صورت مکتوب از سایت نهاد ریاست‌جمهوری مطالعه کردم. تا زمان نوشتن این یادداشت نقدهای مطرح شده را نیز از طریق روزنامه‌ها خوانده‌ام.
برخی از صاحب‌نظران و منتقدان به صورتی ساده و شکلی به گفته‌های آقای احمدی‌نژاد پرداخته و نکاتی را یادآور شده‌اند. تغییر لحن و ادبیات ایشان، توجه بیشتر به اصول علم اقتصاد، پذیرش برخی تصمیم‌های نادرست از سوی وی، اجتناب از تخطئه و مخدوش کردن فعالیت دولت‌های گذشته از جمله نکات مورد توجه منتقدان بود. این مسائل اگرچه درجای خود ارزشمند است، اما واقعیت این است که بیشتر در سطح و شکل باقی مانده و به ژرفای آنچه رییس‌جمهوری در سخنانش یادآور شد، پرداخته نشده است و به نظر می‌رسد باید در این باره به صورت جدی‌تر نوشت و گفت و نقد کرد.
پس از آنکه آقای احمدی‌نژاد در یک گفت‌و‌گوی غیرچالشی و آرام جزئیات تحول اقتصادی را بیان کرد، انتظار کارشناسان و اقتصاددانان این بود که مسوولان ارشد اقتصادی کابینه مثل معاون اول رییس‌جمهور، جانشین رییس سازمان منحله مدیریت و برنامه‌ریزی، سرپرست وزارت اقتصاد و رییس کل بانک‌مرکزی و سایر مسوولان اقتصادی دولت با برپایی سخنرانی در جمع فعالان و کارشناسان اقتصادی به صورت دقیق‌تر در این باره بحث می‌کردند. ابهام‌هایی که در سخنان رییس‌جمهور درباره طرح تحول اقتصادی وجود داشت، می‌توانست از این راه برطرف شود که متاسفانه این کار به ویژه با حضور منتقدان صورت نگرفت.
به این ترتیب برای نقد آنچه به عنوان طرح تحول اقتصادی مطرح شده، ناگزیر به سخنان آقای احمدی‌نژاد که از تلویزیون پخش شد، متمرکز خواهیم شد.
اساس آنچه را که آقای رییس‌جمهور در تلویزیون گفت و مورد توجه قرارداد، می‌توان به دو محور کلی تقسیم کرد. یک بخش از صحبت‌های وی، طرح مشکلات اقتصاد ایران بود که 13 مشکل را فهرست کرد. بخش دوم سخنان نیز ارائه راهکارها در 7 محور بود که می‌توان آنها را در جدول تهیه شده خلاصه کرد. افرادی که با اقتصاد ایران آشنایی دارند، ضمن تایید مشکلات مذکور موارد مهم دیگری می‌شناسند که نسبت به برخی از موارد ذکر شده مهم‌تر و ریشه‌ای‌تر هستند. ولی فعلا قرار است در چارچوب سخنان آقای رییس‌جمهور مطالبی ارائه کنیم. اقتصاددانان، کارشناسان و مدیران و فعالان اقتصادی که با ماهیت اقتصاد ایران آشنایی دارند، ضمن پذیرش و تایید 13 مشکل شمارش شده توسط آقای رییس‌جمهور، معتقدند اقتصاد ایران با تنگناهای ریشه‌ای‌تر و مهم‌تر از 13 موضوع یاد شده دست به گریبان است که از دید دولت و رییس‌جمهور دور مانده است. با توجه به اینکه نوشته حاضر قصد دارد در چارچوب بحث‌های مطرح شده توسط بالاترین مقام اجرایی بماند، از پرداختن به مشکلات دیگر اجتناب خواهد کرد.
ادامه دارد