تشدید شکاف در گروه 1+5
دنیای اقتصاد - خاویر سولانا و سعید جلیلی ۲۹ تیر ماه در ژنو مذاکرات ایران و ۱+۵ را از سر می‌گیرند. به‌گفته سخنگوی دبیر‌خانه‌ شورای عالی امنیت ملی، سفر جلیلی به ژنو در پی استقبال گروه ۱ + ۵ از ادامه مذاکرات ایران با اروپا به دعوت سولانا، انجام می‌شود.

درپی آزمایش‌های موشکی ایران و استمرار مواضع دوگانه واشنگتن صورت گرفت
شکاف در گروه ۱+۵
مجید اعزازی - درشرایطی که آمریکا تلاش دارد با بازنمایی توان دفاعی ایران به مثابه نیرویی ویرانگر برای اروپا، استقرار سپر موشکی خود در کشورهای چک و لهستان را مشروعیت بخشد، روسیه با انتشار بیانیه‌ای صریح، از مقابله نظامی با این سامانه موشکی سخن به میان آورد. در این میان، به نظر می‌رسد به اندازه وحدت نظر هشت کشور صنعتی که در بیانیه پایانی آخرین اجلاس آنان در ژاپن تجلی یافت، مبنی بر‌این‌که ایران باید غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق کند؛ مواضع این کشورها در شرایط واقعی و نه تبلیغاتی واحد نیست، چه آن‌که درپی آزمایش نوع جدیدی از موشک شهاب 3 واکنش کشورهای 1+5 که به طور مستقیم در پرونده هسته‌ای ایران دخیل‌اند و بیشترین اعضای تشکیل دهنده گروه هشت نیز هستند، متفاوت است. طی روزهای گذشته، اگرچه سران کشورهای 1+5 به طور مستقیم واکنشی درقبال آزمایش‌های موشکی ایران از خود نشان نداده‌اند، اما وزرای خارجه و سخنگو‌های آنان مواضع کشورهای خود را آشکار کرده‌اند. مواضع آمریکا همچون‌ ماه‌های گذشته، دوگانه و دوپهلو ارزیابی می‌شوند. از سویی کاخ سفید بر راه حل‌های دیپلماتیک پای می‌فشارد و از سوی دیگر وزیر امور خارجه این کشور از آزمایش موشک‌های ایرانی به‌عنوان «تهدید تهران» یاد می‌کند. در همین حال، کشورهای چین، روسیه، انگلیس و فرانسه و همچنین دبیرکل سازمان ملل نیز خواستار پیگیری مذاکرات میان ایران و غرب شده‌اند. نکته جالب اما سکوت معنادار آلمان تاکنون بوده است. به ویژه آن‌که آنگلا مرکل صدراعظم آلمان هفته گذشته و در حاشیه اجلاس کشورهای گروه هشت در ژاپن از پاسخ به سوالات خبرنگاران که نظر وی را درباره پرونده هسته‌ای ایران جویا شدند، طفره رفت. این همه در حالی است که افزون بر روسیه، به تازگی صداهای تازه‌ای از درون کشور آلمان نیز شنیده می‌شود.
برخی اخبار انتشار یافته در رسانه‌های روسیه حاکی از این است که این کشور درصورت حمله آمریکا به ایران بی‌تفاوت نخواهد بود و از فروش و ارسال تسلیحات به کشورمان دریغ نخواهد کرد. در همین حال، آلمان نیز به صراحت گفته است که به آمریکا برای استفاده از خاک این کشور به منظور حمله به ایران اجازه نخواهد داد.
براساس این گزارش، جنگ لفظی شدیدی هفته گذشته بین ایالات متحده آمریکا و روسیه در مورد گسترش سپر موشکی آمریکا در جمهوری چک و لهستان صورت گرفت که بر اساس آن روابط روسیه و آمریکا تیره‌تر شد تا جایی که برخی از کشورهای اروپایی در برابر آن از خود مقاومت نشان دادند.
به گزارش روزنامه کریستین ساینس مانیتور، جنگ لفظی آمریکا و روسیه به دنبال توافق دولت چک با طرح گسترش سپر موشکی آمریکا صورت گرفت که روز سه‌شنبه توسط کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه این کشور و سران دولت چک در پراگ به امضا رسید.
خبرگزاری رویترز نیز در این زمینه نوشت که وزیر خارجه روسیه در واکنش به این خبر بیانیه‌ای صادر کرد که در آن آمده است: چنانچه تاسیسات طرح سپر دفاع موشکی آمریکا به مرزهای ما نزدیک باشد، ما مجبور خواهیم شد به دور از روش‌های غیر دیپلماتیک و با روش نظامی جواب آن را بدهیم. در واکنش به این بیانیه، آمریکا از روسیه به خاطر لفاظی‌های جنگ‌طلبانه‌اش به شدت انتقاد و اظهار کرد که این اقدامات موجب رعب و وحشت کشورهای اروپایی در حمایت از طرح دفاعی این کشور می‌شود.
آمریکا تمایل زیادی به گسترش سپر دفاع موشکی خود در کشورهای اروپایی به ویژه چک و لهستان دارد که شامل نصب تاسیسات راداری پیشر‌فته در چک و ۱۰ سایت موشکی در لهستان است. آمریکا همچنین اصرار می‌ورزد که این طرح برای حفاظت از متحدان خود در اروپا در برابر حملات موشکی کشورهای خاورمیانه‌ای به ویژه ایران است.
این در حالی است که معاون وزیر خارجه آمریکا گفت: در ایالات متحده نگرانی‌هایی درباره فروش سلاح‌های روسی، به ویژه فروش سیستم‌های ضدهوایی به ایران وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری ریانووستی، ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده همچون گذشته مخالف فروش سلاح‌های روسی به ایران است.
وی افزود: برخورد روسیه در این زمینه غیر منطقی است و از دیدگاه ما در خصوص فروش سیستم‌های دفاع ضدهوایی از سوی روسیه به ایران جای نگرانی وجود دارد. ما به طور قاطع مخالف این مساله هستیم و به مخالفت خود ادامه می دهیم و در نتیجه آن روسیه در معرض تحریم‌هایی نیز قرار گرفته است. این دیپلمات آمریکایی افزود: در برخوردهای روسیه در قبال ایران ابعادی وجود دارد که موجب نگرانی جدی در ایالات متحده می شود. برنز در همین حال تاکید کرد: در واشنگتن ابعاد مثبتی از موضع‌گیری‌های روسیه در قبال ایران نیز مشاهده شده است و آن حمایت مسکو از قطعنامه شدید اللحن شورای امنیت سازمان ملل بر ضد ایران و همچنین ابتکار عمل مسکو برای ارسال سوخت هسته‌ای مورد نیاز نیروگاه بوشهر با شرط بازگرداندن سوخت مستعمل هسته‌ای به روسیه است. در همین حال یکی از کارشناسان برجسته روابط مسکو ـ تهران اعلام کرد: در صورت افزایش درگیری‌ها میان غرب و ایران، روسیه هرگز اشتباه عراق را تکرار نخواهد کرد و کمک‌های فنی بسیاری به ویژه در عرصه نظامی به ایران خواهد داشت.
به گزارش ایسنا، رجب صفاروف ‌از کارشناسان برجسته روابط روسیه- ایران در گفت‌وگو با الحیات ـ چاپ لندن ـ بیان کرد: روسیه همکاری‌های خود را با تهران در تمامی زمینه‌ها تقویت خواهد کرد. مسوول بخش امور سیاسی وزارت خارجه آلمان نیز به یک روزنامه کویتی گفت: به آمریکا اجازه نمی‌دهیم برای حمله به ایران از خاک آلمان استفاده کند.
به گزارش خبرگزاری فارس، روزنامه القبس کویت در مقاله‌ای با عنوان «به آمریکا اجازه نمی‌دهیم برای حمله به ایران از خاکمان استفاده کند» نوشت: یک مسوول وزارت خارجه آلمان پیش از اینکه ایران به بسته گروه 1+5 پاسخ دهد در سخنانی به یک روزنامه کویتی گفته است، آلمان به آمریکا اجازه نمی‌دهد برای حمله به ایران از خاک این کشور استفاده کند.
مال‌ا... یوسف مال‌ا... نویسنده مقاله نوشت: عنوانی که برای مقاله خود ذکر کرده‌ام سخن مقام‌های کشور عربی منطقه نیست. این سخن، سخن فولکر اشتانسل مدیر کل امور سیاسی وزارت خارجه آلمان است. آیا این امری عجیب نیست؟ باید توجه داشت این سخن، حرف مسوول و دولتی است که معنای بی‌طرفی را در مناسبات بین‌المللی خوب می‌داند و درک می‌کند. فولکر اشتانسل چندی پیش در گفت‌وگو با روزنامه کویتی الوطن به شدت با حمله نظامی علیه ایران مخالفت کرد و گفت: آمریکا خواهان حمله نظامی به ایران نیست بلکه خواهان حل‌وفصل آن از طریق گفت‌وگو و مذاکرات است به طوری که رضایت همه را فراهم کند.
نویسنده تاکید کرد: مهم این است که این سخنان از زبان کسی مطرح می‌شود که در قبال حوادث و مسائل جهانی مسوولیت دارد. این نویسنده با انتقاد شدید از کشورهای عرب منطقه افزود: چرا ما این سخنان صریح و شفاف را از زبان مسوولان کشورهای عرب یا اسلامی منطقه نمی‌شنویم. آیا کسی جرات چنین کاری را ندارد؟
القبس نوشت: عجیب این است که وقتی ایران تهدید می‌کند اگر هدف حمله قرار بگیرد تنگه هرمز را می‌بندد و از حق طبیعی خود استفاده می‌کند برخی از این کشورهای عرب منطقه جنجال برپا کردند که ایران چرا می‌خواهد پایگاه‌های صهیونیستی و آمریکایی را بزند؟ چرا می‌خواهد تنگه هرمز را ببندد؟ چرا و چرا. مال‌ا... خطاب به کشورهای عرب منطقه نوشت: پس انتظار دارید ایران در مقابل تهدیدها چه بکند؟ آیا دست روی دست بگذارد؟ به نظر من هیچ کشوری حاضر نمی‌شود هدف قرار بگیرد و هیچ کاری نکند و اتفاقا پاسخ تجاوز را خواهد داد. زیرا این، حقی است که همه منشورها و قوانین بین‌المللی آن را به کشور هدف قرار گرفته می‌دهد. آیا برای ایران نیز این حق وجود ندارد؟
نویسنده تاکید کرد: من با صراحت تمام سخن و اظهارات این مقام آلمانی را که مسوول وزارت خارجه آلمان است تاکید و تایید می‌کنم. این همه در حالی است که محمد علی حسینی سخنگوی وزارت امور خارجه، مانورهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران را اقدامی متعارف و عادی برای حفظ آمادگی‌های رزمی و افزایش قابلیت‌های بازدارندگی برای دفاع از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی و مقابله با هرگونه تهدید احتمالی دانست.
به گزارش خبرگزاری‌ها سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص فضاسازی برخی از کشورهای غربی و رسانه‌های وابسته به آنها درباره مانور دفاعی نیروهای نظامی ایران اظهار کرد: گمانه‌زنی‌های یکسویه و برداشت‌های فرصت‌طلبانه نسبت به آمادگی‌های دفاعی نیروهای جمهوری اسلامی ایران نگرشی مغرضانه است که با هدف تبلیغات به نفع رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد. وی این رویکرد را غلط و ناعادلانه قلمداد و آن را تقبیح کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به مانورهای نظامی و تهدیدهای متوالی مقام‌ها و رسانه‌های رژیم صهیونیستی که مدتها به صورت فشرده و گسترده از سوی آنها انجام می‌گیرد، تصریح کرد: نادیده انگاشتن رفتارهای خصمانه و تهدیدات گوناگون رژیم صهیونیستی از سوی مقام‌های آمریکایی و برخی از متحدین غربی آن، نشانگر چشم‌پوشی عمدی و فاحش این کشورها در برابر منابع اصلی تهدید و نگرانی‌ها نسبت به امنیت و ثبات منطقه است. وی تلاش‌های شیطنت‌آمیز و عوام‌فریبانه کشورهای مداخله‌جو برای بر هم‌زدن فضای دوستانه و مودت‌آمیز میان ایران و همسایگان را ناکارآمد و بی‌اثر دانست. در همین حال سخنگوی کاخ سفید هرگونه احتمال مقابله نظامی ایران و آمریکا را کم اهمیت دانست و تاکید کرد: خطر جنگ بین واشنگتن و تهران افزایش نیافته است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شینهوا، تونی فراتو سخنگوی کاخ سفید در جمع خبرنگاران با دفاع از اظهارات رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا گفت: با وجود آزمایش موشکی ایران، خطر جنگ بین تهران و واشنگتن افزایش نیافته است.
فراتو افزود: حق با گیتس است، خطر این جنگ افزایش نیافته است. گیتس درباره آزمایش موشکی دفاعی ایران در سخنانی بی ربط و در راستای توجیه سیاست‌های توسعه طلبانه کشورش ادعا کرده بود: آزمایش موشکی ایران نشان داد که این کشور یک تهدید است و تلاش آمریکا برای تهدید نشان دادن ایران را تائید کرد و همچنین ضرورت تاسیس سامانه موشکی آمریکا در اروپا را ضروری ساخت.
وی در تداوم جوسازی ها علیه ایران گفته بود: اقدام تهران، این توجیه روسیه را که ایران ۱۰ تا ۲۰ سال آینده موشک‌های دور برد نخواهد داشت، رد می‌کند.
وزیر دفاع آمریکا همچنین اعلام کرده بود که ایران موشکی را آزمایش کرده که برد بسیار طولانی دارد و واشنگتن به دقت در حال مطالعه آن است تا دقیقاً متوجه شود که چه موشکی در ایران آزمایش شده است و این موضوع تا چه حدی بیانگر توانایی موشکی آن کشور است.
در همین حال، وزیر خارجه آمریکا، با تهدید خواندن ایران هشدار داد که آمریکا در مواجهه با تهدیدهای تهران علیه رژیم صهیونیستی عقب نخواهد کشید.
به گزارش ایسنا، کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنج‌شنبه در یک کنفرانس خبری در گرجستان در واکنش به آزمایش پرتاب موشک ایران گفت که مقامات ایرانی باید درک کنند که واشنگتن آنچه را که وی اقدامات تحریک‌آمیز ایران خواند، نادیده نخواهد گرفت و توانایی مقابله با آنها را دارد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رایس گفت: ما در حال فرستادن این پیام برای ایران هستیم که از منافع آمریکا و منافع متحدان‌مان دفاع خواهیم کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا، با اشاره به تلاش‌های واشنگتن برای افزایش حضور امنیتی خود در خلیج‌فارس و توانایی‌های دفاعی متحدان آمریکا در این منطقه گفت: ما وظایف خود را در زمینه‌ کمک به متحدان‌مان در دفاع از خود بسیار جدی می‌گیریم و هیچ کس نباید در این زمینه شک و تردید داشته باشد.
وزیر امور خارجه آمریکا علاوه بر آن آزمایش اخیر پرتاب موشک ایران را به طرح‌های آمریکا برای نصب یک سیستم دفاع موشکی در اروپای شرقی که واشنگتن مدعی است هدف آن دفاع در برابر موشک‌های ایرانی است، پیوند داده و مدعی شد که زمینه‌چینی‌های آمریکا و سیستم دفاع موشکی همگی نشان‌دهنده‌ عزم و اراده آمریکا برای ممانعت از این است که ایران منافع ما یا دوستان و متحدان‌مان را تهدید کند، است.
رایس افزود: سیستم دفاع موشکی پیشنهاد شده، تهدید یا اظهارات وحشتناک را برای ایران دشوار خواهد کرد، چرا که وقتی این سیستم دفاع موشکی نصب شود، موشک‌های آنها دیگر کارگر نخواهد بود.
وزیر دفاع رژیم صهیونیستی اما واکنشی به نسبت متفاوتی با رایس داشت. او اعلام کرد که از ادامه فشارهای دیپلماتیک و تحریم‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کند. ایهود باراک با اجتناب از تکرار تهدید‌های توخالی رژیم صهیونیستی علیه ایران گفت: هم‌اکنون تمرکز بر تحریم‌های بین‌المللی و فعالیت شدید دیپلماتیک است و این مسیرها باید طی شود. به گزارش خبرگزاری رویترز، ایهود باراک که یک روز بعد از آزمایش همزمان ۹ موشک از سوی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در رزمایش پیامبر اعظم۳، سخن می‌گفت، مدعی شد اسرائیل هراسی از این امر ندارد که دست به اقدام بزند.
دبیرکل سازمان ملل نیز در پاسخ به سوالی درباره آزمایش موشکی ایران از واکنش رسمی به آن خودداری کرد.
به گزارش خبرگزاری کویت، بان‌کی‌مون در راه بازگشت از سفر خود به کشورهای آسیایی و شرکت در نشست گروه ۸ در ژاپن از پاسخ به سوالی درباره انجام آزمایش‌های موشکی اخیر ایران خودداری کرد و تنها به این سخن بسنده کرد که برنامه‌های هسته‌ای ایران منبع نگرانی بسیار است. بان کی مون گفت: من از مقام‌های ایران خواسته‌ام که به طور کامل از قطعنامه‌های شورای امنیت درباره برنامه هسته‌ای تبعیت کنند و به مذاکرات‌شان با اتحادیه اروپا و دیگر طرف‌های مربوط ادامه دهند. این در حالی است که وزیر دفاع انگلیس اظهار کرد که جامعه بین‌المللی باید به تعامل با ایران ادامه دهد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، دس براون، وزیر دفاع انگلیس در دومین روز نمایش اقتدار و توان دفاعی ایران گفت: آنچه که من می‌دانم این است که ما باید راهی را برای تعامل با آنها پیدا کنیم، راهی که تعادل بین چماق و هویج است.
وی از پاسخ به سوالات خاص درباره رزمایش موشکی ایران خودداری کرد، اما گفت که تلاش‌های مداوم برای تعامل با ایران نیاز است.
وزیر دفاع انگلیس تصریح کرد: این یک موضوع بسیار پیچیده است که جامعه بین‌المللی باید در مورد آن هماهنگ عمل کند.کلودگیان، از مقام‌های نزدیک به نیکولا سارکوزی، رییس‌جمهور فرانسه نیز
اظهار کرد: معتقدم گفت‌وگوی سازنده با ایران درباره تمامی مواضع ممکن می‌شود. به گزارش ایسنا، گیان، در گفت‌وگو باروزنامه الحیات ـ چاپ لندن ـ درباره سیاست فرانسه در قبال ایران با توجه به خواست رییس‌جمهور این کشور مبنی‌بر جدایی دمشق از تهران بیان کرد: فرانسه به صراحت تاکید کرد که هرگز این مساله را نخواهد پذیرفت که ایران به سلاح هسته‌ای مجهز شود؛ در مقابل فرانسه هم کاملا تمایل ایران را برای دستیابی به توان هسته‌ای غیر‌نظامی درک می‌کند. چنین سخنانی قابل‌توجه است، اگر به نیت آشکار ایران نزدیک باشد. در همین حال چین در واکنش به آزمایش پرتاب موشک توسط ایران گفت: همه کشورها باید اقداماتی را اتخاذ کنند که برای برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه سازنده باشد.
لیو جیانچائو، سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز پنج‌شنبه گفت: ما نگران آنچه در منطقه در حال وقوع است، هستیم. از آنجا که وضعیت خاورمیانه پیچیده و حساس است، ما امیدواریم همه طرف‌ها اقداماتی را اتخاذ کنند که برای تضمین صلح و ثبات در منطقه سازنده باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین تاکید کرد که پکن معتقد است مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران نمی‌تواند از سر گرفته شود.سرگئی کیسلیاک، معاون وزیر خارجه روسیه نیز گفت که مسکو نسبت به آغاز هر چه سریع‌تر مذاکرات با ایران در خصوص بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵ امیدوار است.
به گزارش ایسنا، کیسلیاک به خبرنگاران گفت: اگر همکاران ایرانی ما به طور جدی امکاناتی را که این پیشنهادات برای آنها مهیا می‌سازد، بررسی کنند، عرصه وسیعی برای همکاری‌های جدی و سازنده به وجود می‌آید؛ چرا که ما برای اینکه این پیشنهادات فرمول‌بندی شود، کارهای بسیاری انجام دادیم. به گزارش خبرگزاری نووستی، وی تاکید کرد: در حال حاضر من امیدوارم که در آینده نزدیک تماس‌های جدیدی با همکاران ایران برقرار شود و خواستار آنیم که این ارتباطات موجب آغاز روند مذاکرات شود. اگر همه این پیشنهادات اجرا شوند فکر می‌کنم که سود دراز مدت ایران در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فناوری مسلم است.
به گفته وی، همه در تثبیت اوضاع مربوط به ایران ذی‌نفع هستند.
کیسلیاک گفت: این پیشنهادات در بر‌گیرنده ایده توسعه وسیع انرژی اتمی در ایران با کمک و همکاری کشورهای 1+5 از جمله روسیه و آمریکا است.

جلیلی با سولانا در ژنو دیدار می‌کند
خاویر سولانا و سعید جلیلی ۲۹ تیر ماه در ژنو مذاکرات ایران و ۱+۵ را از سر می‌گیرند. به گزارش ایسنا، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ اروپایی و نماینده‌ گروه ۱+۵، ۲۹ تیر مذاکرات خود را درباره مشترکات دو بسته پیشنهادی از سر خواهند گرفت. احمد خادم‌المله، سخنگوی دبیر خانه‌ شورای عالی امنیت ملی، با اعلام این خبر افزود: سفر جلیلی به ژنو در پی استقبال گروه ۱ + ۵ از ادامه مذاکرات ایران با سولانا برای گفت‌وگو درباره‌ مشترکات دو بسته پیشنهادی و به دعوت سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ اروپا انجام می‌شود. پیش از این خبرگزاری فارس اعلام کرده بود که دیدار آتی جلیلی و سولانا ۲۹ تیر ماه و در تهران انجام می‌شود.