بررسی مزایای سیستم اتوبوسرانی تندرو (BRT) شهر تهران
غرب به شرق تهران؛ فقط۴۵ دقیقه
لیلا اکبرپور- مدتی است که شهرداری تهران اتوبوس‌های مجهز و سریعی را در مسیر میدان آزادی- تهرانپارس راه‌اندازی کرده و با بستن برخی مسیرهای پرتردد، زمان طی این مسافت را به طور قابل توجهی کاهش داده و این مزایا باعث استقبال خوب مردم از این طرح شده است.
این تصمیم به دنبال رفع یکی از دغدغه‌های همیشگی مدیریت شهری و مردم کلانشهر تهران در ارتقا و بهبود سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی اتخاذ شد ودر همین مدت زمان کوتاه توانست نظر مساعد مسافران درون شهری را به خود جلب کند.
هرچند در این خصوص طی سال‌های اخیر گام‌های فراوانی برداشته شد و می‌توان آثار مثبت آن را در سطح معابر شهر مشاهده کرد، اما توسعه خطوط ویژه اتوبوس و ساماندهی ناوگان اتوبوسرانی به عنوان یکی از راهکارهای اصلی چیز دیگری است.
براساس آمار مستند در حال حاضر ۷۳ کیلومتر خط ویژه اتوبوس در تهران وجود دارد، در حالی که برای تردد ایمن و روان وسائل نقلیه عمومی در کلانشهر تهران بیش از ۲۰۰ کیلومتر خط ویژه نیاز است و در چنین شرایطی سامانه اتوبوسرانی تندرو Bus Rapid Transit یکی از راهکارهای ساماندهی ناوگان اتوبوسرانی به شمار می‌آید.
این درحالی است که تصادفات شهری و آسیب‌های مادی ومعنوی ناشی از آن ارقام قابل توجهی است و جلوگیری از تصادفات شهری در مسیری که اتوبوس‌های تندرو در حرکت هستند را می‌توان یکی از مزایای مهم آن دانست.
مزایای سیستم اتوبوسرانی تندرو (BRT) شهر تهران
سامانه اتوبوسرانی تندرو یا BRT عبارت است از نوعی سامانه حمل‌ونقل خیابانی مجهز به فن‌آوری‌های نوین ITS که دقت و سرعت سامانه حمل‌ونقل ریلی و انعطاف‌پذیری حمل‌ونقل با اتوبوس را همزمان دارا می‌باشد.
- کم شدن زمان انتظار در ایستگاه‌ها که باعث افزایش رضایت‌مندی مشتریان می‌شود.
- دریافت بلیت قبل از ورود اتوبوس به ایستگاه و حذف رابطه مستقیم بین راننده و مسافران
- ایمنی و امنیت مسافران به دلیل طراحی خاص ایستگاه‌ها
- اطلاع‌رسانی دقیق به مسافران در ایستگاه و اتوبوس
- سهولت استفاده معلولان جسمی - حرکتی
- زمان بندی مناسب که باعث استفاده بهتر از ظرفیت ناوگان اتوبوسرانی می‌شود.
- تخصیص هوشمندانه اتوبوس‌ها به مسیرها که باعث کاهش ازدحام مسافران در ایستگاه‌ها و افزایش بهرهوری اتوبوس‌ها می‌شود.
- هزینه کمتر آماده‌سازی خطوط BRT نسبت به خطوط حمل‌ونقل ریلی
- وجود یک مرکز کنترل واحد که باعث افزایش بهرهوری سیستم می‌شود.
از مزایای سامانه اتوبوسرانی تندرو به شمار می‌آید.
امکان بهره‌برداری از ساختارهاو امکانات موجود
پروژه راه‌اندازی سامانه اتوبوسرانی تندرو (BRT) در تهران با توجه به مزایا و منافع اثبات شده سامانه اتوبوسرانی تندرو در امر ساماندهی حمل‌ونقل شهری، ایجاد مقدمات طراحی و راه‌اندازی این سیستم در یکی از پر رفت و آمدترین مسیرهای شرقی ـ غربی مرکز شهر تهران یعنی حد فاصل دپوی شرق تا میدان آزادی به طور جدی توسط معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران پیگیری شد و بر همین اساس این پروژه زیر نظر معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران و با مشارکت فنی، مهندسی و اجرایی نهادها و سازمان‌های مختلف من جمله شرکت کنترل ترافیک تهران، شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه و کارشناسان و متخصصان دانشگاهی به اجرا در آمد و با توجه به آثار مثبت آن پیشنهاد راه‌اندازی این سیستم در مسیرهای دیگر در سطح شهر مطرح شده است. شرکت کنترل ترافیک تهران با تجربه طولانی در به کارگیری سیستم‌ها و فن‌آوری‌های نوین در مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک شهری با شناسایی، طراحی و پیاده‌سازی زیر سیستم‌های مختلف به کار گرفته شده در سامانه اتوبوسرانی تندرو (BRT) در اجرای این پروژه نقشی اساسی ایفا نموده است.
عمده فعالیت‌های برنامه‌ریزی و اجرا شده توسط شرکت کنترل ترافیک در راه‌اندازی سامانه اتوبوسرانی تندرو، تجهیزات و سامانه‌های هوشمند ویژه مسیر، هوشمند داخل ایستگاه و هوشمند داخل اتوبوس هستند.
تجهیزات و سامانه‌های هوشمند ویژه مسیر
برای آنکه اپراتورهای مرکز به صورت لحظه از وضعیت کلیة نقاط خط BRT و پایانه‌های موجود در مسیر آگاه شوند ۱۸ دوربین نظارت تصویری در طول خط نصب شده‌اند و تصاویر آنها با استفاده از شبکه فیبر نوری به طول ۱۷ کیلومتر به مرکز کنترل خط BRT و نیز مرکز نظارت و کنترل ترافیک تهران منتقل می‌شوند.
مدیریت تقاطع‌ها و تخصیص اولویت به ناوگان عمومی با استفاده از روش Late Start نیز یکی دیگر از تجهیزات هوشمند است.
کلیه تقاطعات مجهز به چراغ راهنمایی در طول مسیر خط BRT به سامانه کنترل هوشمند چراغ راهنمایی مجهز شده‌اند و برای جلوگیری از تاخیر حرکت اتوبوس‌ها در پشت چراغ قرمز از روشی تحت عنوان Late Start استفاده شده است که طی آن حرکت خودروهایی که در وضعیت چراغ سبز مسیر اتوبوس را قطع می‌کنند با اندکی تاخیر صورت می‌پذیرد تا اتوبوس به راحتی از تقاطع رد شود و دچار تاخیر بی مورد در حرکت خود نشود.
همچنین به منظور کاهش زمان سفر اتوبوس‌ها و مناسب سازی مسیر برای تردد اتوبوس‌ها و استقرار ایستگاه‌های ویژه، اصلاح هندسی مسیر و تعریض مسیر در محل نصب ایستگاه‌ها در دستور کار قرار گرفت، ضمن آنکه نزدیک به ۱۰۰ دستگاه چراغ راهنمایی چشمک‌زن سولار برای ساماندهی عبور و مرور عابران پیاده از عرض مسیر و اعلام هشدار احتیاط به رانندگان در طول مسیر نصب شده‌اند.
سامانه ثبت وقایع ترافیکی نیز مسوول شناسایی سریع و ثبت وقایع مهم ترافیکی، کنترل و مدیریت خط و ناوگان به وسیله دوربین و بی‌سیم، تشخیص سریع خرابی تجهیزات ترافیکی برای رسیدگی و تعمیر به موقع و ایجاد هماهنگی میان سازمان‌های مختلف مثل اتوبوسرانی، آتش نشانی، اورژانس و پلیس در زمان وقوع حوادث و سوانح از کارکردهای این سامانه است که توسط اپراتورهای مستقر در مرکز مدیریت و کنترل مسیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تجهیزات و سامانه‌های هوشمند داخل ایستگاه
ایستگاه‌های مسیر BRT به منظور تشخیص ازدحام مسافران در ایستگاه و نیز حراست از امنیت آنها و نیز نظارت بر صحت و سلامت تجهیزات داخل ایستگاه به دوربین نظارت تصویری مجهز شده‌اند. تصاویر برداشت شده هم روی نمایشگر داخل ایستگاه نشان داده می‌شود و هم از طریق فیبر نوری برای مرکز کنترل خط ارسال می‌گردد.
این درحالی است که کلیه ایستگاه‌های مسیر BRT به بلندگوهایی مجهز شده‌اند که از طریق آن لحظاتی پیش از بسته شدن درب‌های اتوبوس و حرکت آن به مسافران هشدار داده می‌شود تا از آن فاصله بگیرند. این سامانه به صورت خودکار و با استفاده از اطلاعات سامانه تعیین وضعیت اتوبوس پیام هشدار را ارسال می‌نماید.
سامانه تعیین وضعیت اتوبوس برای راننده است به طوری که چراغ راهنمایی نصب شده در کنار ایستگاه با تغییر وضعیت خود فرمان خاصی را به راننده ارسال می‌نماید، رنگ قرمز به معنای توقف، رنگ زرد به معنای آمادگی برای حرکت و رنگ سبز به معنای دستور حرکت است، ضمن آنکه شناساگر نصب شده در کنار ایستگاه حضور یا عدم حضور اتوبوس را تشخیص داده و مرکز کنترل را از موقعیت باخبر می‌کنند.
هر ایستگاه به دو دستگاه کارتخوان مجهز شده است که به مسافران امکان می‌دهد تا با استفاده از کارت‌های اعتباری مدت دار و مبلغ دار ویژه تردد در مترو وجه بلیت خود را پرداخت کنند ، لازم به ذکر است که بهای بلیت خط BRT همانند سایر خطوط اتوبوسرانی ۲۰۰ ریال است. برای رفاه حال شهروندانی که خواهان استفاده از بلیت‌های کاغذی هستند، مخزنی برای انداختن بلیت‌های کاغذی توسط مسافران در نظر گرفته شده است.
تجهیزات و سامانه‌های هوشمند داخل اتوبوس
کلیه اتوبوس‌ها دارای نقشه کامل ایستگاه‌های خط BRT می‌باشند که با مقیاس دقیق جغرافیایی تهیه شده‌اند و در آنها توالی ایستگاه‌ها، خیابان‌های اصلی مجاور هر ایستگاه و ایستگاه‌های ویژه‌ای که در آنها امکان تغییر و ادامه مسیرهای دیگر (غیر از مسیر BRT) با استفاده از سرویس‌های اتوبوسرانی وجود دارد، نشان داده شده است.
با سامانه اطلاع رسانی صوتی داخل اتوبوس می‌توان از اطلاعات مکانی اتوبوس که از سامانه GPS دریافت می‌شود، قادر است در فاصله ۲۰۰ متر مانده به ایستگاه و نیز در محل ایستگاه نام ایستگاه را به اطلاع مسافران برساند تا از این طریق آنها بتوانند زودتر راجع به پیاده شدن یا ادامه مسیر تصمیم بگیرند و از این طریق وقت کمتری در ایستگاه‌ها تلف شود.
برای حصول اطمینان از حضور به موقع و به‌جای اتوبوس‌ها در طول مسیر و ایستگاه‌ها و پاسخگویی لازم به تقاضای سفر شهروندان و رعایت زمان‌بندی ۲ دقیقه ای میان اتوبوس‌ها، کلیه اتوبوس‌های مسیر به سامانه موقعیت یاب جهانی (GPS) مجهز شده‌اند تا امکان ردگیری لحظه‌ای آنها و هدایت راننده از طریق بی‌سیم فراهم شود.
یادآور می‌شود، پنج راننده زن اتوبوس‌های بی.آر.تی (B.R.T)، با مانتو شلوارهای قهوه ای، یک شکل و سردوشی‌هایی که نشان شرکت واحد روی آن دوخته شده است در اتوبوس‌های برقی ایستگاه دپوی بعثت مشغول آموزش رانندگی با اتوبوس‌های برقی هستند.
ارسال نظر