بهترین و بدترین تصمیم اقتصادی دولت از نگاه وزیر سابق
سه مسوولیت مهم را رها کردم و با همه وجود و عشق برای خدمت به دولت رفتم اما متوجه شدم عشقم واقعی نبود
احمدی‌نژاد غیرقابل پیش‌بینی است.
در اقتصاد، به نیت‌ها نمره نمی‌دهند
سه مسوولیت مهم را رها کردم و با همه وجود و عشق برای خدمت به دولت رفتم اما متوجه شدم عشقم واقعی نبود
احمدی‌نژاد غیرقابل پیش‌بینی است. دانش‌جعفری در برنامه تلویزیونی «مثلث شیشه‌ای»:
در اقتصاد به نیت‌ها نمره نمی‌دهند
داوود دانش‌جعفری، وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی، احمدی‌نژاد را رییس جمهوری پرتلاش، مردمی و غیرقابل پیش‌بینی ارزیابی کرد و به بیان بهترین و بدترین تصمیم اقتصادی دولت در سه سال اخیر پرداخت.
به گزارش خبرگزاری مهر، داوود دانش‌جعفری جمعه شب در برنامه زنده تلویزیونی «مثلث شیشه‌ای» از شبکه تهران مهم‌ترین عامل افزایش نقدینگی را موضوع تبدیل ارز به ریال عنوان کرد و گفت: دولت مجبور است بخشی از ارز حاصل از درآمد نفت را به ریال و منابع مالی تبدیل کند و آن را در اختیار دستگاه‌های دولتی قرار دهد.
وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی در مورد مکانیزم این کار، گفت: وزارت نفت پس از فروش نفت، ارز آن را در اختیار بانک مرکزی قرار می دهد که بانک مرکزی این ارز را باید به مردم بفروشد و بعد ریال به دست آمده را به منابع مالی برای دولت تبدیل کند.
وی ادامه داد: با توجه به فوریت این کار، بانک مرکزی امکان جمع‌آوری پول از مردم را ندارد، بنابراین مجبور است که خود این پول را به ریال تبدیل کند واین امر اصطلاحا به چاپ اسکناس تعبیر می‌شود.
دانش‌جعفری گفت: در مقاطعی نیاز مالی دولت با توانایی خرید ارز توسط مردم در اقتصاد تطبیق ندارد، بنابر این ما‌به‌التفاوت آن یعنی چاپ اسکناس جدید به افزایش نقدینگی تبدیل می‌شود.
به گفته وی در سال ۸۵ اولین و مهم‌ترین عامل افزایش نقدینگی، موضوع تبدیل ارز به ریال بود و در این سال بانک‌ها برای ارائه تسهیلات بیشتر به متقاضیان با فشار بیشتری مواجه بودند و منابع به اندازه کافی در بانک‌ها نبود، بنابراین بانک‌ها بدون اینکه منابع داشته باشند، تسهیلات پرداخت می‌کردند، این باعث اخذ منابع بانک‌ها از بانک مرکزی می‌شد که این امر نیز به بدهی آن بانک به بانک مرکزی تبدیل می‌شد و بانک مرکزی نیز مجبور به چاپ اسکناس می‌شد.
نقش سود بانکی در تورم
وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به این سوال که آیا سود بانکی نیز می‌تواند در این زمینه نقش داشته باشد، اظهار کرد: سود بانکی نیز در این خصوص نقش دارد، به عبارت دیگر پرداخت تسهیلات توسط بانک‌ها از طریق سپرده‌های مردم باید انجام شود. این در حالی است که ۵۰درصد منابع بانک‌ها با هدف سپرده‌گذاری برای کسب سود و امنیت همراه است.
به گفته وی، با کاهش سود منابعی که به سمت بانک‌ها می‌رود، کاهش می‌یابد. در سال ۸۵ رشد سپرده‌های در اختیار بانک‌ها حدود ۳۵درصد بود که در سال۸۶ یک مقدار کاهش یافت و حدود ۵/۲۷درصد شد؛ این امر به این معنا بود که بخشی از افرادی که در گذشته منابع خود را در اختیار بانک قرار می‌دادند، تصمیم به کار دیگری گرفتند.
دانش‌جعفری تصریح کرد: بر اساس علم اقتصاد، سودی که پس اندازها را جذب می‌کند، اگر کمتر از نرخ تورم باشد، صاحبان پول تصمیم می‌گیرند که بیشتر خرید کنند، یعنی پول خود را به جنس و کالا تبدیل کنند و این روحیه مراجعه به بازار کالا را افزایش می‌دهد و در این حالت هم منابع پس‌اندازی بانک‌ها کاهش می‌یابد و هم افزایش تورم و میل به خرید بالا می‌رود و سرمایه‌گذاری در آینده را کاهش می‌دهد که این امر نیز دارای آثاری همچون کمبود عرضه کالاها در سال‌های آینده خواهد شد.
عشقم واقعی نبود
وی در پاسخ به اینکه چرا در نطق تودیع احساساتی شدید، گفت: من برای رفتن به دولت سه مسوولیت مهم در دفتر رهبری، مجمع تشخیص مصلحت و کمیسیون اقتصادی مجلس را رها کردم و با همه وجود و عشق برای خدمت به دولت رفتم، اما متوجه شدم عشقم واقعی نبود.
مورد اعتماد نبودم
دانش‌جعفری درباره علت خروج از کابینه، گفت: از حدود یکسال پیش، احساس می‌کردم مورد اعتماد رییس‌جمهوری نیستم. ماجرای بیمه ایران (دستور رییس‌جمهوری برای عزل هیات مدیره بیمه ایران در پی گزارش دیوان محاسبات)، را که از صدا و سیما شنیدم، شوک عجیبی بود و بعد از آن به احمدی‌نژاد گفتم استنباط من این است که اعتماد لازم وجود ندارد؛ پس بهتر است از فرد دیگری برای وزارت اقتصاد استفاده کنید؛ البته تا پیدا کردن جایگزین، ادامه می‌دهم و پیدا کردن جایگزین، یکسان طول کشید.
وی در پاسخ به سوالی درباره استعفا یا خروج از کابینه، گفت: سابقه استعفا ندارم. استعفا ندادم؛ ولی گلایه داشتم. چون با آن شرایط نمی‌شد کارکرد.
فساد سازمان‌یافته نیست
وی در خصوص مافیای اقتصادی در کشور گفت: همیشه مفاسد اقتصادی در تمام کشورها از جمله ایران وجود داشته و در عین حال مقامات قضایی و مسوولان در این زمینه اقدامات و برخوردهایی را انجام می‌دهند که نمونه آن شهرام جزایری‌ها و غیره است.
وی با اشاره به اینکه از نظر من این پدیده یک پدیده سازمان‌یافته نیست، تصریح کرد: یعنی به این حالت نیست که یک عده به دنبال این باشند که با فعالیت‌های خاصی خواهان وارد کردن ضربه به کشور باشند، آنچه مهم است این که مجموعه تصمیمات اقتصادی و اتفاقاتی که در کشور رخ می‌دهد، ممکن است شرایطی را ایجاد کند که افراد رانت‌خوار و فرصت‌طلب‌ها به راحتی به اهداف خود نزدیک شوند.
وی ادامه داد: ممکن است شرایط دسترسی به این کار سخت باشد، بنابراین کسی که میل به این کار دارد، عملا نمی‌تواند اظهار وجود کند.
وی با اشاره به نرخ‌های متفاوت ارز در کشور در گذشته گفت: این بازار باعث ایجاد رانت می‌شد؛ ولی با یکسان شدن نرخ ارز تمام فرصت‌ها از بین رفت.
به گفته، دانش‌جعفری مجموعه تصمیمات اقتصادی باید به نحوی باشد که امکان بهره‌برداری از این فرصت‌ها را به حداقل برساند و هر چه شرایط و تصمیمات نسبت به این نوع تحرکات امکان ورود داشته باشد این مافیا شکل می‌گیرد.
آینده اقتصاد ایران
وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی در خصوص آینده وضعیت اقتصادی کشور، گفت: وضعیت اقتصادی کشور غیر از مقوله تورم و انتظارات از سرمایه‌گذاری‌های جدید، در بسیاری از موارد دارای وضعیت مطلوبی است، به نحوی که تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۸۶ رقم خوبی بود و امسال نیز چنین خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه با سیاست‌گذاری‌های بهتر می‌توان وضعیت مطلوب‌تری برای کشور ایجاد کرد، افزود: اما تورم به نکته منفی تبدیل شده که مورد توجه همه منتقدان قرار گرفته و حتی دولت نیز از این موضوع ناراحت است و تورم این گونه نیست که هر زمان که بخواهیم بتوانیم آن را کنترل کنیم و نتیجه فوری آن را مشاهده کنیم.
اقدام تورم‌زای دولت
دانش‌جعفری در مورد استفاده از منابع حساب ذخیره ارزی، گفت: در سال ۸۵ عامل اولی که باعث افزایش رشد نقدینگی شد، برداشت‌های مکرر از حساب ذخیره ارزی بود.
وی در پاسخ به این سوال که چه تلاشی در سه سال گذشته که مرد اول اقتصادی کابینه بودید برای اقتصاد کشور انجام دادید، گفت: در خصوص میزان استفاده از حساب ذخیره ارزی و رشد نقدینگی بستگی به تصمیمات ملی دارد و یک دستگاه خاص نسبت به
این گونه موارد اظهار نظر یا تصمیم‌گیری نمی‌کند.
وی افزود: در طول ۳ سال گذشته دولت تصمیم به افزایش هزینه‌های عمرانی حتی تا حدود ۳ برابر نسبت به سال ۸۳ داشت. تلقی دولت که به تایید مجلس نیز رسید این بود که اگر هزینه‌های عمرانی افزایش یابد، می‌تواند به نکته‌ای مثبت برای آینده کشور تبدیل شود؛ اما در اقتصاد به «نیت‌ها» نمره نمی‌دهند.
تورم در ایران و ترکیه
وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر اینکه مردم، دولت و مجلس از تورم ناراحت هستند و این موضوع بحث هر روزه و عمومی کشور است، مهم‌ترین دلیل افزایش تورم را خرج کردن پول بیش از آنچه در جیب دولت بوده است، عنوان کرد.
وی با اشاره به نرخ تورم بسیار بالای کشور ترکیه در حدود ۸۰ و ۱۰۰درصد گفت: پروفسور کمال درویش در مدت ۹ ماهی که وزیر اقتصاد ترکیه بود کاری کرد که تورم این کشور تک رقمی شود.
وی گفت: در اجلاس واشنگتن حدود نیم ساعت با کمال درویش درباره راهکار وی برای مهار تورم صحبت کردم که تئوری کمال درویش این بود که باید هزینه‌های دولت کاهش یابد؛ به همین دلیل ۱۵درصد از حقوق کارمندان دولت را قطع کرد که همین امر نیز باعث سرنگونی وی شد، زیرا شوک بزرگی به اقتصاد وارد شد.
دانش‌جعفری تصریح کرد: ما هم در بخش هزینه‌های جاری اقداماتی را انجام دادیم، بسیاری از مشکلاتی که با آن مواجه شدیم ناشی از افزایش هزینه‌های دولت به خصوص در بخش‌های عمرانی و بخشی در هزینه‌های جاری بود.
اهداف اشتباه دولت
وی در پاسخ به این سوال که اگر رییس‌جمهور کشور بودید، اولین دستوری که صادر می‌کردید، چه بود، گفت: دولت نهم بسیار تلاش می‌کند و من از آن تقدیر می‌کنم، اما نتیجه‌ای که دولت می‌گیرد، متناسب با این زحمات نیست و دلیلی برای این اتفاق وجود دارد.
وی با بیان اینکه این دلیل شاید در روش‌ها یا در جهت تامین اهداف باشد، تصریح کرد: به عبارت دیگر شاید این اهداف اشتباه تعیین شده باشد، بنابراین نتیجه‌ها به‌دست نمی‌آیند یا شاید اهداف درست تعیین شده باشد، اما روش‌ها برای رسیدن به هدف درست نباشد، بنابراین بهترین کاری که انجام می‌دادم در این خصوص بود.
مسکن و بانک‌های خصوصی
وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به این سوال که آیا یکی از دلایل افزایش قیمت مسکن بانک‌ها بودند یا خیر، گفت: در بررسی‌های انجام شده به این نتیجه نرسیدیم که بانک خاصی در این زمینه اقدام کرده باشد.
به گفته وی، در سال گذشته در حالی که نقدینگی نزدیک به ۲۷درصد افزایش یافت و منابع بانک‌ها نیز به همین نسبت بالا رفت، اما تسهیلات پرداختی بانک‌های دولتی و خصوصی در بخش مسکن در مجموع کمتر از این درصد بود، یعنی رشد تسهیلات بانک خصوصی در بخش مسکن بیش از ۱۶درصد نبود و بانک‌های دولتی نیز کمتر از این میزان بود، بنابراین در بخش بانک‌ها با این پدیده روبه‌رو نبودیم.دانش‌جعفری با تاکید بر اینکه بحث ارائه تسهیلات برای خرید یا ساخت ممنوع نبود، اظهار داشت: اما تحت شرایط خاصی همه توجهات به خاطر سودآوری بالا به سمت بخش مسکن رفت و ما برای اینکه این مشکل را حل کنیم باید بر سیلی که به سمت سفته بازی و خرید و فروش رسمی مسکن بود تاثیر می‌گذاشتیم.
پیشنهاد پست دولتی
وی در پاسخ به این سوال که اگر هم‌اکنون به شما پیشنهاد بازگشت به وزارتخانه شود، این کار را قبول می‌کنید یا خیر، با لبخند، گفت: باید فکر کنم. ولی حتما دلیلی برای این موضوع وجود داشته و تصور نمی‌کنم اگر دلایل موجه آن از بین نرفته باشد، دلیلی برای بازگشت یا خواستن من برای برگشت به کار وجود داشته باشد.
بهترین و بدترین تصمیم
دانش‌جعفری در پاسخ به پرسشی درباره بهترین تصمیم دولت نهم در طول سه سال گذشته، گفت: سال گذشته دولت تلاش جدی برای مهار هزینه‌های جاری دولت کرد به نحوی که هزینه‌های جاری سال گذشته فقط ۲/۴درصد رشد داشت، این در حالی بود که در برخی پرداخت ها تا حدود ۳۵درصد حقوق کارمندان بالا رفت و محل این منابع از محل صرفه‌جویی‌های دولت بود و این کار بزرگی بود.
وی بدترین تصمیم دولت در سه سال گذشته را تصمیماتی دانست که منابع مالی آن پیش‌بینی نشده بود؛ ولی برای آن انتظاراتی ایجاد شده بود که این تصمیمات نیز زیاد بود و یک تصمیم نبود.
گلایه‌های احمدی‌نژاد
وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به این سوال که مهم‌ترین گلایه احمدی‌نژاد از جنابعالی چه بوده است، اظهار کرد: مهم‌ترین گلایه رییس‌جمهوری از من در زمینه بحث بیمه ایران بود؛ اما این اتفاق در دوره ما رخ نداده بود و در سال‌های گذشته اتفاق افتاده بود؛ اما اظهار نظر دیوان محاسبات در دوره ما صورت گرفت.
وی با اشاره به تحقیقات صورت گرفته در این زمینه از چند کانال، گفت: این تحقیقات اذعان کرد که این اتفاق در سال‌های قبل رخ داده است.
وی ادامه داد: گلایه رییس‌جمهور هم مستقیما به من نبود و بحث این بود که رییس‌جمهور علاقمند بود که این گونه اقدامات در قالب مبارزه با مفاسد زودتر و سریع‌تر توسط خود ما صورت می‌گرفت. دانش‌جعفری درباره احساس خود در مراسم تودیع در هنگام تشویق کارمندان، گفت: من از آنها به خاطر زحماتی که کشیده بودند، تشکر می‌کردم و احساس می‌کردم باید از آنها دفاع کنم، به ویژه سیستم بانکی که در این سال‌ها تلاش زیادی کرده‌اند، اما قدر این تلاش شاید کمتر دانسته شده باشد.وی در پاسخ به این سوال که اگر بخواهید به عنوان وزیر سابق کابینه رییس سابق خود را برای مردم تعریف کنید، چه می‌گویید، با خنده بیان کرد: رییس‌جمهور پر تلاش، مردمی و غیر قابل پیش‌بینی است.
انتقاد رسانه نزدیک به دولت از دانش‌جعفری
داوود دانش‌جعفری وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی که سرانجام پس از یک سال اعلام آمادگی برای کناره‌گیری از دولت نهم، چندی پیش از سمت خود برکنار شد، علاوه بر اینکه در نطق مراسم تودیع خود نسبت به سیاست‌های اقتصادی احمدی‌نژاد انتقاداتی را مطرح کرد، این روزها نیز با حضور در مراسم مختلف و البته اخیرا در یک برنامه تلویزیونی در خصوص مسائل اقتصادی و وضعیت اقتصاد کشور و مشکلات مبتلا به آن اظهاراتی را مطرح کرده است. سایت «رجانیوز» از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی نزدیک به دولت دیروز در گزارشی، گفت‌وگوی دانش‌جعفری با یک برنامه تلویزیونی را در راستای انداختن مسوولیت تمام مشکلات اقتصادی کشور بر دوش دیگران دانست که دانش‌جعفری در این برنامه مسوولیت هیچ موردی را به صورت صریح نپذیرفته است.
«رجا نیوز» نوشت: وزیر سابق امور اقتصادی و دارایی برای چندمین بار پس از برکناری از این مسوولیت در یک برنامه تلویزیونی کوشید مسوولیت تمام مشکلات اقتصادی کشور در طول بیش از ۳۰ ماه مسوولیت خود را متوجه دیگران کند و مسوولیت هیچ موردی را به صورت صریح نپذیرفت.
داوود دانش‌جعفری در پاسخ به پرسش‌های مکرر و مشابه مجری برنامه تلویزیونی درباره دلیل افزایش نرخ تورم به گونه‌ای پاسخ داد که گویا طی این مدت اساسا هیچ مسوولیت دولتی نداشته و تنها به عنوان یک کارشناس و منتقد اقتصادی که دستی از دور بر آتش دارد، اظهار نظر می‌کند.
وی همچنین در بخش‌هایی از این برنامه وجود تشکیلات برنامه‌ریزی شده‌ای به نام مافیای اقتصادی برای تحت تاثیر قرار دادن شاخص‌ها و برنامه‌های اقتصادی دولت را رد کرد.
دانش‌جعفری همچنین در خصوص تغییر مدیران بیمه ایران ادعا کرد پیش از این به وی تذکری داده نشده بود و خبر عزل مدیران این شرکت را از صداوسیما شنیده است. این در حالی است که رییس‌جمهور خردادماه سال گذشته در جمع طلاب حوزه علمیه قم تاکید کرد: «باید بیمه را هم به فضل الهی اصلاح کنیم. یک سال و نیم دنبال کردم. بیش از ۴۰ بار تذکر دادم. بارها نوشتم که آنجا وضع خراب است. نمی‌خواهم خرابی‌ها را بشمارم مکدر می‌شوید، از پول بیت‌المال، شبکه‌هایی درست شده از سیستم بیمه‌ای، پول مردم را می‌کشد، می‌برد. تذکر، یادداشت؛ دیدیم اصلا یک نوع کوتاهی دارد اتفاق می‌افتد. من نمی توانم بنشینم نگاه کنم. گفتیم باید کنار برود. یک فضایی در کشور درست شد که احمدی‌نژاد تصمیمات غیرکارشناسی می‌گیرد، باید با خبره‌ها مشورت کند. یک سال و نیم تذکر دادیم. مگر یک دولت چقدر عمر دارد؟ تازه احساس کوتاهی می‌کنیم. عوض اینکه بروند یقه متخلفان رابگیرند، آمدند یقه کسی که گزارش داده را گرفتند! جوری صغری کبری می‌چینند که انگار عقل و برنامه‌ای در کار نبوده است. اگر سریع تصمیم بگیری یک جور فضاسازی می‌کنند، اگر تصمیم نگیری نوع دیگر.»
رجانیوز در خاتمه نوشت: وزیر سابق اقتصاد در حالی در یک برنامه تلویزیونی به انتقاد از عملکرد اقتصادی دولت پرداخت که پیش از این نیز در مراسم تودیع و معارفه خود صدر تا ذیل سیاست‌های اقتصادی دولت را زیر سوال برده بود. با این حال، وی تاکنون پاسخ روشنی به این سوال نداده است که در صورت اعتقاد نداشتن به برنامه‌های اقتصادی دولت چرا در همان ماه‌های نخست اقدام به کناره‌گیری از دولت نکرده و بر خلاف مردان دیگر جدا شده از کابینه دولت نهم، ترجیح می‌دهد پس از ماه‌ها شنا در خلاف جهت آب، برکناری پرحاشیه خود را با طفره رفتن از پذیرش مسوولیت عملکرد اقتصادی دولت و معضلات موجود در حوزه بانک‌ها، بیمه، گمرک و مالیات همراه کند؟
ارسال نظر