گفت‌وگو
گیلانی: نمی‌گذاریم کسی از ما باج بگیرد - ۲۲ اردیبهشت ۸۷
آیا پارلمان قانون مربوط به محدودیت اختیارات رییس‌جمهور را تصویب خواهد کرد، به ویژه اختیاراتى نظیر انحلال دولت را؟ قانون اساسى ۱۹۷۳ پاکستان تنها سندى است که نزد مردم این کشور اعتبار دارد. ذوالفقار على بوتو، نخست وزیر فقید پاکستان این قانون اساسى را براى پاکستان را به ارمغان آورد که توانسته است تا امروز این کشور را یک پارچه و متحد حفظ کند. هدف ما در حزب مردم حفاظت از قانون اساسى ۱۹۷۳ است. اصلاحیه‌هایى که به مشرف اختیارات ویژه‌اى براى انحلال دولت داده است پس از این تاریخ وارد قانون شده است. ما به برقرارى توازن قدرت بین پارلمان و رییس‌جمهور معتقدیم و همراه متحدانى که در ائتلاف سیاسى حاضر در کنار ما هستند مصمم به تغییر و تصحیح تمام این بندهایى هستیم که در حقیقت به قانون اساسى تعلق ندارند. ما در پاکستان دموکراسى بسیار شکننده‌اى داریم. بنابراین این شمشیرى که رییس‌جمهور بر سر دولت گرفته و هر زمان که اراده کند، مى‌تواند آن را منحل کند چیزى نیست که به سود ملت پاکستان با حتى جهان باشد. این قدرت تنها موجب بى‌ثباتى بیشتر دموکراسى در پاکستان مى‌شود.
بنابراین قدرت رییس‌جمهور براى انحلال دولت باید از وى سلب شود؟
ما مسوول حفاظت از قانون اساسى هستیم و ابزار آن را نیز که آراى مجلس است در دست داریم. ما (در حزب مردم) به مرامنامه‌اى راى موافق داده‌ایم که مبین بازگرداندن قانون اساسى ۱۹۷۳ بوده است. ما ناچار نیستیم که حتما مشرف را از قدرت کنار بگذاریم بلکه باید خود را از شر اصلاحیه‌هایى خلاص کنیم که او وارد قانون اساسى کرده است.
آیا قضاتى که ۳ نوامبر در دوره وضعیت فوق‌العاده توسط مشرف از کار برکنار شده‌اند در سمت‌هاى خود ابقا مى‌شوند و اگر چنین است آیا این مساله شال قاضى افتخار محمد چودهرى رییس دیوان عالى نیز خواهد شد؟
این مساله در چند ماه گذشته موضوع بحث داغى در کشور بوده است. ملت پاکستان براى ابقاى قضات معزول دیوان عالى هزینه گزافى پرداخته است. وقتى که ملت برنامه اعتراضات گسترده‌اى را در حمایت از نظام قضایى مستقل در کراچى، راولپندى، و اسلام‌آباد تدارک دیده بودند درگیرى‌هایى بروز کرد که طى آنها شمار زیادى از افرادى که موضعى نزدیک به موضع من داشتند کشته شدند. خود من هم که در آن زمان معاون دبیرکل حزب مردم بودم به اتهام اعتراض علیه وضع شرایط فوق‌العاده دستگیر شده و به زندان افتادم. اخیرا نیز آصف على زردارى دبیرکل اجرایى فعلى حزب مردم در مذاکرات خود براى تشکیل ائتلاف همراه نواز شریف بارها و بارها اعلام کرده‌اند که ابقاى قضات از اهداف مشترک آنها است. تمام اعضاى ائتلاف حاکم فعلى نیز (که علاوه بر حزب مردم و حزب مسلم‌لیگ نواز شامل حزب ملى عوام و متحده مجلس عمل نیز مى‌شود) در این باره بحث و جدل کرده‌اند، کنکاش کرده‌اند، ودر نهایت به این تصمیم رسیده‌اند که درباره ابقاى قضات باید قطعنامه‌اى در مجلس تصویب شود. و البته پارلمان عالى‌ترین مرجع است. بنابراین اجازه بدهید که ادامه رویدادها به دست و تصمیم پارلمان باشد و اگر پارلمان به ابقاى قضات و رییس دیوان عالى راى داد آنها سر کار خود بازمى‌گردند. اما درباره مردم باید بگویم که اکثر مردم پاکستان معتقدند که قضات برکنار شده و قاضى افتخار محمد چودهرى باید در مناصب پیشین خود ابقا شوند و نظام قضایى باید باز استقلال خود را از نهادهاى سیاسى به دست آورد.
آیا این قطعنامه‌اى که از آن صحبت کردید همین هفته در پارلمان مطرح مى‌شود؟
شاید.
یکى از مشکلاتى که در گذشته موجب بروز بى‌ثباتى در پاکستان شده است فقدان اطمینان متقابل بین فرماندهى ارتش پاکستان و رهبرى سیاسى این کشور بوده است. آیا شما و ژنرال پرویز اشفاق کیانى مى‌توانید به خوبى و مانند یک تیم با یکدیگر کار کنید؟
کشور من در گذشته چندین مرتبه تجربه حکومت نظامیان را آزموده است که همگى با شکست همراه بوده‌اند. در گذشته مداخله ارتش در امور دولت مدنى یکى از عوامل بى‌ثباتى در پاکستان بوده است. در این شرایط ما هیچ راه حل دیگرى براى مقابله با چنین وضعیتى نداریم مگر تقویت دموکراسى در کشور و تقویت نهادهاى دموکراتیک و مدنی. در این راستا یکى از اهدافى که شخصا به آن پایبندم این است که پارلمان را بالاتر از تمام مراجع سیاسى و قانونى در کشور قرار دهم چرا که این اقدام هم موجب استقلال نظام قضایى مى‌شود، هم متضمن آزادى مطبوعات و رسانه‌ها، و هم موجب تقویت تمام نهادهاى حکومتى از جمله ارتش. ما به طور قطع مى‌خواهیم که نیروى نظامى قدرتمندى داشته باشیم. تا امروز من چندین مرتبه آقاى کیانى را ملاقات کرده‌ام. او من را در جریان امور قرار داده است و با هم درباره وضعیت امنیتى موجود در کشور بحث و گفت‌وگو کرده‌ایم. به نظر مى‌رسد که او سربازى کاملا حرفه‌اى است و معتقد است که ارتش باید از دولت مدنى حمایت کند. هیچ تردیدى وجود ندارد که همکارى دولت و ارتش در حال حاضر در عالى‌ترین سطح قرار دارد. در حقیقت این از بلند همتى فرماندهى ارتش بود که به صورت یک جانبه و داوطلبانه تصمیم گرفت تمام نظامیانى را که در پست‌ها و ادارات غیرنظامى مشغول فعالیت بودند از پست غیرنظامى برکنار کند. من آقاى کیانى را مردى با منش کاملا انسانى و حرفه‌اى مى‌بینم. او کسى است که به طور کامل از دولت مدنى حمایت مى‌کند.
در گذشته دولت‌هاى مدنى پاکستان نقش چندانى در وضع سیاست‌هاى دفاعى و امنیتى نداشتند. آیا دولت شما هم همین طور خواهد بود؟
قطعا همین طور است. ما دولت را در دست داریم و سیاست‌هاى دفاعى را ما تعیین مى‌کنیم. فرمانده ارتش همان طور که گفتم پیش از این در جلسات ویژه‌اى من و دیگر اعضاى حزب مردم را در جریان امور گذاشته و درباره طرح‌هایش براى برقرارى حکومت نظم و قانون در منطقه فدرال قبایل در شمال و همچنین پیشنهادهایش درباره فعالیت‌هاى هسته‌اى و پروژه‌هاى دفاعى صحبت کرده است. اما در نهایت این ما هستیم که سیاست نهایى را در هر مورد تعیین کرده و آن را براى اجرا به ارتش ابلاغ مى‌کنیم. چند روز پیش نیز همراه کیانى با هم در مراسم پرتاب آزمایشى موشک شاهین ۲ (که توانایى حمل کلاهک هسته‌اى را دارد) شرکت کردیم. آزمایش بسیار خوبى بود و مى‌توانم بگویم که روابط بسیار خوبى با یکدیگر داریم.
به نظر مى‌رسد بزرگ‌ترین متحد شما در ائتلاف حاکم یعنى نواز شریف موضعى به مراتب سرسختانه‌تر از شما در قبال مشرف، لزوم استعفاى وى، و ابقاى قضات معزول اتخاذ کرده است. فکر مى‌کنید ائتلاف فعلى شما بتواند چنین اختلافاتى را تاب بیاورد؟
وقتى در فضایى اجازه و مجال مخالفت داده مى‌شود این همان دموکراسى است. حزب نواز شریف و حزب ما دو حزب متفاوت هستند. ما با یکدیگر ادغام نشده‌ایم. آنها مرام‌نامه و برنامه‌هاى خود را دارند. اما به خاطر مشترکات معدودى در اندازه حداقل ما اکنون کنار یکدیگر قرار گرفته‌ایم. تا جایى که به مساله ابقاى قضات مربوط مى‌شود موضع ما و موضع آنها مشابه یکدیگر است. در مساله جنگ علیه تروریسم نیز ما موضع مشابهى داریم.
البته او (نواز شریف) اندکى تندروتر است. اما من پیش از این نیز با او کار کرده‌ام و حالا هم بى هیچ مشکلى به همکارى‌هایم با او ادامه مى‌دهم. او مرد خوب و باتجربه‌اى است. او پیش از این دوبار نخست‌وزیر بوده است و به منافع ملى مى‌اندیشد. به همین خاطر دلیلى نمى‌بینم که ائتلاف ما ائتلافى پایدار نباشد.
درباره اصرار نواز شریف به سرنگون کردن مشرف چه مى‌گویید؟
تا جایى که به مشرف مربوط مى‌شود مردم پاکستان به حکم واضح و روشن خود را علیه سیاست‌هاى او و اقدامات غیر دموکراتیک او صادر کرده‌اند (در انتخابات پارلمانى فوریه). بنابراین ما مى‌خواهیم که با مشرف در چارچوب قانون اساسى کار کنیم و اگر نواز شریف معتقد است که او باید برود باید بر اساس قانون اساسى عمل کرده و مراحل مربوط را طى کند. این طور نیست که بشود سلیقه‌اى در این زمینه عمل کرد. بر اساس قانون اساسى استیضاح رییس‌جمهور زمانى ممکن مى‌شود که نواز شریف بتواند دو سوم آراى دو مجلس پارلمان را براى این کار با خود همراه کند. اما به عقیده من مشکل اصلى ما مشرف نیست. مشکلات اصلى ما تروریسم، افراط‌گرایى، بنیادگرایى، کمبود مواد غذایى و الکتریسیته، و وضعیت اقتصادى هستند که حقیقتا در شرایط آشفته‌اى به سر مى‌برند.
آیا در ارتباطاتى که با آمریکا داشته‌اید به همکارى‌هاى بیشتر تشویق شده‌اید؟
تا امروز یک تماس تلفنى از جرج بوش رییس جمهور آمریکا داشته‌ام و یک تماس دیگر از سناتور هیلارى کلینتون. هر دوى آنها ابراز تمایل کرده‌اند که به پاکستان کمک کنند. بوش من را به واشینگتن دعوت کرده است اما فعلا کارهاى زیادى در داخل داریم که باید پیش از هر کار دیگرى انجام شوند.
زردارى اخیرا گفته است اگر شرایط ایجاب کند نخست وزیر خواهد شد. با توجه به این اظهارات فکر مى‌کنید تا کى در مقام نخست‌وزیرى باقى بمانید؟
حزب مردم پاکستان حزبى کاملا دموکراتیک است که در هر چهار استان پاکستان ریشه‌هاى عمیقى دارد. ما در حزب تصمیم گرفتیم تا حساب دفاتر حزبى را از دفاتر دولتى جدا کنیم. من در حال حاضر معاون حزب مردم هستم اما در جلسات حزبى شرکت نمى‌کنم. حزب سیاست‌ها را تعیین مى‌کند و وظیفه دولت اجراى این سیاست‌ها است. من حالا در این مقام هستم براى این که حزب از من این طور خواسته است و تا زمانى که حزب بخواهد من در این منصب باقى بمانم، در مقام نخست‌وزیر مشغول خدمت خواهم بود.
نقش دو رهبر حزب مردم یعنى آصف على زردارى و بیلاول بوتو زردارى در دولت شما چیست؟
دو رهبر حزب مردم (یکی به عنوان مقام تشریفاتی و دیگری مقام اجرایی) همراه دیگر اعضای برجسته حزب نقش موثری در تعیین سیاست‌ها دارند. این سیاست‌ها پس از این که نظر مساعد متحدانمان را در ائتلاف حاکم جلب کرد برای اجرا تحویل دولت می‌شوند. من به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی از اولین روز تصدی نخست‌وزیری سیاست‌ها و مرام حزب را دنبال کرده‌ام.
آیا این اشتباه است که بگوییم زرداری به شما دستور می‌دهد؟
نیازی به دستور دادن نیست من خودم دستورات و سیاست‌های حزب‌ام را اجرا می‌کنم.
آیا با زرداری روابط خوب و نزدیکی دارید؟
بله مسلما. من با او و با وزرای کابینه‌ام ارتباط نزدیکی دارم. در واقع ما یک تیم هستیم که با هم کار می‌کنیم.
ارسال نظر