دفاع آخر دولت در برابر مجلس هفتم

اخبار تازه از تغییرات در دولت. استیضاح وزیر بازرگانی در مجلس اعلام وصول شد

عاقبت برداشت بدون مجوز از حساب ذخیره ارزی

هادی چاوشی

چانه‌زنی الیاس نادران و رضا عبداللهی با هیات‌رییسه مجلس هفتم، سرانجام باعث شد که طرح استیضاح وزیر بازرگانی روز گذشته در مجلس اعلام وصول شود.

دیروز و در حالی که احتمال آن می‌رفت با وساطت هیات‌رییسه مجلس، برخی از امضا کنندگان طرح استیضاح وزیر بازرگانی امضای خود در این طرح را پس بگیرند، پیگیری و جدیت نشان دادن الیاس نادران، عضو شاخص کمیسیون اقتصادی، رضا عبداللهی، رییس کمیسیون برنامه و بودجه و ابوالفضل کلهر از اعضای این کمیسیون، اعلام و وصول رسمی استیضاح وزیر بازرگانی را به بار نشاند. حالا محمود احمدی‌نژاد در فاصله کمتر از ۲۰روز مانده به پایان عمر مجلس هفتم، باید یک بار دیگر برای مسعود میرکاظمی از نمایندگان تقاضای رای اعتماد کند.

طرح استیضاح وزیر بازرگانی که روز یکشنبه خبر تهیه آن در راهروهای پارلمان پیچید، تنها با ۱۶امضا تهیه شده بود و از آنجا که حداقل ۱۰امضا برای هر استیضاح موردنیاز است، بیم آن وجود داشت که قبل از اعلام وصول رسمی و به جریان افتادن آن، با وساطت اعضای هیات‌رییسه مجلس، تعدادی از امضاکنندگان، امضای خود را پس بگیرند و طرح یادشده از حیز انتفاع بیفتد؛ اتفاقی که سال گذشته در جریان تهیه طرح استیضاح وزرای جهاد کشاورزی و کشور روی داد. آنچنان که در مورد طرح استیضاح وزیر کشور که در آغاز با حدود ۷۰ امضا تهیه شده بود، لابی تاثیرگذار محمدرضا باهنر، نایب رییس مجلس به تاخیر در اعلام وصول آن و درنهایت، منتفی شدن استیضاح مصطفی‌پور محمدی انجامید.

منتفی شدن استیضاح وزیر کشور البته سروصدای زیادی از طراحان برانگیخت و رفعت بیات، نماینده مردم زنجان و یکی از طراحان اصلی آن حتی از هیات رییسه مجلس به کمیسیون اصل۹۰ شکایت برد. اما به هر حال موضوع استیضاح پورمحمدی در آن مقطع زمانی منتفی شد.

دلیل واقعی استیضاح

به گفته علی عسگری، نماینده مردم مشهد که روز یکشنبه اولین فردی بود که خبر استیضاح وزیر بازرگانی را اعلام کرد، مهم‌ترین دلیل این استیضاح، تورم افسارگسیخته و پاسخگو نبودن دولتمردان در این زمینه بوده است؛ اما شاید حمایت و پیگیری دامنه‌دار الیاس نادران و رضا عبداللهی در استیضاح مسعود میرکاظمی، دلیلی جز هشت مورد اعلامی در طرح رسمی داشته باشد. چه، نادران به عنوان تاثیرگذارترین امضاکننده طرح استیضاح وزیر بازرگانی، حدود سه ماه است که با میرکاظمی و وزارتخانه متبوعش درگیری دارد و بارها در محافل رسانه‌ای علنا از سیاست‌های وزارت بازرگانی انتقاد کرده‌است.

علت انتقادات شدید نادران که در این زمینه حمایت احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‌های مجلس را نیز با خود دارد،‌برداشت بدون مجوز وزارت بازرگانی از حساب ذخیره ارزی برای واردات میوه و کالاهای غیرضروری است. به اعتقاد نادران و توکلی، پس از آنکه مجلس در زمستان ۸۶ به لایحه دولت برای برداشت ۲/۱میلیارد دلاری از حساب ذخیره ارزی با هدف واردات کالاهای اساسی رای نداد، وزارت بازرگانی بدون مجوز مجلس، راسا اقدام به برداشت از این حساب کرده است.این برداشت غیرقانونی باعث شد نادران و توکلی در سوالی مشترک از میرکاظمی، خواستار توضیح وی در این باره شوند. وزیر البته در کمیسیون اقتصادی مجلس حاضر شد و توضیحاتی را ارائه کرد، اما این توضیحات، نادران و توکلی را قانع نکرد؛ چنان که نادران بعد از این جلسه، به خبرگزاری‌ها گفت: «وزیر بازرگانی اصلا به سوال من پاسخ نداد که من بخواهم قانع شوم.» همزمان پایگاه خبری الف وابسته به احمد توکلی هم توضیحات میرکاظمی در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس را «ضد و نقیض» خواند تا پرونده برداشت بدون مجوز ۸۶۰میلیون دلاری وزارت بازرگانی از حساب ذخیره ارزی همچنان باز بماند. با این حساب، شاید بیراه نباشد اگر به بار نشستن استیضاح وزیر بازرگانی را به حساب پیگیری همان تخلف مورد ادعای نادران بدانیم.

۸ محور استیضاح

در طرح استیضاح وزیر بازرگانی که روز گذشته از سوی حسین نجابت، یکی از منشیان مجلس قرائت شد، هشت محور به عنوان دلایل استیضاح بر شمرده شده است: «اجازه واردات بی‌رویه شکر و ضربه شدید به واحدهای تولیدی و کشاورزی چغندرکاران»، «ادامه عدم اجرای قانون بودجه سال ۸۵ و ۸۶ در خصوص تعرفه کالاهای وارداتی و بی‌ثباتی در نرخ تعرفه‌ها از جمله موبایل، شکر و برنج»، «عدم حمایت از واحدهای تولیدی»، «واردات بی‌رویه به ویژه در کالاهای معدنی و کشاورزی»، «اعمال سیاست‌های غلط بازرگانی که منجر به بی‌ثباتی در بازارهای داخلی و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها شده است»، «عدم اجرای کامل و دقیق قانون نظام صنفی و اجرای غیر قانونی تعزیرات حکومتی لغو شده در خصوص برخی اصناف»، «عدم اجرای قانون مجلس در خصوص سهمیه آرد روستائیان»، «ناتوانی در تنظیم بازار کالاها که از وظایف اصلی وزارت بازرگانی است» و «عدم اجرای صحیح و کامل قانون سازماندهی مبادلات مرزی.»

استیضاح‌کنندگان جدی

نگرانی استیضاح‌کنندگان از اعلام وصول نشدن طرح استیضاح وزیر بازرگانی موجب شد ظرف دو روز تعداد امضاهای این طرح از ۱۶ امضا به ۲۴امضا افزایش یابد؛ طرحی که به گفته علی عسگری در روز یکشنبه با ۱۶امضا تقدیم هیات‌رییسه مجلس شده بود، به دلیل رایزنی‌های جدی استیضاح‌کنندگان، سرانجام با ۲۴امضا به طور رسمی اعلام وصول شد.

به گزارش خبرگزاری فارس، به جز الیاس نادران، رضا عبداللهی، علی عسگری و ابوالفضل کلهر، احمد بزرگیان، نماینده مردم سبزوار، حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه، نماینده مردم اسلام‌آباد غرب، رسول صدیقی‌بنابی، نماینده مردم بناب و محمد علیخانی، نماینده مردم قزوین نیز جزو امضاکنندگان طرح استیضاح وزیر بازرگانی بودند.

از این میان چهار نفر اول، دیروز با حضور در جایگاه هیات‌رییسه مجلس بر اعلام وصول طرح استیضاح تاکید می‌کردند. چنان که هم در زمان حضور غلامعلی حداد عادل در مجلس و هم پس از آن و در زمان ریاست محمدرضا باهنر، در این‌باره چانه‌زنی می‌کردند.

سرانجام نیز این چهار نماینده نیم ساعت پایانی جلسه علنی را در کنار باهنر ایستادند و تا قرائت متن استیضاح از تریبون رسمی مجلس، جایگاه هیات‌رییسه را ترک نکردند.

چهارشنبه آینده روز موعود

طبق آیین‌نامه داخلی مجلس، پس از اعلام وصول طرح استیضاح، وزیر مربوطه موظف است حداکثر ظرف ۱۰روز در صحن علنی حاضر شود و از خود دفاع کند. در پایان جلسه استیضاح نیز مجلس یک بار دیگر برای دادن رای اعتماد به او وارد شور می‌شود. به این ترتیب با توجه به اینکه مجلس تنها در روزهای یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه هر هفته جلسه علنی دارد، آخرین مهلت وزیر بازرگانی برای دفاع از خود، چهارشنبه هفته آینده است.

به گفته حمیدرضا حاجی بابایی، منشی اول هیات‌رییسه، میرکاظمی چهارشنبه آینده به همراه احمدی‌نژاد راهی مجلس خواهد شد تا آخرین وزیری باشد که برای کسب رای اعتماد از مجلس هفتم تلاش می‌کند. رییس‌جمهور نیز آخرین حضور خود را در جمع نمایندگانی تجربه می‌کند که این روزها سخت از او دلخورند.

فریادهای ا... ‌اکبر نمایندگان

اعلام وصول طرح استیضاح مسعود میرکاظمی در مجلس، حاشیه‌های جالب توجهی داشت. به جز حضور نیم ساعته چهار نماینده در جایگاه هیات رییسه مجلس که سرانجام به قرائت طرح استیضاح منتهی شد، واکنش نمایندگان به اعلام وصول این طرح نیز عجیب بود. فریادهای «ا...اکبر» و «احسنت» نمایندگان پس از پایان قرائت طرح، صحن مجلس را فرا گرفت و برخی نمایندگان نیز با فرستادن صلوات، خرسندی خود را از این استیضاح اعلام کردند.البته این استیضاح را که از جمله ابزارهای نظارتی مجلس به شمار می‌رود، می‌توان واکنش دیرهنگام نمایندگان مجلس هفتم به تورم و گرانی افسارگسیخته‌ای دانست که در یکسال و نیم اخیر به شهروندان فشار بسیاری وارد کرده است؛ هر چند گفته می‌شود طرح این استیضاح در روزهای پایانی عمر مجلس هفتم، خالی از شائبه‌های سیاسی نیز نبوده است.