انتقاد مرکز پژوهش‌های مجلس از طرح تازه مجلس برای صداوسیما

ایجاد انحصار زیرساختی و محتوایی ظلم به توسعه کشور است

مرکز پژوهش‌های مجلس تعارضات حقوقی و قانونی طرح اداره صداوسیمای جمهوری اسلامی با وظایف حاکمیتی دستگاه‌های مسوول ارتباطات و فناوری اطلاعات را بررسی کرد. به گزارش دنیای اقتصاد، یک فوریت این طرح که از سوی برخی اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس طراحی شده بود، مهرماه سال جاری در صحن علنی مجلس تصویب شد. طرح اداره صدا و سیما برای بررسی بیشتر به کمیسیون مربوطه ارجاع شده تا پس از آن در صحن علنی مجلس مورد بررسی نمایندگان قرار گیرد. اما دفاتر فرهنگی و فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس در اظهار نظر مشترک خود پیرامون این طرح تصریح کردند: طرح فعلی برخلاف سیاست‌های کلی نظام و ابلاغیه‌های مقام معظم رهبری، برنامه پنجم توسعه کشور و امنیت فضای تبادل اطلاعات است و با تمرکز برجنبه‌های اقتصادی درخواست اخذ انحصار قانونی در بخش‌های محتوایی، زیرساختی شبکه‌های ارتباطی و حتی اینترنت را کرده است.

در این گزارش آمده است: طرح اداره صدا و سیما به لحاظ ماهوی قابل تفکیک به دو بخش است: بخش اول، وظایف و اختیارات ذاتی صدا و سیما بر اساس قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام و بخش بعدی، افزایش دامنه شمول این اختیارات به کلیه زیرساخت‌های شبکه، رسانه‌ها، صدا و تصویر یا چند رسانه‌ است و سایر مصادیق مرتبط با فضای مجازی، بر این اساس طرح نوعی چیدمان شده است که تحقق چند هدف عمده در قانون برنامه را که بیشتر بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نهاده شده است، در زمره اختیارات سازمان قرار دهد.

گزارش مرکز پژوهش‌ها می‌افزاید: البته در این بین دو پروژه مهم این بخش یعنی FTTH (فیبر نوری تا منازل) و IPTV (تلویزیون مبتنی بر اینترنت) که سازمان می‌تواند در کنار سایر دستگاه‌های ذی‌ربط تامین محتوا برای آنها داشته باشد، محکم ترین دلیل این شیوه نگارش طرح بوده است. این گزارش با تاکید بر اینکه، آسیب‌های این رویکرد بیش از منافع آن است، ادامه می‌دهد: در حال حاضر مخابرات ماهیت انحصاری خود را با وجود واگذاری از دست نداده، اما در محتوا به واسطه ماهیت شبکه‌ای و اطلاعاتی آن هیچ بازیگری انحصار ندارد، زیرا صدا، تصویر، متن و... هر آنچه در شبکه مبادله می‌شود توسط همه ذی‌نفعان به صورت تعاملی تولید و به اشتراک گذاشته می‌شود و تحت قانون، نظارت و کنترل نیز می‌شود. اما اگر این انحصار در تولید محتوا ایجاد شود در تعارض کامل با مفهوم و آثار عصر اطلاعات است.

این گزارش می‌افزاید: جایی که شبکه‌ها حتی اینترنت در حال جایگزینی با فناوری رایانش ابری است که سطح به اشتراک‌گذاری عامل و فراگیر از هر منبعی را دنبال می‌کند، سخن از ایجاد انحصار زیرساختی و محتوایی ظلم به توسعه کشور است و به نظر می‌رسد منافع و جذابیت‌های اقتصادی تسلط به بازار ارتباطات و محتوا و نه دغدغه فرهنگی باعث این شیوه نگارش طرح شده است و به همین دلیل بهترین راهکار هم، پالایش طرح از این نگاه انحصارطلبانه است.