کاهش معافیت‌ها و افزایش پایه‌های مالیاتی

دولتمردان برنامه تحول نظام مالیاتی را تشریح کردند

کاهش معافیت‌ها و افزایش پایه‌های مالیاتی

دنیای اقتصاد- زهرا واعظ: همایش تبیین طرح تحول نظام مالیاتی دیروز با حضور رییس جمهور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، دبیر کارگروه طرح تحول اقتصادی، رییس سازمان مالیاتی و جمعی از کارشناسان و صاحب‌نظران در محل سالن همایش‌های صدا و سیما برگزار شد.

در این همایش بر بازمهندسی ساختارها و بسترهای مالیاتی و نیز هدفمند شدن معافیت‌های مالیاتی تاکید شد و در عین حال سخنرانان بر اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور از جمله نظام مالیاتی به عنوان یکی از محورهای هفتگانه طرح تحول اقتصادی کشور تاکید کردند؛ به گونه‌ای که رییس جمهور اصلاح ساختار مالیاتی را هم در جهت عدالت و هم در جهت مشارکت در ساخت کشور دانست و البته گفت که بدون همکاری دیگر قوا این کار امکان‌پذیر نیست و نباید تنها دولت کارگر و نوکر مردم باشد و سایر قوا اربابی کنند. در همین حال وزیر اقتصاد خواستار افزایش پایه‌های مالیاتی در کشور و نیز احیای مالیات بر مجموعه درآمد شد و از طرفی رییس سازمان امور مالیاتی هم از لایه‌های سیاه و خاکستری در اقتصاد گفت که غیر رسمی هستند و زیر چتر مالیات قرار ندارند. همچنین سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی نیز بر این سخنان صحه گذاشت و با اشاره به معافیت ۴۱ درصد از اقتصاد کشور از پرداخت مالیات، بازنگری درمعافیت‌های مالیاتی را یکی از محورهای ایجاد تحول در نظام مالیاتی کشور برشمرد.

دیروز اما این همایش مهمانان دیگری هم داشت که از جمله آنها می‌توان به علی اکبر عرب مازار رییس سابق سازمان مالیاتی و جمشید پژویان اشاره کرد؛ به گونه‌ای که وزیر اقتصاد در ابتدای سخنرانی خود تقدیر و تشکر ویژه‌ای به خصوص از دکتر پژویان به دلیل همکاری در تدوین قانون مالیات‌ها و طرح تحول مالیاتی کرد و گفت که وی عمر خود را در این راه صرف کرده است.

پایه‌های مالیاتی جدید در راهند

وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در این همایش با تاکید بر اینکه در راستای اصلاح قانون همچنان نیازمند گسترش پایه‌های مالیاتی هستیم به احیای پایه «مالیات بر مجموع درآمد» اشاره کرد و گفت: برای دستیابی به نظام توزیع درآمد، تنها هدفمند کردن یارانه‌ها کافی نیست و باید این پایه احیا شود. حسینی افزود: به دلیل نبود امکان برای اجرای این پایه مالیاتی، ناگزیر به حذف آن شدیم و در واقع به جای حل مساله، صورت مساله را پاک کردیم. وی افزود: مالیات بر عایدی سرمایه در راستای حمایت از فعالیت‌های مولد احیا و نرخ‌های مالیاتی در جهت رفع تبعیض‌ها اصلاح خواهد شد. نرخ مالیات بر حقوق هم اکنون در بخش خصوصی و دولتی متفاوت است که با اصلاح آن براساس پیش‌نویس این تفاوت اصلاح خواهد شد.

وی شفاف‌سازی و استانداردسازی فرآیندهای مالیاتی را بعد دیگر اصلاح قانون مالیات‌ها عنوان و اظهار کرد: تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با استفاده از ابزارهای مالیاتی در پیش‌نویس مدنظر قرار دارد.

وی با اشاره به اجرای طرح جامع مالیاتی بیان کرد: در سال ۸۹ اظهارنامه‌های دریافتی ۴۱ درصد رشد داشته است. وزیر اقتصاد تصریح کرد: اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده با همکاری اصناف مراحل خود را طی می‌کند که از مهر ۸۷ تا مهر ۹۰، ۱۸ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده و عوارض از این پایه مالیاتی به دست آمده که ۷ هزار میلیارد تومان آن به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها اختصاص یافته است. به گفته حسینی طرح جامع مالیاتی در چند استان در سال آینده اجرایی خواهد شد.

۶۰ درصد اقتصاد خارج از چتر مالیاتی

از سوی دیگر رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور نیز در این همایش اقتصاد کشور را از نظر گستردگی بعد تولید بسیار وسیع عنوان کرد و گفت:۴۱ درصد اقتصاد کشور از مالیات معاف هستند که اگر بخش غیر رسمی اقتصاد را که در لایه‌های خاکستری و سیاه قرار دارند و به هیچ عنوان در اقتصاد شناسایی نمی‌شوند و شامل ۲۰ درصد جی دی پی هم می‌شوند، درکنار هم قرار دهیم. در واقع ۴۱درصد در بخش رسمی و ۲۰ درصد در بخش غیررسمی مالیات نمی‌دهند و این به آن معناست که عملا ۶۰ درصد اقتصاد کشور زیر چتر مالیات قرار ندارد و عملا بخش مالیات نیازمند یک کالبد شکافی اساسی است. معاون وزیر اقتصاد اظهار کرد: این رقم در کشور‌های توسعه یافته برای بخش‌های خاکستری و سیاه ۱۴ درصد، برای کشورهای در حال توسعه ۲۰ تا ۳۰ درصد و برای توسعه نیافته ۳۵ تا ۴۰ درصد است. علی عسکری، مالیات را یکی از مهم‌ترین ارکان هر نظام اقتصادی اعلام کرد و گفت: حوزه مالیات نیاز به تحول دارد، بر اساس آسیب‌شناسی‌ها در اقتصاد کشور به دلیل ترکیب نامناسب تولید ملی باید شکل مالیات ستانی در کشور تغییر کند.

رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور اظهارکرد: طرح جامع مالیاتی در ۶ فاز اجرا می‌شود که شامل مراحل آماده‌سازی، تحلیل کاری، تحلیل عملکردی و نیز گسترش دامنه فناوری اطلاعات است که در حال اجرا است.

بازنگری در معافیت‌های مالیاتی

سخنگوی کارگروه تحولات اقتصادی نیز در این همایش با اشاره به معافیت ۴۱ درصد از اقتصاد کشور از پرداخت مالیات، بازنگری درمعافیت‌های مالیاتی را یکی از محورهای ایجاد تحول در نظام مالیاتی کشور برشمرد. محمدرضا فرزین با بیان اینکه هیچ‌گونه اطلاعات اقتصادی برای مالیات محرمانه نیست، افزود: سازمان امور مالیاتی باید به اطلاعات مالیاتی به طور کامل دسترسی داشته باشد.

معاون وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه معافیت‌های مالیاتی باید هدفمند و ساختارها و بسترهای مالیاتی کشورباید بازمهندسی مجدد شود، افزود: در ساختار امور مالیاتی باید از حوزه محور به سمت وظیفه محوری گام برداریم و ارتباطات با مودیان مالیاتی به شکل غیرحضوری باشد.

وی با ذکر این مطلب که متاسفانه نه تنها ۴۱ درصد اقتصاد کشور از مالیات معاف هستند، بلکه اطلاعات آنها نیز در دسترس نیست، عنوان کرد: طرح تحول نظام مالیاتی شامل اصلاح نظام‌ها و روش‌ها هم اکنون در حال اجرا بوده و موضوع دیگرنیز تدوین لایحه تحول نظام مالیاتی است. وی با بیان اینکه در شورای طرح تحول نظام مالیاتی اتاق‌های بازرگانی ایران و تهران، سازمان‌های حسابرسی و اتاق‌های صنعت و معدن و صنوف حضور دارند، تصریح کرد: از سه هفته گذشته پیش‌نویس نظام مالیاتی آماده شده است و اطلاع‌رسانی لازم را نیز انجام داده‌ایم.

یارانه نقدی قدرت خرید ۸ دهک جامعه را حفظ کرد

در حاشیه این همایش نیز وزیر اقتصاد در جمع خبرنگاران اعلام کرد که پرداخت یارانه نقدی در روند اجرای هدفمندی یارانه‌‌ها قدرت خرید ۸ دهک جامعه را کاملا حفظ کرده است. وی افزود: بخشی که طبقات هدف ما بودند که شامل ۸ دهک می‌شود کاملا از منظر هدفمندی پوشش داده شده است. همچنین محاسبات ما هم این مساله را تایید می‌کند و طبقات ۹ و ۱۰ همواره قدرت خرید خود را جبران می‌کنند.

وزیر اقتصاد در خصوص عملکرد دولت در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها اظهار کرد: برداشت ما این است که در عواقب و اثرات قانون هدفمندی یارانه‌ها بزرگ‌نمایی شده و همین سبب تعویق اجرای قانون شد، هم‌اکنون هم نباید در بررسی عملکرد قانون غلو شود. وی تصریح کرد: البته این به معنای عدم وجود نقاط ضعف و مشکلات نیست اما سختی با عذاب کشیدن تفاوت دارد و برای چابک شدن باید وزن کم کرد.

حسینی گفت: زمانی که می‌خواستیم قانون را اجرا کنیم عده‌ای از نهادهای امنیتی درخواست کردند که برای جلوگیری از آشوب اجتماعی برنامه‌ریزی کنند؛ اما آیا هم‌اکنون کسی معتقد به امکان بروز آشوب در کشور است؟ وی با اشاره به ایجاد برخی مشکلات در ابتدای اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین گفت: در آن زمان به دلیل عدم تبیین مناسب، برخی از پمپ‌بنزین‌ها تخریب شد؛ اما در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها مردم همکاری کردند.

تورم فقط مربوط به یارانه‌ها نیست

حسینی با اشاره به اینکه تورم ۳/۱۹ درصدی فعلی کاملا به هدفمندی یارانه مربوط نمی‌شود، ادامه داد: همه عوامل از جمله نقدینگی، تورم وارداتی و نرخ ارز در این مدت ثابت نبوده بنابراین تورم فعلی تنها به هدفمندی یارانه‌ها مربوط نمی‌شود و باید سایر عوامل را در نظر گرفت. وی پیش‌نیاز اجرای مرحله دوم را نگاه واقع‌بینانه به عملکرد یکساله این قانون عنوان کرد و افزود: علاوه بر نگاه واقع‌بینانه نباید بخش‌های مختلف برای باز توزیع منابع با یکدیگر مسابقه بگذارند، همچنین باید بپذیریم که برخی بخش‌ها نسبت به گذشته نیازمند حمایت بیشتری هستند.

احمدی‌نژاد: همه باید کمک کنند

رییس جمهور در این همایش گفت که انتخابات، سیاست و رای دادن مهم است، اما مهم‌تر از آن، مشارکت در مدیریت اقتصادی کشور است و همه باید کار کنند تا کشور ساخته شود. محمود احمدی‌نژاد با بیان اینکه امروز همه مصمم هستیم تا ایران را بسازیم تصریح کرد: تحقق این اهداف با کار عالمانه و خستگی‌ناپذیر و اصلاحات بنیادین امکانپذیر است. خادمان ملت در دولت برآمده از آرای مردم بدون توجه به هیاهوها و حرف‌های بی‌ارزش و توجه نداشتن به شعارهای داخلی و خارجی تلاش می‌کند تا عالمانه اصلاحات اساسی را در ساختارهای اقتصادی و مدیریتی کشور طراحی و اجرا کند. رییس جمهور با طرح این سوال که چرا باید مالیات پرداخت کرد یادآور شد: بسیاری از افراد تصور می‌کنند مالیات پول زور است در حالی که اداره کشور هزینه دارد و اگر آن را پرداخت نکنند برنده هستند در حالی که بازنده اصلی خود این افراد به شمار می‌روند.

رییس جمهور با تاکید بر اینکه اداره کشور هزینه‌هایی دارد که بر دوش همگان است تصریح کرد: طبیعی است هرکس درآمد بیشتری دارد هم از گذشته تاریخی و هم از نوع خدمات امروز بیشتر استفاده می‌کند. البته هرکس به نسبتی که از این فرصت استفاده می‌کند که بهترین شاخص، میزان درآمد است.

برخی پشت پا می‌اندازند

رییس جمهور با بیان اینکه متاسفانه عده‌ای تلاش می‌کنند تا برای افرادی که طرح تحول اقتصادی را انجام می‌دهند پشت پا بیاندازند، افزود: بعد از ۳۰ سال یک عده‌ای آمده‌اند و دارند طرح را اجرا می‌کنند و سوال و استیضاح و ... در ادامه همین مشکل‌آفرینی‌ها است.

وی در ادامه خطاب به همکاران خود یادآور شد: طرح تحول مالیات را جدی بگیرید؛ فعالیت‌های اقتصادی در کشور باید شفاف و نظام مالیاتی از آن شفاف‌تر باشد؛ چراکه هر نقطه ابهام منشأ بی‌عدالتی است. از این رو روند و ساختار دریافت مالیات باید ساده و برای همه قابل محاسبه باشد و قابل تفسیرهای متفاوت نباشد.

نباید تصور شود یک قوه کارگر است، بقیه ارباب

احمدی‌نژاد در ادامه سخنان خود خطاب به سایر قوا یادآور شد: اداره کشور تنها بر عهده یک قوه نیست، بلکه همه باید کمک وهمکاری کنند و این طور نباشد که یک قوه کارگر و نوکر است و بقیه قوا تصور کنند که باید اربابی کنند. بلکه همه باید مشارکت و شفاف‌سازی کنند. رییس جمهور تصریح کرد: بخش مهمی از ثروت‌ها در ثبت اسناد، املاک و شرکت‌ها است که کمتر از بازار و مبادله کالا در کشور نیست.

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر بخش مهمی از اقتصاد کشور در دست موسسات حقوقی و شخصیت‌های حقوقی قرار دارد، گفت: باید هماهنگی‌ کاملی در این راستا صورت گیرد و اگر کسی سوء استفاده و ظلمی کرد سریع به آن رسیدگی شود.

اقتصاد باید برپایه حلال و حرام باشد

رییس جمهور ادامه داد: هرچقدر سیستم بانکی رباخواری را توجیه کند، اما ربا کار خود را انجام می‌دهد؛ اسم مهم نیست بلکه ماهیت است که اهمیت دارد؛ آلودگی مالی منجر به آلودگی اخلاقی و از بین رفتن خانواده و تخریب اخلاق‌ها می‌شود. وی یادآور شد: اقتصاد باید برپایه اجتناب از حرام و تاکید بر حلال باشد؛ یکی از مواردی که باید برای آن بالاترین حد کرامت را برای مردم قائل شد نظام مالیاتی کشور به شمار می‌رود چرا که شخصیت مردم محترم است.

عکس: نگار متین‌نیا