انتقاد دوباره آیت‌الله مکارم از تشریفات قضایی

تشریفات غربی در دادگاه‌های ما حاکم است؛ باید برای اصلاح آن فکری کرد

دنیای اقتصاد - آیت‌الله مکارم شیرازی روز گذشته طی سخنانی در درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم، با انتقاد از آنچه که آن را «عدم کارآیی لازم» تشریفات قضایی می‌خواند، بار دیگر خواهان تغییر این تشریفات و «تحول در نظام دادگستری کشور» شد و گفت: شیوه غرب در محاکم ما پابرجاست. آیت‌الله مکارم شیرازی حدود سه ماه پیش و در هنگامی که وقوع برخی حوادث در سطح جامعه پر رنگ و رسانه‌ای شده بود از وقوع چنین جنایاتی توسط اراذل و اوباش به شدت انتقاد کرد و احکام دادگاه‌ها را «بی‌رمق» خواند و از مسوولان دستگاه قضا خواست که شعبه‌های قضایی را به سبک دادگاه‌های امیرالمومنین(ع) اداره کنند. او در آن زمان مشکل مهم دستگاه قضایی را دنباله‌روی از نظام ناسالم قضایی غرب عنوان کرد و گفت: با این روش دستگاه قضایی، مشکلات امنیت جامعه حل نمی‌شود. دیروز چاقو در چشم طلبه جوانی کردند و ضاربین به جزای خود نرسیدند، امروز شاهرگ طلبه جوان دیگری را به خاطر امر به معروف و نهی از منکر بریدند و سپس شاهرگ حیات مرد نیرومند کشور را پاره کردند. با این وضع باید منتظر حوادث ناگوار دیگری باشیم. آیت‌الله مکارم‌شیرازی در آن زمان پیشنهاد کرد که شعب قضایی به سبک دادگاه‌های امیرمومنان علی(ع) با حضور چند مجتهد شجاع تشکیل شود و با دقت، ولی با سرعت و حذف تشریفات، حداکثر در عرض یک هفته این مجرمان را به اشد مجازات برسانند تا بقیه عبرت بگیرند و حساب ببرند. او از مجلس هم خواست مشکلات قانونی این مسیر را حل کند.

پس از این انتقادات بود که رییس قوه‌قضائیه در جمع نمایندگان استان تهران در مجلس از زیر سوال رفتن دستگاه قضایی انتقاد کرد و گفت: قوه‌قضائیه در دو سال اخیر به صورت جدی با جرائم خاص برخورد داشته است و حق نیست که از این جهت دستگاه قضایی زیر سوال برود، با این حال اعلام می‌داریم هر جایی که احکام «سست و بی‌رمق» از محاکم ما صادر شده است، این احکام را به ما منعکس کنند تا چاره جویی شود.وی در جلسه مسوولان عالی قضایی هم بر این نکته تاکید و اظهار کرد: از تمام کسانی که مدعی کندی یا برخورد نامناسب قوه‌قضائیه یا عدم رسیدگی به پرونده‌های امنیت اجتماعی هستند، می‌خواهیم چنین پرونده‌هایی را به دستگاه قضایی معرفی کنند. توقع داریم کسانی که ادعا می‌کنند پرونده‌هایی به درستی رسیدگی نشده است به ما معرفی و ما را مطلع کنند تا به دستگاه قضایی کمک کرده باشند و ما قطعا از این مساله استقبال می‌کنیم. البته بین شایعات و بین مطالب محکمه‌پسند هم فرق بسیار است و ممکن است زمانی کسی را به عنوان جانی در روزنامه‌ها مطرح کنند و بعد واقعا دلیل به اندازه کافی برای محکمه نباشد و بنابراین هیچ فقیه و مجتهدی هم جرات نمی‌کند در موردی که دلیل به اندازه کافی نباشد بر کسی حد جاری کند.

با وجود اینکه طی سه ماه گذشته قوه‌قضائیه به پرونده‌های امنیت اجتماعی با سرعت و قاطعیت رسیدگی کرده است و بسیاری از متهمان این پرونده‌ها در ملأ عام به دار آویخته شده‌اند، آیت‌الله مکارم شیرازی مجددا به عملکرد دستگاه قضایی انتقاد کرده است و گفته است: «تشریفات قضایی موجود کارآیی لازم را ندارد.» این مرجع تقلید در ادامه با بیان اینکه تشریفات غربی در دادگاه‌های ما حاکم است، می‌گوید: باید برای اصلاح تشریفات قضایی فکری کرد و آن را درست کرد.

قوه‌قضائیه را متهم نمی‌کنم تشریفات ناکارآ است

این مرجع تقلید روز چهارشنبه طی سخنانی در درس خارج فقه خود در مسجد اعظم تصریح کرد: بنده قوه قضائیه و قضات را متهم نمی‌کنم، اما معتقدم تشریفات قضایی موجود کارآیی لازم را ندارد. به گزارش ایسنا، وی ادامه داد:‌ زمانی که جرمی واقع می‌شود و در رسانه‌ها انعکاس می‌یابد، همه منتظرند عوامل آن جرم مجازات شوند اما ماه‌ها می‌گذرد و مردم دلسرد می‌شوند؛ بنابراین باید تشکیلات اصلاح شود. مکارم‌شیرازی افزود: به جرم‌هایی که مدارک آن مشخص است، باید خارج از نوبت رسیدگی شود تا زودتر به نتیجه برسد. برخی مطرح کردند که آقای مکارم گفته است برای پرونده‌ها در دادگستری وکیل نگیرید. ما می‌گوییم وکیل بگیرید، اما وقتی همه چیز پرونده مشخص است، باید فورا پایان داده شود تا مردم ایمان پیدا کنند. این مرجع تقلید خاطرنشان کرد:‌ باید برای اصلاح تشریفات قضایی فکری کرد و آن را درست کرد، زیرا آن تشریفات غربی که در دادگاه‌های آنان حاکم است، در دادگاه‌های ما پابرجاست.

حوزه علمیه قاضی‌پروری کند

وی تاکید کرد: باید در کنار حوزه علمیه قم یک تشکیلات قاضی‌پرور قوی وجود داشته باشد تا به این مسائل زود رسیدگی شود زیرا خیلی از مسائل روشن است و نیاز به کارشناسی ندارد. مکارم شیرازی با بیان اینکه اگر تحولی در نظام دادگستری کشور ایجاد نشود مشکل خواهیم داشت، یادآور شد: کندی مجازات سبب می‌شود مردم دلسرد شوند؛ بنابراین باید در تشکیلات و تشریفات در دادگستری‌ها تجدید نظر شود تا هماهنگ با نظام جمهوری اسلامی باشد.