سوال از پرونده اس-300 در مجلس

عکس:آکو سالمی

وزیر خارجه: دادگاه شکایت ایران از روسیه امروز برگزار می شود

کواکبیان: اخذ غرامت از روسیه، برای ایران اس-‌٣٠٠ نمی‌شود دنیای‌اقتصاد- پیمان شکنی روس‌ها در اجرای قرارداد فروش سامانه دفاعی اس-۳۰۰ به ایران، محور سوال دیروز مصطفی کواکبیان، عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس از علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه در صحن علنی مجلس بود. سوالی که برای پرسش از منوچهر متکی وزیر خارجه وقت طرح شده بود. از همین رو کواکبیان پس از استماع توضیحات وزیر خارجه اعلام کرد به دلیل اینکه صالحی تازه به وزارت خارجه آمده و سوال به یک سال و نیم پیش مربوط است این سوال را به رای مجلس نمی‌گذارد. با وجود این، کوکبیان وزارت خارجه را مسوول مستقیم پیگیری و تحقق این قرارداد خواند و به طور تلویحی این وزارتخانه را به ضعف عملکرد در این زمینه متهم کرد.

ماجرای اس-۳۰۰ درسال ۱۳۸۶ کلید خورد. در روزهایی که مقامات تهران و مسکو پای قرارداد مربوط به فروش این سامانه دفاعی را امضا کردند. درحالی که سه سال از عقد این قرارداد گذشته بود و روسیه هنوز این سامانه را به ایران ارائه نکرده بود، فصل تازه این داستان آغاز شد. فصلی که در آن روس‌ها از قطعنامه تحریم آمیز شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران - شورایی که روسیه نیز در آن عضو است و حق وتو دارد- بهانه‌ای ساختند تا رسما انتقال اس -۳۰۰ به ایران منتفی شود.

صالحی: مواردی هست که نمی‌خواهم علنی شوند

در همین چارچوب، دیروز صالحی در صحن علنی مجلس گفت: بعد از اینکه در مهرماه سال ۸۹ رییس‌جمهور روسیه فرمانی مبنی بر امتناع از ارسال موشک اس-۳۰۰ به ایران صادر کرد از همان موقع اقدامات سیاسی ما در همین رابطه آغاز شد؛ چرا که قطعنامه ۱۹۲۹ که روس‌ها به آن استناد می‌کردند، تسلیحات پدافندی را در بر نمی‌گیرد و موشک اس-۳۰۰ نیز در رده تسلیحات پدافندی است.

وزیر خارجه یادآور شد: پس از این، سفیر روسیه به وزارت خارجه دعوت شد و اعتراض رسمی ایران به سفیر اعلام شد همچنین ایران از نمایندگی‌های مهم خواست تا با هدف نقض این موضوع ملاقاتی را با همتایان روسی داشته باشند،علاوه بر این شاهد موضع‌گیری مقامات دفاعی از جمله وزیر دفاع و انتقاد شدید از تصمیم دولت روسیه بودیم و پس از آن ملاقات‌هایی با مقامات روس در این رابطه صورت گرفت. وزیر خارجه با اشاره به طرح دعوی ایران از روسیه در دادگاه بین‌المللی پاریس که در شهریورماه سال جاری صورت گرفت، گفت: قرار است اولین جلسه این دادگاه ۱۸ مهر (امروز) در پاریس برگزار شود؛ البته طرف روسی ایده‌ها و نظراتی را برای منصرف کردن ایران از طرح این دعوی ارائه کرده که در بخش دفاعی در حال بررسی است. وی ادامه داد: مواردی است که من نمی‌خواهم علنا در صحن مطرح شود اینکه چرا این اتفاق افتاده دلایل بسیار زیادی دارد و همه شما مستحضر به آن هستید. به هر حال از زمانی که اوباما رییس‌جمهور آمریکا شده تحت عنوان تغییر، نگاه مجددی به برقراری روابط با روسیه داشته؛ اما اکنون می‌بینیم که بسیاری از اقدامات مربوطه به نتیجه نرسیده و مشکلاتی فراهم شده که روس‌ها هم اخیرا آن را مورد توجه قرار داده اند.

وزیر خارجه با بیان اینکه در انعقاد هر قراردادی بندی برای عملیاتی نشدن آن قرارداد نیز پیش‌بینی می‌شود، گفت: وزارت دفاع با همکاری وزارت خارجه شکایتی را بر این اساس به ICC کرده و فعلا غرامت و سود حاصله را دریافت کرده البته پیشنهادات جایگزین روس‌ها نیز در وزارت دفاع در حال بررسی است چون به توافق لازم نرسیده‌ا‌یم ضرورتی به شرح آن وجود ندارد.

صالحی در ادامه، نیروگاه بوشهر را یک پروژه استراتژیک برای کشور عنوان کرد و گفت: ۳۷ سال از شروع این پروژه گذشته، آلمان‌ها که اولین متکلف ساخت این نیروگاه بودند با پیروزی انقلاب بدون دلیل، ساختن این نیروگاه را رها کردند و بعد از آن تلاش‌های زیادی برای ادامه این پروژه شد نهایتا روس‌ها در شرایطی که اتحاد جماهیر شوروی فرو ریخته بود این قرارداد را با ما منعقد کردند. اکنون شاهدیم که نیروگاه بوشهر به عنوان یک نماد عظیم در عرصه تحقق تکنولوژی نوین مطرح است و الحمدالله به سرانجام نیکویی رسیده که قابل تقدیر است و نباید در آن تردید کرد.

چه اقدامی برای تحقق قرارداد اس-۳۰۰ شد؟

مصطفی کواکبیان اما در توضیح سوال خود اظهار کرد: ایران در قراردادی به مبلغ ۸۰۰ میلیون دلار پنج واحد از سامانه موشکی اس-۳۰۰ را از روس‌ها خریداری کرده که روسیه باید تا کنون این موشک‌ها را به ایران تحویل می‌داد، سوال اینجا است که چه اقدامی انجام شده که این قرارداد رسمی، بین‌المللی و دو جانبه به سرانجام برسد. وی اضافه کرد: اینکه بگوییم روس‌ها به خاطر فشار قدرت‌های غربی قرارداد را اجرا نکرده‌اند پاسخی برای ملت نیست، حتی اینکه گفته شود سامانه اس-۳۰۰ مربوط به وزارت دفاع است هم توجیهی ندارد؛ چرا که خط مقدم جبهه دیپلماسی ما وزارت خارجه است و ما می‌خواهیم ببینیم که چه فعالیت‌هایی انجام شده که طرف روس نسبت به پایبندی قرارداد منعقده مجاب شود.

موشک نمی‌خواستیم، چرا قرارداد امضا کردیم؟

کواکبیان ادامه داد: ممکن است گفته شود که ما خودمان سیستم بازدارنده‌ای قوی‌تر از موشک‌های اس-۳۰۰ داریم و برخی هم مطرح می‌کنند که ایران به سامانه موشکی مرصاد مجهز است، اما حرف ما این است که فسخ یک طرفه قرارداد با روسیه از طرف این کشور بیانگر ضعف دیپلماسی است و اگر ما نیازی به این موشک‌ها نداشتیم چرا قرارداد برای آن منعقد کردیم؟ حتی دریافت غرامت هم پاک کردن صورت مساله است، مگر دریافت خسارت برای ما موشک اس-۳۰۰ می‌شود؟

وی تاکید کرد: روس‌ها در عمل تا جایی با ما هستند که از پس قدرت‌های غربی و رژیم صهیونیستی برآیند وگرنه ما را در مقابل این کشورها قربانی می‌کنند، اگر روس‌ها در قبال تبلیغات ایران هراسی، اسلام هراسی و شیعه هراسی مقاومت کردند آن وقت می‌توانند با ما هماهنگی کنند. کواکبیان با اشاره به اخبار مربوط به راه‌اندازی نیروگاه بوشهر گفت: این نیروگاه بعد از ۲۰ سال در چه مرحله‌ای است؟ البته ما به اخبار ظاهری در این رابطه اعتماد می‌کنیم، اما عزیزان وزارت خارجه نباید اجازه دهند که روس‌ها در صحنه بین‌الملل با خاک ایران بازی کنند، اگر نگوییم که این ترفند جدیدی برای سرگرم کردن ماست، اما با سابقه تاریخی روس‌ها و ضربات آنها به ایران نباید نگاه صد در صدخوشبینانه‌ای به این موضوع داشت.

وی افزود: اصل موضوع این است که ما ادعای مدیریت جهانی داریم و برای پس گرفتن غرامت جنگ جهانی دوم کمیته تشکیل می‌دهیم، اما وزارت خارجه ما نمی‌تواند از قراردادی که چهار سال پیش منعقد شده دفاع کند.

تئوری خارجی منسجمی نداریم

نماینده مردم سمنان با تاکید بر اینکه متاسفانه تئوری منسجمی برای برخورد در عرصه روابط بین‌الملل وجود ندارد، گفت: ما یک حالت زیگزاگی داریم آن وقت گفته شده که می‌خواهیم کمیته غرامت جنگ جهانی دوم تشکیل دهیم که این موضوع به روس‌ها برخورده و اظهارات مقامات ایرانی در این رابطه از دلایل چندگانه روس‌ها برای عدم تحویل اس-۳۰۰عنوان شده است.

وی اضافه کرد: ۲۰ سال است که نیروگاه بوشهر توسط روسیه در حال ساخته شدن است، اما سپتامبر سال آینده قرار است که این نیروگاه کامل تحویل داده شود و تا کنون تنها ۳۵۰ مگاوات برق در این نیروگاه تولید شده در حالی که امارات در مدت ۵ سال نیروگاهی ساخته که ۲۰ هزار مگاوات برق تولید می‌کند آن وقت شما معتقدید نیروگاه بوشهر به سرانجام نیکو رسیده است؟ وی در پایان تاکید کرد:‌ اگر این سوال به رای نمایندگان گذاشته شود نمایندگان برای اینکه به روسیه اثبات کنند که بیخود کرده‌اند قرارداد را زیرپا گذاشته‌اند رای بالایی به آن می‌دهند؛ اما من به خاطر اینکه آقای صالحی تازه به وزارت خارجه آمده‌اند و این سوال به یک سال و نیم پیش مربوط است قدری انصاف دارم و می‌خواهم که این سوال به رای گذاشته نشود.

بررسی جزئیات طرح هسته‌ای روسیه در آینده نزدیک

وزیر خارجه با بیان اینکه طرح گام به گام روسیه درباره برنامه هسته‌ای کشورمان دارای جزئیات فراوانی است، گفت: قرار است کارشناسان دو کشور در آینده‌ای نزدیک بررسی‌های بیشتری در این زمینه انجام دهند.به گزارش خبرگزاری فارس، علی‌اکبر صالحی شامگاه شنبه پس از دیدار و گفت‌وگو با همتای قزاقستانی خود در نشست مطبوعاتی مشترک در پاسخ به سوالی در خصوص طرح گام به گام که از سوی روسیه درباره برنامه هسته‌ای کشورمان ارائه شده، گفت: اصول کلی و نفس پیشنهاد را می‌پذیریم و از آن استقبال می‌کنیم.وی افزود: این پیشنهاد نشان از نیت صادق روس‌ها برای برون رفت از این پرونده تصنعی هسته‌ای ایران دارد.رییس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه پیشنهاد روسیه جزئیات فراوانی دارد که قرار شد رایزنی‌های بیشتری در این مورد داشته باشیم، یادآور شد: سفر اخیر معاون لاوروف وزیر خارجه روسیه به همین منظور صورت گرفت و در آینده‌ای نزدیک کارشناسان دو کشور بررسی‌های بیشتری در خصوص این پیشنهاد انجام خواهند داد.صالحی پذیرش هر پیشنهاد و استقبال آن از سوی کشورمان را منوط به رعایت حقوق، انصاف و عدالت در مورد جمهوری اسلامی خواند و گفت: به همان میزان که به اساسنامه آژانس پایبند هستیم بر حقوق خود در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای تاکید داریم.

خارجی‌ها در خزر نباشند

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری درباره بررسی کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر نیز اظهار کرد: معتقدیم دریای خزر متعلق به ۵ کشور ساحلی است و هر اتفاقی که رخ می‌دهد باید به گونه‌ای باشد که همه کشورها در آن سهیم و همه در مورد آن توافق داشته باشند.وی با تاکید بر غیرنظامی بودن دریای خزر افزود: کشورهای خارج از حوزه خزر نباید در آن حضور داشته باشند. محیط زیست و حفظ منابع طبیعی این دریا مانند ماهی خاویار برای ما مهم است.صالحی ادامه داد: محدوده آب‌های ملی و مشترک نیز مواردی است که باید توافق کاملی درباره آن حاصل شود و ما بر این اساس به دنبال کنوانسیون رژیم حقوقی این دریا هستیم.