اقتصاد‌دان جدید باراک اوباما

مترجم: محسن رنجبر

آلن کروگر به عنوان رییس شورای مشاوران اقتصادی رییس‌جمهور آمریکا منصوب شده است هنگامی که باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا شد، اولویتش این بود که اقتصاد این کشور را از سقوط بازدارد. به همین دلیل کریستینا رومر، رییس نخست شورای مشاوران اقتصادی او متخصص اقتصاد کلانی بود که به کنکاش در مسائلی همچون رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ پرداخته بود.

حال که اوباما به سال آخر دوره نخست ریاست‌جمهوری خود نزدیک می‌شود، بلند‌پروازی‌هایش و نیز امکانی که برای مانور دارد، کمتر شده. در ۸ سپتامبر که در کنگره سخنرانی خواهد کرد، احتمالا بیش از آنکه تصویب محرک تازه بزرگی را از اعضای آن بخواهد، فهرستی طولانی از طرح‌های کوچک‌تر را مطرح خواهد کرد. آلن کروگر که اوباما در ۲۹ آگوست او را به ریاست شورای مشاوران اقتصادی خود بر‌گزید، به گونه‌ای همخوان با این وضع استاد اقتصاد خرد دانشگاه پرینستون است که مثلا تاثیر قانون حد‌اقل دستمزد بر کارگران رستوران‌های نیو‌جرسی را بررسی کرده است.

اقتصاد آمریکا بی‌تردید آن قدر ضعیف است که ضرورت تصویب برنامه‌های محرک بسیار بیشتری را توجیه کند. اما مساله این است که جمهوری‌خواهان که کنترل مجلس نمایندگان را در اختیار دارند، هیچ اعتنایی به این ضرورت نخواهند کرد. اگر اوباما طرح‌های کوچک‌تر و ارزان‌تری را به کنگره بیاورد، احتمالا موفق‌تر خواهد بود؛ طرح‌هایی همچون ادامه برنامه کاهش مالیات بر حقوق و عواید بیکاری که در دسامبر به پایان خواهد رسید؛ کمک به بنگاه‌های کوچک؛ تصویب دوباره و شاید گسترش برنامه بودجه بخش حمل‌و‌نقل؛ تامین مالی دوباره وام‌های رهنی و اصلاح نظام حق ثبت که همگی کسری بودجه را به گونه‌ای کاهش می‌دهند.

کروگر پیش از این در وزارت خزانه‌داری دولت اوباما کار کرده و به کند‌و‌کاو در مسائلی همچون قانون HIRE پرداخته که بر پایه آن کارفرمایان با استخدام کسی که دست‌کم ۶۰ روز بیکار بوده، از امتیازاتی در قبال مالیات‌های تامین اجتماعی برخور‌دار می‌شوند. اگر در پرینستون می‌ماند، شاید به مطالعه اثرات این قانون می‌پرداخت. حال به احتمال زیاد درباره گونه تازه‌ای از این قانون مشاوره خواهد داد. اوباما پیشنهاد داده که کاهش مالیات بر حقوق برای کار‌فرمایانی که کار‌گران تازه‌ای را استخدام می‌کنند، ادامه یابد.

کروگر دید‌گاهی لیبرال در قبال اقتصاد دارد. در مقدمه‌ای که بر «ثروت ملل» آدام اسمیت نوشته، روا‌داری او در قبال دخالت دولت را «وقتی که هدف، کاهش فقر است»، مایه آرامش می‌داند. اما کروگر تجربه‌گرا است. حتی محافظه‌کاران نیز دید‌گاه‌های مطلوب خود را در تحقیقاتش می‌یابند. نقطه‌ضعفش این است که متخصص اقتصاد خرد دیگری در دولتی است که از وقتی خانم رومر و لری سامرز آن را ترک کرده‌اند، هیچ متخصص اقتصاد کلان برجسته‌ای نداشته است.

با این همه روسای شورای مشاوران اقتصادی، نفوذ‌شان را نه به خاطر پیش‌زمینه آکادمیک خود که به میانجی توانایی‌شان برای اثر‌گذاری بر رییس‌جمهور اعمال می‌کنند. کروگر بر خلاف گولسبی، رییس پیشین خونگرم و زود‌جوش این شورا هیچ پیوند دیرینه‌ای با اوباما ندارد؛ اما پشتش به همبازی تنیس و رییس قبلی‌اش، تیموتی گایتنر که اکنون وزیر خزانه‌داری است، گرم است. این پشتگرمی مایه آن می‌شود که بتواند به حلقه نزدیکان اوباما راه یابد. باید منتظر ماند و دید که آیا پشتیبانی گایتنر سبب می‌شود که بتواند به سیاست‌های دولت اوباما شکل دهد یا خیر.