شرط ایران برای همکاری بیشتر با آژانس

اگر آمانو نشان دهد که آژانس تحت فشار کشورهای متخاصم با ما قرار نمی‌گیرد، می‌توانیم همکاری بیشتری با آژانس داشته باشیم

دنیای‌اقتصاد- فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با ایسنا، مهمترین مسائل و برنامه‌های هسته‌ای کشورمان را تشریح کرد. عباسی در این مصاحبه در پاسخ به این که چرا ایران فراتر از تعهداتش در چارچوب پادمان جامع در اجازه بازرسی و بازدید یا اعلام اقدامات و فعالیت‌ها زودتر از موعد مقرر با آژانس همکاری دارد؟ با رد این مطلب گفت: «ایران در چارچوب پادمان جامع با آژانس همکاری دارد و به سوالاتش پاسخ می‌دهد.» وی با اشاره به سفر معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان‌ها به ایران ادامه داد: «وقتی برخی اتباع خارجی برای بازدید از کارخانه و رآکتور آب سنگین اراک به ایران می‌آیند یا هرمن ناکارتس، معاون مدیرکل از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید می‌کنند بازرسی محسوب نمی‌شود؛ بلکه صرف بازدید است.

ما برای معاون آقای آمانو و شخص مدیرکل آژانس احترام قائلیم و اجازه می‌دهیم از برخی تاسیسات کشورمان بازدید کنند. بنابراین این اقدامات همکاری فراتر از پادمان یا اجرای کد اصلاحی ۱/۳ ترتیبات فرعی موافقت‌نامه پادمان نیست. هدف از این اقدامات این است که به این افراد نشان دهیم ما با آژانس مشکلی نداریم. اگر آنها به این نتیجه و باور برسند که آژانس از اختیارات لازم برخوردار است و نشان دهند که آژانس تحت تاثیر و فشار کشورهای متخاصم با ما قرار نمی‌گیرد، ما می‌توانیم همکاری بیش‌تری با آژانس داشته باشیم.» معاون رییس‌جمهور با اشاره به هدف ایران از امضای معاهده ان.پی.تی گفت: «ما می‌خواستیم با جامعه جهانی واقعی هماهنگ باشیم، نه جامعه جهانی خود خوانده. بنابراین اگر آمانو و همکاران‌شان نشان دهند که قدرت لازم برای اعتبار بخشیدن به کرسی مدیرکلی آژانس را دارند و آژانس نقش واقعی خود را بازی کند، به طور حتم ما با آژانس همکاری‌های بیش‌تری خواهیم داشت.»

دلیل تندتر شدن گزارش‌های آمانو

عباسی در پاسخ به اینکه با وجود همکاری‌های مثبت ایران با آژانس، لحن و ادبیات گزارش‌های آژانس و شخص یوکیا آمانو درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران هر بار تندتر و منفی‌تر از قبل می‌شود، با بیان این‌که شخصیت یوکیا آمانو با مدیران قبلی متفاوت است و باید این مساله را در نظر گرفت، تصریح کرد: «از سویی آقای آمانو سابقه‌ای که آقای البرادعی در پرونده هسته‌ای ایران داشت را ندارد و شاید به کامل نبودن اطلاعاتش از مشکلات منطقه ما و همراهی کردن با کشورش این پتانسیل را دارد که بیش‌تر تحت تاثیر غربی‌ها قرار گیرد. با این حال ما تلاش زیاد و خوبی در آژانس داریم تا کشورهای عضو جنبش غیرمتعهد و گروه ۷۷ و دیگر کشورها با خواست آمریکا و برخی کشورهای اروپایی علیه ایران در آژانس همراهی نکنند.»

چند توصیه به آمانو

وی ادامه داد: «البته ما از آمانو یا هر کس دیگری که در جایگاه مدیرکلی می‌نشیند، انتظار نداریم که به نفع‌مان کاری انجام دهد. آمانو می‌تواند ادبیات گزارش‌نویسی‌اش را تغییر دهد یا تا زمانی ‌که روی مطالعات ادعایی با ایران مذاکره‌ای نکرده آن را در گزارش نیاورد. سال‌هاست آژانس در گزارش خود می‌نویسد: «آژانس نمی‌تواند درباره‌ مواد هسته‌ای اظهار نشده در ایران اطمینان داشته باشد» این جمله می‌تواند در گزارش‌های آژانس نیاید.

وقتی آژانس نسبت به چیزی اطمینان ندارد لزومی ندارد آن را در گزارش بیاورد. بنده این مساله را به شخص آمانو و معاون وی تذکر دادم. تمام مواد هسته‌ای ایران تحت بازرسی و نظارت آژانس است.» عباسی با بیان اینکه به مدیرکل پیشنهاد کردم برای اطمینان از اینکه ایران مواد هسته‌ای اظهار نشده ندارد در یک دوره پنج ساله نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران را انجام دهد، افزود: «با برداشتن تحریم‌ها و اجرای تکالیف متقابل میان طرفین، بدون اینکه به موضوع مطالعات ادعایی و ابعاد نظامی وارد شوند آژانس می‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به طور کامل تحت نظارت قرار دهد.»

آمادگی برای کشف تخلفات سایر کشورها

وی اضافه کرد: «ما مدعی هستیم اسناد مربوط به این مطالعات ادعایی جعلی و ساختگی است. اینکه بگویید ایران مشکوک است دلیل طرح برخی مسائل نمی‌شود. اگر آژانس بخواهد ما می‌توانیم نسبت به کشف تخلفات کشورهای دیگر اقدام کنیم. ما می‌توانیم به عنوان بازوی امین آژانس در این خصوص وارد عمل شویم.»

شرایط مذاکره هسته‌ای

عباسی با بیان اینکه شرایط در مذاکرات با آژانس و دیگر کشورها با توجه به پیشرفت‌های ایران در زمینه هسته‌ای تغییر کرده است، گفت: «یک روز حرفشان این بود که ایران غنی‌سازی نداشته باشد، الان می‌گویند ماشین‌های سانتریفیوژ را ثابت نگه دارید یا تولید سوخت تا غنای ۲۰ درصد را متوقف کنید. در عین حال مرتب به دنبال آسیب زدن به تاسیسات هسته‌ای ما از طریق ویروس یا فروش تجهیزات معیوب و غیره هستند. وقتی در این کارها هم موفق نشدند دوباره به سراغ آژانس رفتند که پرونده‌ ایران را در آژانس پررنگ کند تا به این واسطه قطعنامه‌ای دیگر علیه ایران صادر کنند.»

تولید سوخت فقط برای رآکتورها

رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: «ما تمام توان‌مان در سازمان را بر روی این مساله متمرکز می‌کنیم که سوخت مورد نیاز کشور چه سوخت طبیعی یا غنی شده تا ۵/۳ درصد یا غنی شده تا ۲۰ درصد را فقط برای رآکتورهای‌مان تولید کنیم و از سوی دیگر رآکتورهای‌مان را هم توسعه دهیم و به صدور مواد و محصولات در آینده فکر کنیم. پیشرفت در بحث هسته‌ای به طور طبیعی سطح مذاکرات سیاسی را هم بالا می‌برد و فرصت‌های بیشتری در اختیار سیاسیون قرار می‌دهد.»

تا ۱۰ سال آینده مشکل‌مان با دنیا حل می شود

وی درباره چالش ایران با برخی کشورهای قدرتمند بر سر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای‌مان با بیان اینکه فکر می‌کنم تا ۱۰ سال آینده مشکل‌مان با دنیا حل شده است و روندی عادی را در روابط شاهد خواهیم بود، ادامه داد: «همان‌طور که دنیا ایران را در بسیاری از مسائل پذیرفته است، در بحث هسته‌ای هم خواهد پذیرفت.» وی همچنین گفت:‌ «ایران در درازمدت برنامه توسعه رآکتورها را در دستور کار دارد که برای تامین سوخت آنها به تولید سوخت تا غنای ۲۰ درصد نیاز داریم.» رییس سازمان انرژی اتمی اظهار کرد: «همزمان با بهینه‌سازی سانتریفیوژها تا پایان سال جاری تعداد سانتریفیوژهای نسل اول در نطنز را تا حدی که از تولید مستمر مطمئن شویم، افزایش می‌دهیم. همچنین به تحقیق در طراحی و ساخت نسل‌های جدید ماشین سانتریفیوژ نیز فکر می‌کنیم.»

شرط پذیرش طرح گام به گام

معاون رییس‌جمهور درباره‌ طرح «گام به گام» روسیه که برای گشایش فضای مذاکراتی بین ایران و ۱+۵ ارائه شده است، گفت: «این طرح در حال بررسی است و نظراتی هم متقابلا ارائه شده است. همچنین این طرح در اختیار سازمان قرار گرفته است و به اتفاق کارشناسان مربوطه در حال بررسی آن هستیم و نظرمان را به مرکز تصمیم‌گیری در این‌باره ارائه خواهیم کرد. مطمئنا نظام در این مساله به یک نظر واحد خواهد رسید.» وی اظهارکرد: «بدون شک هر طرحی باید حقوق هسته‌ای ایران را محفوظ نگه دارد. اگر این طرح موجب پایمال شدن حقوق‌مان شود آن را نخواهیم پذیرفت.» وی گفت: «راه‌اندازی رآکتور۴۰ مگاواتی اراک، بهینه‌سازی غنی‌سازی اورانیوم و توسعه‌ آن در حد مورد نیاز، تولید سوخت و بهینه‌سازی محصولات در کارخانه‌های تولید سوخت (FMP, ZPP, …) در اصفهان، تکمیل، بهره‌برداری و تعمیر و نگهداری نیروگاه بوشهر و برنامه‌ریزی برای صادرات مواد و خدمات تخصصی با نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنج اولویت کاری سازمان انرژی اتمی است.»