دنیای اقتصاد- با وجود مصوبه دو ماه قبل شورای‌عالی آمار که از بانک مرکزی برای اعلام نرخ تورم سلب اختیار کرده است، سخنگوی اقتصادی دولت می‌گوید: نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار ایران «مبهم» است و او همچنان بانک مرکزی را «مرجع رسمی اعلام نرخ تورم» می‌داند؛ سخنان شمس الدین حسینی، در واکنش به اعلام نرخ تورم ماه‌های اخیر از سوی رییس مرکز آمار در جلسه هفته گذشته کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بیان شده است؛ جلسه ای که پس از آن، برخی نمایندگان از تلاش دولت برای «محرمانه کردن نرخ تورم» خبر داده بودند. وزیر اقتصاد، مرجع رسمی اعلام نرخ تورم را «بانک مرکزی» دانست

اختلاف نظر در مرجعیت اعلام نرخ تورم

دنیای اقتصاد- تنها چهار روز پس از آنکه رییس کل بانک مرکزی، مرکز آمار را مرجع رسمی اعلام نرخ تورم برشمرد، وزیر امور اقتصادی و دارایی در اظهار نظری کاملا متفاوت گفت: «بانک مرکزی تنها مرجع رسمی اعلام آمار مربوط به تورم است و تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار مبهم است.»

با وجود آنکه اوایل تیرماه شورای عالی آمار رسما اختیار اعلام نرخ تورم را از بانک مرکزی سلب کرده و بانک مرکزی نیز به استناد این مصوبه و نیز ماده ۵۴ قانون برنامه پنجم، از اعلام رسمی نرخ تورم خودداری می‌کنند، وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید بانک مرکزی تنها مرجع رسمی اعلام آمار مربوط به تورم است.

آن گونه که ایرنا گزارش داده است،

شمس‌الدین حسینی یکشنبه شب و در پایان جلسه هیات دولت درباره تفاوت نرخ تورم اعلام شده ازسوی بانک مرکزی و مرکز آمار گفت: بانک مرکزی «همچنان» مرجع رسمی اعلام تورم است، اما با این وجود طبق برنامه پنجم توسعه، انتشار آمار باید با هماهنگی مرکز آمار ایران باشد.

حسینی تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار را زیر سوال برد و ضمن مبهم دانستن آن گفت: مشخص نیست نرخ اعلام شده مرکز آمار از نوع «نقطه به نقطه» یا تورم میانگین منتهی به تیرماه است.

به گفته وی، سبد کالایی که مرکز آمار با استناد به آن نرخ تورم را اعلام می‌کند، متفاوت از سبدکالایی آماری بانک مرکزی است.

وزیر اقتصاد در عین حال به این مساله نیز اشاره کرد که جهت هر دو سبد کالایی بررسی شده برای تعیین نرخ تورم از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار با یکدیگر هماهنگی دارد، اما با این حال عدد و مقدار آن نیز متفاوت است.

حسینی خاطرنشان کرد: کارشناسان می‌دانند که اگر روش نمونه‌گیری سبد کالایی برای بررسی تورم متفاوت باشد، نتیجه نیز یکسان نخواهد بود.

موضع متفاوت بانک مرکزی

اظهارات حسینی پس از آن بیان شده است که اخیرا رییس کل بانک مرکزی نرخ تورم تیرماه را ۳/۱۶ درصد اعلام کرد، اما هفته گذشته مرکز آمار در گزارشی که به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ارائه داد، رقم ۶/۱۹ درصد را برای تورم تیرماه اعلام کرد.

محمود بهمنی، چهارشنبه هفته گذشته در عین حال تاکید کرده بود که بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، اعلام نرخ تورم برعهده مرکز آمار ایران است.

او البته افزوده بود: در عین حال بر اساس اصولی که وجود دارد بانک مرکزی نیز آمارها را تهیه می‌کند که مراکز بین‌المللی، این آمارها به ویژه نرخ تورم را از ما می‌خواهند. رییس کل بانک مرکزی سپس نرخ تورم تیرماه را ۳/۱۶درصد اعلام کرد.

البته این تنها تفاوت در آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار نیست. از آغاز امسال نرخ تورم محاسبه شده توسط مرکز آمار ایران همواره بیش از عدد اعلامی توسط بانک مرکزی بوده است. رییس مرکز آمار در جلسه هفته گذشته کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، نرخ‌های تورم فروردین، اردیبهشت و خرداد امسال را به ترتیب ۳/۱۵، ۷/۱۶ و ۲/۱۸ درصد اعلام کرده است. این در حالی است که روایت بانک مرکزی از نرخ تورم در این ماه‌ها به ترتیب ۲/۱۳، ۲/۱۴ و ۴/۱۵ درصد بوده است.

تصمیم تیرماه شورای عالی آمار

موضع متفاوت وزیر اقتصاد با تصمیم حدود دو ماه قبل شورای عالی آمار نیز در تضاد است. این شورا اوایل تیرماه تصمیم گرفت که تا تعیین تکلیف مرجع آمارهای اقتصادی، بانک مرکزی نرخ تورم و دیگر شاخص‌های اقتصادی را اعلام عمومی نکند. هرچند از آن پس، نه مرکز آمار به طور رسمی نرخ تورم و سایر شاخص‌ها را اعلام کرده است، نه بانک مرکزی.

با این حال، چالش بانک مرکزی و مرکز آمار برسر اینکه کدام یک اعلام‌کننده نهایی و رسمی نرخ تورم باشند، بحثی است که سابقه دیرینه دارد. به‌طوری که در دولت گذشته برای برقراری توافق میان این دو نهاد آماری کشور قرار شد تا نرخ تورم را بانک مرکزی و نرخ بیکاری را مرکز آمار اعلام کند.

اما اینک از سویی برخی دست‌اندرکاران اقتصادی دولت به دنبال یکدست کردن روند آمارگیری در کشورند و می‌خواهند شاخص حساس و همیشه بحث‌برانگیز تورم را از بانک مرکزی گرفته و اعلام آن را در اختیار مرکز آمار قرار دهند و از سوی دیگر وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت، نظری متفاوت با این گروه دارد و در این منازعه طرف بانک مرکزی را گرفته است.

آن هم در حالی که مسوولان بانک مرکزی، خود را به نفع مرکز آمار کنار کشیده‌اند. با این حال، آنچه مشخص است، تداوم سکوت رسمی در اعلام مهم ترین شاخص‌های اقتصادی کشور در ماه‌های گذشته است. آنچنان که برخی نمایندگان مجلس از آن به عنوان «محرمانه شدن» این شاخص‌ها تعبیر کرده‌اند.

روایت تابناک از سخنان «باورنکردنی» حسینی

سایت خبری تابناک در واکنش به سخنان یکشنبه وزیر اقتصاد در یادداشتی با عنوان «آقای حسینی با این سخنان شما دیگر چه می‌توان گفت؟» سخنان حسینی را «باورنکردنی» خواند و نوشت: طبق مستندات برنامه پنجم توسعه در ماده ۵۴ این برنامه، مسوولیت تولید آمار به عهده مرکز آمار ایران است. اما گویا گروهی چندان هم از تداوم تولید و محاسبه آمار‌های کلان مانند نرخ تورم و بیکاری و رشد توسط بانک مرکزی ناراضی نیستند.

تابناک افزود: حسینی در سخنان خود هیچ اشاره‌ای به الزام برنامه پنجم توسعه برای اعلام آمار‌های کلان از یک مرجع رسمی و تفویض آن به مرکز آمار ایران نکرد. این مساله اظهر من الشمس است که به دلیل هماهنگی بیشتر بانک مرکزی با خزانه و وزارت اقتصاد و البته اعلام نرخ کمتر تورم توسط این نهاد طبیعی است که این عملکرد مورد ستایش وزیر اقتصاد قرار گیرد، اما این عملکرد سطحی شایسته یک مسوول اقتصادی در کابینه نظام نیست و انتظار رفتار و توضیحات مستدل‌تر و قانونی‌تری از ایشان در جریان این اختلاف می‌رفت.

سایت نزدیک به محسن رضایی، افزود: از مسوولان ذی‌ربط انتظار می‌رفت تا در رفع این مساله و ارجاع آن به وضعیت قانونی خود تلاش کنند نه اینکه با حق دادن به بانک مرکزی که طبق قانون مسوول اعلام آمار نیست، آن را مرجع رسمی اعلام نرخ تورم بخوانند و سوال اینجا است، تا زمانی که تبعیت از یک مساله قانونی ساده و روشن مثل تعیین مرجع اعلام آمارها بر برخی از مسوولان گران می‌آید چگونه می‌توان از آنان انتظار داشت که در راستای عمل به سند‌های کلان ملی چون افق چشم انداز بیست ساله کشور بکوشند؟ و اصولا چرا باید مسوولان ما از اعلام نرخ‌ها توسط مرجعی که وابستگی کمتری به دولت دارد احساس نگرانی کنند تاجایی که رسما و به اشتباه ارگان دیگری را مرجع رسمی اعلام نرخ بخوانند؟

عکس: نگار متین‌نیا