علل رشد قاچاق از نگاه وزیر اطلاعات

مصلحی: فقدان شفافیت گردش پولی از علل شکل‌گیری قاچاق است

وزیر اطلاعات گفت: فقدان زیرساخت‌های لازم و شفافیت گردش پولی کالا و خدمات از علل شکل گیری قاچاق درکشور است. به گزارش ایرنا، حیدر مصلحی با بیان این نکته درهمایش علمی - تخصصی «راهبردهای نوین پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و ارز» به برخی علل شکل‌گیری قاچاق در کشور اشاره کرد و گفت: فقدان زیرساخت‌های لازم و شفافیت گردش پولی کالا و خدمات، عدم اجرای قانون مبارزه با پولشویی و قانون جامع مالیاتی کشور و ایجاد شبکه‌های سازمان یافته مجرمان قاچاق کالا و به کارگیری شیوه‌های پیچیده و فنی از جمله علل شکل‌گیری قاچاق در کشور است.

وی افزود: باید به این نکته نیز اشاره کرد که دستگاه‌های مبارزه‌کننده متناسب با این پیچیدگی‌ها آن طور که باید اقدام نکرده‌اند. در واقع به جای بخشی از اقدامات سخت‌افزاری باید به سمت فعالیت‌های اطلاعاتی حرکت کرد. به صرفه بودن قاچاق به دلیل دسترسی به ارز ارزان قیمت، توسط قاچاقچیان و ایجاد شبکه‌های تامین مالی، گستردگی مرزها و تعدد مبادی ورود کالا که از نظارت کافی نیز برخوردار نیستند، از دیگر مواردی است که وزیر اطلاعات از آن به عنوان علل شکل‌گیری قاچاق در کشور یاد کرد.

وی گفت: در بازدیدی که از برخی از مرزهای استان سیستان و بلوچستان داشتم واقعا وضعیت اسفباری در آنجا حاکم بود به طوری که متناسب با حجم تردد، دستگاه‌های نظارتی در آنجا مستقر نبودند.

وی افزود: تحریم و اتخاذ سیاست‌های انبساطی تخصیص ارز و واردات کالا که سبب تشدید قاچاق شده، انحراف کارکردی مناطق آزاد از فلسفه وجودی و اهداف آنها که مورد سوءاستفاده قرار گرفته است، عدم هماهنگی در اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی و تجاری کشور و ضعف در سیستم نظارت بر واردات کالا و مکانیزه نبودن گمرکات کشور از موارد دیگر بروز پدیده قاچاق کالا در کشور است.

مصلحی سپس بیان کرد:‌ موضوع مکانیزه کردن گمرکات کشور در جلسه دولت مطرح و با توجه و تاکید رییس جمهوری بودجه خوبی برای این بخش در نظر گرفته شده است تا ورودی‌های کالا در کشور مکانیزه شود. وزیر اطلاعات در ادامه، تعدد مراجع رسیدگی و اطاله دادرسی و عدم وحدت رویه قضایی در رسیدگی به پرونده‌های قاچاق و بازدارنده نبودن قوانین و توسعه نیافتگی مناطق مرزی و وابستگی معشیتی برخی مرزنشینان به درآمدهای قاچاق و در آخر تبلیغ و ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و تجمل گرایی و تغییر یافتن الگوی مصرف به سمت استفاده از کالای خارجی را از دیگر عللی دانست که سبب شکل‌گیری قاچاق در کشور شده است.

افزایش ۵۰ میلیارد دلاری واردات

مصلحی سپس قاچاق را اقدامی برای ضربه زدن به اقتصاد کشور دانست و در عین حال گفت: در تجارت خارجی واردات کالا از ۱۶ میلیارد دلار در سال ۷۸ به ۶۵ میلیارد دلار در سال ۸۹ رسیده است. به گفته وزیر اطلاعات، این میزان تجارت در حالی انجام شده است که ابزار و امکانات نظارتی متناسب با این رشد ۴ برابری تجارت، نبوده است. مصلحی تصریح کرد: تجربه نشان داده است که با استفاده از روش‌های نرم‌افزاری و رفتن به سوی برنامه‌های نظارتی و کنترلی نوین، درمقایسه با اقدامات فیزیکی، بهتر می‌توان با پدیده قاچاق مبارزه کرد.

وزیر اطلاعات خاطرنشان کرد: عدم نظارت بر مصرف ارزی کشور و نبود زیرساخت‌های لازم موجب شده است که قاچاقچیان، ارز مورد نیاز خود را از سیستم رسمی کشور تامین کنند؛ یعنی ضعف مدیریت تجارت خارجی کشور سبب تقویت روند قاچاق در کشور شده است. وی یادآورشد: اگر چه معادل واردات کشور، ارز در کشور به فروش رفته است، اما طی ۳ سال گذشته میزان توزیع ارز ۳ تا ۱۱ میلیارد دلار بیشتر از واردات بوده است، از این رو ضروری است زیرساخت‌های متناسب با این موضوع در کشور ایجاد شود.

وی فقدان توجه به ابزارهای نظارتی و کنترلی لازم و نبود سامانه‌های نرم‌افزاری بین دستگاهی را سبب ایجاد بستر مناسب و شکل‌گیری فساد مالی و اقتصادی قابل توجه در حوزه قاچاق بیان و تاکید کرد که بکارگیری شیوه‌های سنتی در مبارزه با قاچاق پاسخگو نیست.

راهکار استراتژیک مقابله با قاچاق

وزیر اطلاعات در ادامه سخنان خود به برخی از راهکارهای استراتژیک مقابله با قاچاق در کشور اشاره کرد و گفت: اجرای کامل قانون و مقررات مبارزه با پولشویی، اولویت در اتخاذ سیاست‌های برخورد اطلاعاتی و سیستمی با پدیده قاچاق به جای برخورد فیزیکی که پرهزینه است، ایجاد انضباط و شفاف سازی و منطقی کردن گردش پول، کالا و خدمات ایجاد شده در کشور و تقویت زیرساخت‌های فنی و نرم افزاری در کنترل مبادی ورودی و واردات کالا از جمله این راهکارها است. وی، اصلاح قوانین قضایی مبارزه با قاچاق، تسریع در اجرای طرح تحول اقتصادی و تکمیل کردن قانون هدفمندی یارانه‌ها که در سر و سامان دادن به مقوله قاچاق به ویژه سوخت تاثیر بسیار قابل توجهی داشته است و تبلیغ فرهنگی و اتخاذ سیاست‌هایی که منجر به تشویق سرمایه‌گذاری در مناطق مرزی شود را از عوامل تاثیرگذار در از بین بردن بحث قاچاق دانست.

اقدامات وزارت اطلاعات

مصلحی در ادامه به اقدامات انجام شده از سوی وزارت اطلاعات برای مبارزه با قاچاق اشاره کرد و گفت: رویکرد ما در برخورد با پدیده قاچاق رویکرد سیستمی و نرم‌افزاری به جای نگاه سخت‌افزاری بوده است. وزیر اطلاعات یادآور شد: پیگیری و تسریع در اجرای مقررات و قانون مبارزه با پولشویی در دستگاه‌های ذیربط جهت ایجاد بستر لازم برای اشراف بر شبکه‌های مالی قاچاق کالا به عنوان راهکاری ملی در عرصه جهانی در مقابله با موضوع قاچاق و شناخت درآمدهای نامشروع از دیگر موارد است. طراحی و پیگیری استقرار سامانه هوشمند شناسایی کالای قاچاق (بحث نرم افزاری ) با همکاری ستادمبارزه با قاچاق که از ترکیب ۱۴ سامانه اطلاعاتی دستگاهی مرتبط با واردات کالا شکل می‌گیرد و پردازهای هوشمند، تخلفات صورت گرفته را شناسایی و هشدار می‌دهد، ازدیگر اقداماتی است که وزیر اطلاعات به عنوان راهکارهای مقابله با قاچاق بیان کرد.

وی طراحی و استقرار سیستم تبادل مجوزها برای جلوگیری از جعل در مجوزها که با تکمیل آن حدود ۸۰۰ واحد اداری صادرکننده مجوز در سراسر کشور به هم متصل می‌شوند و اشراف اطلاعاتی بر واردات کالا از طریق مبادی خارجی و همچنین شناسایی گمرکات مستقر در کشورهایی که بخش قابل توجهی از کالای قاچاق از طریق آنها به کشور وارد می‌شود و شناسایی شرکت‌های حمل و نقل و صاحبان کالاهای مرتبط با قاچاق را از دیگرموارد انجام شده از سوی وزارت اطلاعات بیان کرد. به گفته وی، دراین زمینه از یکسال پیش شناسایی شرکت‌ها و صاحبان کالا شروع شده است. مصلحی در پایان، شناسایی شبکه‌ها و رابطان ریالی و صرافی‌های غیرمجاز به عنوان تامین‌کننده مالی عملیات قاچاق و تلاش برای ساماندهی خرید و فروش ارز در صرافی‌ها و شناسایی و برخورد با باندها و شبکه‌های سازمان یافته داخلی و خارجی قاچاق کالا با اولویت مبارزه با قاچاق ترانزیت را از دیگر اقدامات انجام شده توسط وزارت اطلاعات برای مقابله با قاچاق بیان کرد.