دنیای‌اقتصاد، ملیحه ابراهیمی: پرونده ادغام وزارتخانه‌ها با ادغام پنج وزارتخانه دیگر و رسیدن شمار وزارتخانه‌های ادغامی به هفت وزارتخانه در آستانه بسته شدن است. تشکیل وزارت «راه و شهرسازی» با ادغام دو وزارتخانه، آغاز رسمی کار بود و چهارشنبه گذشته نیز در پی تصویب مجلس برای ادغام پنج وزارتخانه دیگر، عملا کار ادغام‌ها تقریبا تمام شد. مجلس در آخرین جلسه علنی خود در هفته گذشته، با ادغام وزارتخانه‌های کار، رفاه و تعاون در یکدیگر و نیز ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی در یکدیگر موافقت کرد. به نظر می‌رسد با انجام این ادغام ها، قانونگذار به هدف خود مبنی بر کاهش وزارتخانه‌ها از ۲۱ وزارتخانه به ۱۷ (حکم ماده ۵۳ قانون برنامه پنجم توسعه) رسیده باشد. هرچند با تشکیل وزارت ورزش و جوانان پس از تصویب برنامه پنجم شمار وزارتخانه‌ها یکی بیشتر شده است.

تشکیل وزارت «صنعت و تجارت» در جلسه چهارشنبه گذشته مجلس، مطابق لایحه دولت انجام شد و تنها نام «معدن» به عنوان این وزارتخانه اضافه شد. در حالی که تشکیل وزارت «کار و رفاه اجتماعی» مطابق با پیش‌بینی دولت پیش نرفت و نمایندگان مجلس بر خلاف نظر دولت «وزارت تعاون» را هم به مجموعه این وزارتخانه‌ها افزودند. به اعتقاد محمدرضا میرتاج‌الدینی معاون رییس‌جمهور «توصیه بزرگان بر این بود که ادغام‌ها با توافق دولت و مجلس انجام شود، این درحالی است که دولت در زمینه افزوده شدن وزارت تعاون، هیچ توافقی ندارد».از سوی دیگر با مطرح شدن پیشنهاد افزودن وزارت تعاون به وزارتخانه‌های کار و رفاه، بسیاری از نمایندگان به بیان نظرات مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت فعالیت مستقل وزارت تعاون پرداختند، اما علی لاریجانی رییس مجلس به صراحت در این باره گفت: «رهبری امروز صبح به بنده پیغام دادند که در این مورد نظری ندارند و هرچه مجلس تصمیم بگیرد اصل است.»

لایحه دولت برای ادغام چهار وزارتخانه، موافقان و مخالفانی نیز در مجلس داشت اما در نهایت نمایندگان مجلس با تشکیل وزارتخانه‌های «کار، تعاون و رفاه اجتماعی» و «صنعت، معدن و تجارت» موافقت کرده و این مصوبه را برای تایید نهایی روانه شورای نگهبان کردند.

انتقاد مخالفان از شتابزدگی در ادغام

محمدجواد ابطحی نماینده خمینی‌شهر در مخالفت با کلیات لایحه ادغام وزارتخانه‌ها در جلسه چهارشنبه مجلس گفت: در دیدار اخیری که با رهبر انقلاب داشتیم، ایشان فرمودند «شاکله دولت مطلوب است» اما ما با این کار داریم شاکله دولت را بر هم می‌زنیم. کمیسیون جهاد اقتصادی باید موضوع را بررسی می‌کرد این لایحه به صورت عجولانه و همراه با دستپاچگی در حال بررسی است. برنامه پنجم ظرفیت زمانی لازم را برای ادغام وزارتخانه‌ها در نظر گرفته است بنابراین چه عجله‌ای برای این کار است؟

ابطحی با بیان اینکه ماموریت وزارت کار به خصوص در سال جهاد اقتصادی باید به قوت خود باقی بماند،ادامه داد: سال جهاد اقتصادی است، چگونه بخش عظیم مشکل بیکاری را می‌خواهیم با ادغام وزارتخانه‌ها حل کنیم؟ سپس افسوس بخوریم چرا اشتغال ایجاد نشد؟ چرا رفاه تامین نشد؟ این خودمان هستیم که امور را به هم می‌ریزیم.

علی‌اکبر اولیا نماینده یزد نیز در مخالفت با کلیات این لایحه دو فوریتی گفت: اگر دولت در کارش شتابزدگی می‌کند، دلیلی ندارد مجلس از خط مشی دولت تبعیت کند. اینطور نیست که با فشار دادن یک کلید دو وزارتخانه را در هم ادغام کنیم. این موضوعات اقتضا می‌کند تامل بیشتری شود و ابعاد مثبت و منفی آن سنجیده شود.

عضو فراکسیون اقلیت مجلس با بیان اینکه در ادغام وزارتخانه‌ها به هیچ وجه دو فوریت لازم نیست، گفت: بررسی ما اینگونه نشان می‌دهد که برخورد ما با موضوع سطحی است. اگر بحث سرپرستی وزارتخانه‌ها مشکل ساز شده، مجوز از رهبری که این روزها باب شده، باز هم مجوز می‌گرفتیم.

اولیا یادآور شد: نمی دانم چرا نگرانی دوستان در ادغام وزارتخانه‌ها که منجر به تهیه طرحی با ۲۰۰ امضا برای توقف آن شد، چرا دنبال نشد؟ این حرکات ما متناقض است.

موافقان به دنبال افزایش کارآیی

مصطفی کواکبیان نماینده سمنان در موافقت با کلیات این لایحه گفت: موضوع ادغام‌ها بحثی است که دو سه‌ماه است که وقت ملک و مملکت را به خود اختصاص داده و باید به هر حال این مساله را هر چه سریع‌تر حل کنیم.

عضو فراکسیون اقلیت مجلس خاطرنشان کرد: ما ناگزیریم تکلیف برنامه پنجم را عمل کنیم و به قانون مصوب خود پایبند باشیم.

وی ادغام وزارتخانه‌ها را موجب رونق اقتصادی در کشور خواند.

محمد دهقان نماینده چناران نیز در موافقت با کلیات این لایحه گفت: هم اکنون زمان تصمیم‌گیری درباره ادغام‌هاست که آیا این کار انجام شود یا خیر؟ همه دوستان با هم همداستان هستند که کشور با توجه به وضعیتی که داریم در برخی زمینه‌ها گران اداره می‌شود، ادغام زمینه ای است که از دستگاه‌های اجرایی کارآیی بیشتری به دست خواهیم آورد و هزینه اداره کشور کمتر می‌شود.

تاکید دولت بر ۲۰ سال مطالعه

در ادامه جلسه لطف‌الله فروزنده معاون رییس‌جمهور در دفاع از کلیات این لایحه گفت: از ابتدا کمیته ای مشترک بین دولت و مجلس تشکیل شد تا ابهامات در این زمینه از بین برود و توافق کردیم وزارتخانه‌های بازرگانی و صنایع با هم و کار و رفاه با هم ادغام شوند. وی گفت: برخی دوستان درباره تعاون هم نظر داشتند. ما گفتیم دولت به ادغام وزارتخانه‌های کار و رفاه تاکید دارد و روی ادغام وزارت تعاون نظر خاصی ندارد.

فروزنده یادآور شد: حدود ۲۰ سال پیش بحث ادغام‌ها وجود داشته و در همه این بحث‌ها و مطالعات ادغام وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی با هم و کار و رفاه با هم مورد تاکید قرار گرفته البته اسنادش هم موجود است و اینچنین نیست که تصمیمی عجولانه باشد، دولت‌های قبلی هم روی آن کار کرده‌اند و همین نظر را داشته اند.

پس از استماع موافقان و مخالفان نمایندگان با ۱۵۴ رای موافق، ۱۴ رای مخالف و ۴ رای ممتنع از ۱۹۴ نماینده حاضر با کلیات این لایحه موافقت کردند.در بررسی جزئیات این لایحه نیز با پیشنهاد برخی از نمایندگان «وزارت تعاون» در وزارتخانه‌های کار و رفاه ادغام شد و نام «معدن» نیز به عنوان وزارت «صنعت و تجارت» اضافه شد.