واکنش آژانس اتمی به نامه ایران

آمانو در نشست فعلی شورای حکام از نگارش نامه‌ای دیگر خطاب به عباسی خبر داد

دنیای اقتصاد - یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در نشست فصلی ۳۵ عضو شورای حکام آژانس با تاکید بر محتوای تازه‌ترین گزارش خود درباره برنامه هسته‌ای کشورمان ادعا کرد: اطلاعاتی جدید در اختیار آژانس قرار گرفته است که به ابعاد نظامی احتمالی در برنامه‌ هسته‌ای ایران اشاره می‌کند. آمانو همچنین از پاسخ تهران به نامه خود ابراز نارضایتی کرد. نامه‌ای که آمانو در آن از ایران خواسته بود درباره برخی مسائل مهم شفاف‌سازی کند. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در سخنرانی خود در برابر اعضای شورای حکام ادعا کرد: نشانه‌هایی وجود دارد، مبنی بر اینکه برخی از این فعالیت‌ها ممکن است تا این اواخر ادامه پیدا کرده باشد. وی منبع این اطلاعات جدید را فاش نکرد. مدیرکل آژانس همچنین گفت: ماه گذشته نامه‌ای برای فریدون عباسی دوانی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران نوشته است که «بر نگرانی‌های آژانس درباره‌ وجود ابعاد نظامی احتمالی تاکید می‌کرد.»

او همچنین دسترسی سریع به اماکن، تجهیزات، اسناد و مقامات برای کمک به روشن کردن تحقیقات آژانس را خواستار شد.

آمانو به وضوح گفت که پاسخ ایران رضایت‌بخش نبوده است و نامه‌ای جدید را برای عباسی دوانی در تاریخ سوم ژوئن (۱۳ خرداد) ارسال کرده است. وی با اشاره به نامه جدید به مقامات ایران گفت: «در آن بار دیگر بر تقاضاهای آژانس از ایران تاکید کردم.» بر اساس این گزارش، عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی چند روز پیش در نامه‌ای به آمانو با بیان اینکه آژانس ملزم است رسما اعلام کند که برنامه کار به طور کامل اجرا شده است؛ بنابراین اجرای پادمان‌ها در ایران باید به شکلی معمول انجام گیرد، نوشته بود: پس از اعلام این موضوع از سوی آژانس، ایران آماده خواهد بود پرسش‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را دریافت کند و اگر ابهامی باشد درصدد رفع آن برآید.

در همین رابطه، علی اصغرسلطانیه، نماینده ایران در آژانس اتمی روز یکشنبه گفته بود: پاسخ آقای فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی به نامه یوکیا آمانو به طور رسمی به مدیرکل آژانس تحویل داده شد و روز پنج‌شنبه این نامه در جلسه توجیهی آژانس در میان کشورهای غیر متعهد عضو آژانس و دیگر کشورها توزیع شد. وی درباره محتوای نامه رییس سازمان انرژی اتمی به آمانو نیز افزوده بود: در این نامه بر بی‌اساس بودن اتهامات وارد شده به ایران در چارچوب «مطالعات ادعایی» تاکید شده است. همچنین در این نامه آمده است که آژانس باید به تعهد خود مبنی بر بستن موضوع مدالیته هسته‌ای میان آژانس و ایران عمل کند؛ چرا که این موضوع خاتمه یافته است. آقای عباسی در این نامه تاکید کرده‌اند چنانچه این مساله مختومه اعلام شود و در صورتی که سوالاتی درباره موضوع هسته‌ای ایران وجود داشته باشد ایران حاضر است به آنها پاسخ دهد، اما در رابطه با مطالعات ادعایی این مساله خاتمه یافته است.

بر اساس این گزارش، آژانس اتمی در گزارش ۹ صفحه‌ای جدید خود که پیش از نشست ماه آینده شورای حکام (چهارشنبه دو هفته پیش) در میان کشورهای عضو آژانس به گردش درآمد، مدعی شد که «اطلاعات بیشتری درباره فعالیت‌های هسته‌ای احتمالی اعلام نشده به دست آورده است که در حال حاضر در دست بررسی و ارزیابی قرار دارد». در این گزارش ادعا شده است که نشانه‌هایی حاکی از اینکه برخی از این فعالیت‌ها ممکن است ادامه فعالیت‌های مربوط به سال ۲۰۰۴ باشد، وجود دارد. موضوع نامه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در بند ۳۴ گزارش فصلی جدید آژانس اتمی ذکر شده است. بر اساس این بند از گزارش، آمانو در نامه‌ای به عباسی «نگرانی‌های خود را تکرار کرده و اهمیت اینکه ایران این مسائل را شفاف‌سازی کند، ابراز داشته است». این در حالی است که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز روز یکشنبه در مصاحبه با شبکه خبری بلومبرگ اعلام کرده بود: آژانس اتمی دلیلی بر نظامی بودن برنامه اتمی ایران ندارد. به گزارش خبرآنلاین، لاوروف در این مصاحبه در پاسخ به اینکه ارزیابی روسیه از زمان دستیابی ایران به بمب هسته‌ای چیست؟ گفته بود: هیچ دلیلی در دست نداریم که نشان دهد ایران تصمیمی سیاسی برای تولید بمب گرفته باشد و اطلاعات آژانس بین‌المللی، از این نتیجه‌گیری حمایت نمی‌کند که ایران هم‌اکنون در حال تولید بمب است. آژانس به تمامی سایت‌های هسته‌ای که باید به بازرسان نشان داده شود، دسترسی دارد.

وی افزوده بود: ایران قانون اصلاح شده ۱/۳ و پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کند، مواردی که اجباری هم نیستند، اما تصور می‌کنم بسیار مهم هستند، به‌ویژه برای ایران؛ چراکه جدا از حقوق «پیمان منع گسترش»، ایران الزامات بسیار مهمی دارد، تعهدات در زمینه ضرورت اعتمادسازی در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای و پرسش‌هایی که جامعه بین‌المللی خواهان روشن شدن آنها است. وی ادامه داده بود: هدف قطعنامه آژانس و شورای امنیت دقیقا همین است و آنها باید محقق شوند، اما ایران نیز باید نوری در انتهای تونل ببیند و امیدی داشته باشد. جمع‌بندی‌های آژانس مقوله‌ای ضروری است. تاکنون، چنانکه گفته‌ام، آنها به صورت انحصاری نتوانسته‌اند ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تایید کنند، اما نتوانستند به این جمع‌بندی برسند که برنامه هسته‌ای ایران اهداف نظامی دارد؛ بنابراین اگر ما تنها روی کاربرد تحریم‌ها و تهدیدها حساب نکنیم و مانند سایر شرایط در جهان به مذاکره هم بپردازیم، این روندی است که می‌تواند موفق باشد.

تکرار اتهامات

سخنان تازه آمانو تکرار اتهامات تازه‌ترین گزارش او درباره برنامه هسته‌ای ایران است. گزارشی که دو هفته پیش به طور غیر رسمی میان ۳۵ عضو شورای حکام توزیع شد. او در این گزارش نوشته بود: در حالی که آژانس به راستی‌آزمایی فعالیت‌ها تحت توافقنامه جامع پادمان ایران ادامه می‌دهد، ایران تعدادی از تعهداتش را به اجرا در نمی‌آورد. از جمله اجرای مفاد پروتکل الحاقی، اجرای کلید اصلاحی ‌١/٣ بخش ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان، تعلیق فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی، تعلیق فعالیت‌های آب سنگین و توضیح درباره‌ مسائل مهم باقیمانده‌ای که باعث نگرانی درباره ابعاد نظامی احتمالی در برنامه‌ هسته‌ای‌اش است.

آمانو در حالی از «مسائل مهم باقیمانده درباره ابعاد احتمالی برنامه هسته‌ای» ایران سخن به میان آورده بود که پیش از آن خبرگزاری فارس به نقل از جرج جان، خبرنگار شناخته شده آسوشیتدپرس خبر داده بود که دیپلمات‌ها در دبیرخانه آژانس می‌گویند آمانو هماهنگی‌هایی با آمریکا به عمل آورده تا بتواند مجددا مطالعات ادعایی را درباره پیگیری برنامه ساخت سلاح هسته‌ای در ایران زنده کند.